جوزغَند شهر نَراق گرانترین میوه ایران ثبت میراث فرهنگی شد

چهارشنبه 30 دی 1394 جلسه ای در سازمان میراث فرهنگی تهران پایتخت ایران برگزار شد و جوزغند شهر نراق از توابع دلیجان استان مرکزی در میراث فرهنگی ناملموس(معنوی) ایران به تایید رسید و به زودی مراحل ثبت نهایی آن قانونی و اعلام می گردد .

معنی جوزغند

فرهنگ «معین» یکی از معانی تعریف‌شده برای «جوزغند» را «جوز» شفتالوی خشک‌شده و «غند»، «آگند» یا «آکند» یعنی افکندن آورده است .

لغت نامه دهخدا : جوزاغند. هلو یا شفتالوی خشک کرده که مغز گردو در میان آن آکنده باشند .

نحوه ساخت جوزغند

تهیه جوزغند، کار پر زحمت و با دقتی است و در گذشته به عنوان یک کالای تشریفاتی و لوکس مانند دیگر شیرینی ها استفاده نمی شد بلکه به عنوان یک وعده غذایی برای زمان هایی که امکان طبخ غذا فراهم نبود، مورد استفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل در گذشته هر کس که از شهر مسافرتی هر چند کوتاه داشته مقداری جوزغند همراه خود می برده است .

                     

جوزغند معمولا با هلوی محلی (اَلگ) درست می‌شود . زنان کوشا و خوش ذوق شهر نراق پوست این میوه‌ها را گرفته، هسته آنها را جدا کرده و آن را با معز گردوی آسیاب شده، خاک قند، دارچین و هل پُر می‌کنند. بعد میوه را خشک کرده و به عنوان سوغات محلی می‌فروشند .

تاریخچه جوزغند در شهر تاریخی نراق

تاریخچه این شیرینی محلی و خوشمزه مربوط به بیش از 500 سال است و از دوران صفویه بیشتر مورد توجه قرار گرفت . این تحفه ارزشمند کالری و پروتئین بالایی دارد که چندین ماه می‌توان آن را نگهداری کرد .

طی چندین مرتبه زلزله و سیل و بعضا خشکسالی که منطقه را فرا گرفت جوزغند بهترین خشکباری بود که مردم به راحتی حمل و حتی در جیب کودکانشان می گذاشتند تا از گرسنگی نجات پیدا کنند .

   

جوزغَند نارنجک لُپی بین رزمنده‌ها در جبهه

جوزغند نه فقط محبوب‌ترین و گران‌ترین سوغات نراق، بلکه خوراکی محبوب رزمنده‌ها در جنگ تحمیلی عراق بر علیه ایران هم بود. این شیرینی به خاطر حجم کم و کالری بالا در بین اقلام دیگر طی هشت سال دفاع مقدس توسط زنان فداکار نراق آماده و به جبهه های نبرد در سرحدات فرستاده می‌شد .

بین سلحشوران شهر نراق در جبهه جوزغند به نارنجک لُپی معروف بود چون معتقد بودند بعد از خوردن آن در شکم منفجر می شود و انرژی خود را آزاد می کند .

از این محصول ارزشمند به عنوان وعده غذایی در عملیات های جنگی قابل استفاده و به عبارتی نوعی جیره جنگی محسوب می شود که بیشتر بین رزمندگان شهرهای استان مرکزی و قم مورد استفاده قرار می گرفت .

انواع جوزغند نراق و قیمت آنها

جوزغند اَمرودی یا گلابی کیلویی 1000000 ریال
جوزغند آلویی کیلویی 800000 ریال
جوزغند انجیری کیلویی 800000 ریال
جوزغند بادامی کیلویی 700000 ریال
جوزغند تَنده ای کیلویی 650000 ریال
جوزغند گردویی یا مغزی کیلویی 500000 ریال
جوزغند نخودچی کیلویی 500000 ریال
جوزغند زرد آلو که کمتر درست می شود

  

جشنواره های جوزغند در کُهن شهر نراق

چندین سال است شهرداری در راستای رونق صنعت گردشگری و ایجاد بستر های لازم جهت مشارکت شهروندان از جمله زنان سختکوش نراق اقدام به برگزاری جشنواره سوغات محلی (جوزغند ) می نماید که عموما در مهر ماه هر سال برگزار می گردد .

این جشنواره سالانه مورد استقبال عموم اهالی نراق و دلیجان و توریست ها و مردم شهرهای استان مرکزی قرار گرفته است . تا کنون هشت جشنواره‌ برگزار گردیده و در آن روش ساخت این شیرینی محلی برای حفظ این سنت به نسل‌های جوان‌تر آموزش داده می‌شود .

تفکر تثبیت و رونق این محصول گران قیمت در کشور پهناور ایران به همت و پشتکار مهندس حاج محمود مرادی شهردار فعال شهر نراق می باشد .

راه یابی جوزغند شهر نراق در مراسم پیاده روی نجف به کربلا

از اربعین سال 1390 شمسی که مردم مومن شهر نراق در مسافرت عراق مسیر نجف تا کربلا را طی می کنند یکی از مواد نیروزا و مقوی که در کنار سایر آجیل های مختلف مورد مصرف قرار می دهند تا مقاومتشان افزایش یابد جوزغند زادگاهشان می باشد .

  

این تحفه گران بها توسط زائران نراقی برای عراقی هایی که مُوکب و منازلشان در اختیار آنها قرار می گیرد هدیه داده می شود . فرزندان عراقی ها اربعین هر سال منتظر هستند تا نراقی ها برایشان جوزغند ببرند تا کامشان شیرین و با حلاوت گردد .

تشکر و قدردانی

سلحشوران شهر نراق از تلاش های موثر مهندس محمود مرادی و زحمات همه ی زنان مومنه شهر نراق که کوشش کردند محصول و میوه محلی جوزغند نراق را در سازمان میراث فرهنگی ناملموس(معنوی) ایران به ثبت برسانند صمیمانه تشکر می کند .