تپه یا مُور گِل سرخ در شهر نراق

نراق بخشی از شهرستان دلیجان در استان مرکزی در گذشته از بومی سازی خود بیشتر بهره مند بود .

مُور یک گویش محلی و در فارسی به آن تپه می گویند. مُور گِل سرخ یک تپه خاکی است که در قسمت شرق شهر نراق و حاشیه جاده نراق به مشهد اردهال مشرف به اراضی مزرعه پودنا واقع شده است.

خاک این مور(تپه) به رنگ قرمز است و مصارف ساختمانی ندارد. چنانچه مقداری از آن را داخل آب حل کنیم آب به رنگ قرمز در می آید.

در زمان قدیم که هنوز رنگ رایج نشده بود دامداران نراقی برای متمایز کردن دام ها از عُصاره این خاک که سرخ رنگ بود علامت هایی را در قسمت انتهای پشت یا روی دنبه ؛ زیر یا روی گوش گوسفندان و برای بُز و بُزغاله روی پیشانی آنها علایم قرمزی می گذاشتند که نراقی ها به این فعل رَقَم یا نشانه می گویند . بدین ترتیب هر دامدار گوسفندان خودش را بین گله ی بزرگ از هم تفکیک و متمایز می کردند .

همچنین برای نوشتن و علامت گذاری روی دیوارهای گِلی این رنگ طبیعی کاربرد داشت که امروزه رنگ های اسپری شیمیایی جایگزین آن شده است .

 

چنین خاکِ سرخی در انتهای کوچه شتران در کنار رودخانه و جنب آبشار سَرناسار و آسیاب آبی مرحوم غلامرضا رضایی نیز در سینه صخره ی کوچکی وجود دارد که دامداران این منطقه نراق برای استفاده مشابه مورد استفاده قرار می دادند .

از آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر که به درخواست سلحشوران شهر نراق گزارش فوق را تهیه نمود و از عکس های ارسالی آقای محمدرضا علی آقایی فرزند نوروز تشکر و قدردانی می شود .