گل مالی آیین مردمان لر در شهادت امام حسین(ع)

لرستان هر ساله در عزای امام حسین (ع) رخت سیاه بر تن می کند و این جامه سیاه رنگ را با گل متبرک روز عاشورا آذین می بخشد .ده ها آیین عاشورایی در استان لرستان وجود دارد که با رخصت از کاربران و مردم صرفا به آیین گل مالی پرداخته می شود .

آئین خاص گل مالی در لرستان دارای چند مرحله است که از روز هفتم محرم که به روز " تراش عباس" موسوم است، شروع می شود .در روز هفتم محرم همه عزاداران حسینی به حمام رفته و پس از اصلاح سرو صورت و نظافت کامل، لباسهای تمیز می پوشند که این روز را "تراش عباس" می نامند .

از این روز به بعد، عده ای برای افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع کردن و گردآوری هیزم در سطح شهر می پردازند تا اگر در روز عاشورا برف و باران ببارد و احیانا هوا سرد باشد عزادارانی که درگِل می افتند (مراسم گِل افتادن) از سرما حفظ شوند .

به این منظور عده ای در محل دوره افتاده و با خواندن جملاتی از خانه ها تقاضای هیزم می کنند که مردم نیز با کمال میل بسته به نذری که دارند به آنان هیزم می دهند . در روز تاسوعا نیز عزاداران خاک نرم و مخصوصی بنام گل باغچاله (گل رس) را محیا کرده و در میدانهای بزرگ و کوچک که معمولا با آجر چینی در جلوی خیمه ها و تکیه های شهر درست می شود می ریزند و در روز عاشورا این خاک را با گلاب مخلوط کرده و گل روز عاشورا را محیا می کنند .

غروب روز تاسوعا خرم آباد سراسر اندوه و ماتم است. همه بی تابند و حادثه ای ناگوار را انتظار می کشند. حوضچه های خاک رس در سطح شهر آماده شده است و هیزم های جمع آوری شده نیز کنار حوضچه های خاک رس دپو شده است . این رسم دیرین هر چند که امروز دیگر به قوت گذشته برقرار نیست نمونه ای از مشارکت مردم در عزاداری سرور و سالار شهیدان است و به نوعی بار فرهنگی عمیقی در خود دارد .  شهر خرم آباد در شب عاشورا پر از سکوت است. صبح فردا هیئت های سینه زنی و زنجیر زنی قبل از طلوع آفتاب بی تابتر از هر روز محرم شب را به صبح پیوند می دهند .

عزاداران فراخوانده شده با حضور در تکیه های محله و "گل مالی " کردن خود گرد آتش می ایستند تا از سرما محفوظ مانده و شروع به سینه زنی و عزاداری می کنند . سرما و گرما و تابستان و زمستان ندارد. تنها چیزی که مردم را در غم حسین گل اندود کرده است عشق است و محبتی که مردمان لر به اهل بیت و حسین(ع) و ابوالفضل(ع) دارند .

 

 مردم خرم آباد و استان لرستان ماندن در خانه را در روز عاشورا ناثواب می دانند. آنها از ابتدای روز در اولین خیمه گاه گل بر سر و شانه می گذارند و پس از مراسم عزاداری در تکیه های محلات شهر در قالب دستجات سینه زنی و زنجیر زنی به سمت مرکز شهر حرکت می کنند .صبح عاشورا در این محلات غوغایی به پاست. بازار شهر تعطیل شده و بر سر در همه مغازه ها پرچم سیاه افراشته شده است. همه عزاداران حسینی خود را گل مالی کرده اند و برخی نیز در نوبت هستند تا میاندار سرتاپایشان را با گل معطر روز عاشورا آذین ببندد .

برخی دور آتش ایستاده اند تا گل روی لباسشان خشک شود، برخی دیگر نیز در نوبت هستند تا در گل عزای حسینی غلت بخورند و برخی دیگر نیز دوره زده اند و سینه می زنند و دستهایشان را گاهی در آسمان می چرخانند و سوزناک فریاد برمی آورند: هی روو...هی روو...هی روو

یکی از اساتید خبره حوزه علمیه الغدیر شهر نراق به نام حجت الاسلام سید اصغر موسوی فرزند سید نورمراد اهل کوهدشت استان لرستان روز عاشورای حسینی در نراق تحولی شگرف آفرید .

حجت الاسلام سید اصغر موسوی

ایشان سخنران زبر دست و اهل مطالعه می باشد و مورد محبوبیت اهالی نراق خصوصا جوانان قرار گرفته است . نامبرده روز عاشورا در داخل هیئات نراق مختصری گل بر عمامه و عبای خود مالید و چنان با سوز و گداز و اشک و ناله برای سالار شهیدان حسین بن علی(ع) و شهیدان کربلا سوگواری می کرد که افراد دیگر را نیز متاثر نمود .هر روستا و شهر و استانی یک جور آیین های عزاداری دارند که باید مورد احترام سایر بلاد باشد .

آقای سید اصغر موسوی به همه سلام می کند و به سمت نوجوانان و جوانان دست بلند کرده و یا دست می دهد و به پیرمردان احترام می گذارد .

برای سخنرانی در هر منبرش برنامه و مطالعه دارد بر این اساس از خرافه گرایی و تعریف خواب های واهی به شدت فاصله دارد . به شهدای نراق عشق می ورزد و به هر رزمنده دفاع مقدس که بر می خورد با او مصاحفه کرده و او را تکریم می کند .

همیشه در مواجه با مردم تبسم بر صورت دارد و انسان خوش خُلق و خوش خَلق می باشد . دست کسی را رد نمی کند و چیزی را که علمش را ندارد شبهه ناک نمی پندارد .

با بسیجیان هست و در مراسم های آنان حضور دارد ؛ نماز میت می خواند ؛ برای مجالس زنان سخنرانی دارد ؛ مجالس متوفیان را در مسجد جامع اداره می کند ؛ پیشنماز می ایستد ؛ در ادعیه های مختلف حضور فعال دارد ؛ پاسخ سوالات عمومی از جمله جوانان را می دهد و ده ها فعالیت های عام المنفعه برای دین و دنیای اهالی انجام می دهد .

حجت الاسلام سید اصغر موسوی با اینکه روحانی غیر بومی است ولیکن افتخار حوزه علمیه الغدیر شهر نراق می باشد .