قدسیه فرخزاد اهل شهر نراق یکی از اولین خلبانان زن در ایران
در
سال 1908 میلادی تریسی پلتیر فرانسوی توانست نام خود را به عنوان اولین
خلبان زن تاریخ ثبت کند . دو سال بعد هموطن او بارون لاروش ریموند(0- 1919
میلادی فوت در اثر سانحه هوایی) اولین مدرک خلبانی رسمی که به یک زن اعطا
شده بود را دریافت نمود و بعد از آن خیلی از زنان در سراسر جهان متقاضی
یادگیری این هنر جدید شدند و خیلی زود زنان در سراسر دنیا با هلیکوپتر و
هواپیما در خطوط هوایی و ارتش و نیروهای نظامی پرواز کردند .
تاریخ 3 مهر 1318 اساسنامه تاسیس باشگاه هواپیمایی ایران با هدف گسترش فنون
هوانوردی در بین اقشار مختلف مردم و افزایش شمار خلبانان کشور به تصویب
رسید. این باشگاه با همکاری نیروی هوایی تاسیس شد و اولین آگهی پذیرش
دانشجوی خلبانی در آبان 1318 منتشر شد و مدت نام نویسی تا پانزدهم آذر
تعیین شد .
در پایان مهلت ثبت نام 630 نفر از جوانان علاقمند به دفتر
باشگاه مراجعه و ثبت نام کردند که در میان آنان نام 22 داوطلب دختر بیش از
سایرین جلب توجه کرد که از میان آنان تنها هفت نفر به باشگاه راه یافتند :
1- قدسیه فرخزاد نراقی فرزند نعمت الله(1295 – 1385)
2- عغت تجارت چی فرزند غلامحسین(1296 – 1378)
3- آینا آوشید
4- فخرالتاج چهل آبی منفرد فرزند اجاقعلی( 0 – 1368)
5- درخشنده ملکوتی فرزند عبدالعلی( 0 – 1369)
6- عذرا رحیمی
7- صفیه پرتوی
خانم قدسیه فرخزاد نراقی
در
اولین دوره آموزش باشگاه پرواز و بعد از گذر از مراحل مختلف 3 زن مجوز
حضور در دوره آموزشی را دریافت کردند که یکی از آنان شیر زن اهل شهر نراق
خانم قدسیه فرخزاد در تاریخ این رشته نامش به نیکویی ثبت گردید .
عفت تجارتچی
عفت تجارت چی(همسرش مهدی فیاض منش) ورزشکار که عضو کلاب ورزشی قایقرانان وابسته به نیروی هوایی و در آنجا با تعدادی از پرسنل نیروی هوایی آشنا بود در اولین دوره باشگاه پرواز توانست وارد و در باشگاه پرواز نام خود را ثبت کند و بعد در نیروی هوایی استخدام شود .
همزمان دو زن دیگر به نامهای قدسیه فرخزاد نراقی( بعضا به اشتباه فرخزاد دولتشاهی یا صدیقه هم نوشته اند ) و خانم آینا آوشید در این دوره پذیرفته شدند .
مقطع فارغ التحصیلی اولین خلبانان مسافری زن در تهران پایتخت ایران :
آینا آوشید- عفت تجارت چی - قدسیه فرخزاد نراقی(نام خانوادگی همسر دولتشاهی)
این 3 زن که 77 سال پیش به چنین خانم هایی ایراندخت وایران بانو لقب می دادند به همراه سایر پذیرفته شدگان مرد دوره به پایگاه دوشان تپه (خیابان پیروزی فعلی تهران)منتقل شدند و در یک مراسم باشکوه به هر دانشجو یک دست لباس خلبانی و یک کُت و کلاه ایمنی و یک عینک به همراه چتر نجات و یک بیسیم که برای ارتباط دانشجو استاد کاربرد داشت اهدا شد .
دوره های آموزشی با
هواپیمای تک موتوره با دو اتاقک رو باز که یک اتاقک برای استاد و یکی
برای دانشجو بود و امکان کنترل هواپیما برای استاد و دانشجو ممکن بود .
آموزش
ها 2 روز در هفته در دوشان تپه برگزار می شد و بعد از گذراندن مراحل مختلف
این سه زن توانستند اولین خلبانان زن در ایران باشند که با هواپیمای
مسافری پرواز کنند .
ایراندخت خلبان قدسیه فرخزاد نراقی سال 1319 پس
از طی دوره های تئوری خلبانی که نزدیک به شش ماه طول کشید مدرک خلبانی خود
را به عنوان اولین خلبانان زن در ایران به همراه خانم ها عفت تجارتچی و
آینا آوشید دریافت نمود . مشارالیها اولین پرواز خود را با هواپیمای آموزشی
« تایگر ماوس » در فرودگاه دوشان تپه تهران انجام داد .
قدسیه به
قدری از مهارت خلبانی برخوردار گردید که سال 1324 بر صندلی هواپیمای
مسافری تکیه زد و از طرفی اولین خلبان زن دارای هواپیمای شخصی هم محسوب
گردید.
قدسیه و عفت و آینا همزمان با هم ثبت نام و آموزش را فرا
گرفتند و هر سه نفر به عنوان اولین خلبانان زن ایران مدرک دریافت کردند و
هیچکدام برتری نسبت به دیگری ندارند ولیکن چون خانم تجارت چی در خصوص
مهارتش دست نوشته دارد و مورد مصاحبه قرار گرفته به اشتباه به عنوان اولین
خلبان زن مطرح شده و در دانشنامه ویکی پدیای فارسی به این نام شهره گشته
است و لیکن هر سه خلبان زن ایران به طور مساوی دارای امتیاز همگون هستند و
اولین ها محسوب می شوند .
شرحی از زندگینامه خانم قدسیه نراقی(فرخزاد) و خانواده ی نراقی اش
قدسیه فرخزاد نراقی سال 1295 شمسی در شهر نراق از توابع شهرستان دلیجان استان مرکزی متولد گردید .
مادرش زهرا خانم بنت حاج محمدرضا نراقی و پدرش نعمت الله نراقی فرزند محمدجواد نراقی دارای شهره بود .
زهرا خانم با مادر مرحوم دکتر علی اکبر پریمن و مادر دکتر احمد عطایی خاله زاده هستند .
عموی
قدسیه به نام میرزا فضل الله نراقی فرزند محمد جواد ابن حاج محمد مهدی
تاجر نراقی به معاون التجار نراقی مشهور است و سال 1337 قمری برابر 1297
شمسی توسط یاغیان و خیانت پیشگان رجبعلی خان بهرامسری آسترکی فرزند آرستم
در روستای سینقان از توابع دلیجان به علت مسایل اعتقادی به قتل رسید و
جنازه اش در همان روستا خاکسپاری گردید .
بعدا فرزندان میرزا
نعمت الله نراقی نام خانوادگی فرخزاد و فرزندان فضل الله نراقی فامیلی
مهدوی را برگزیدند . (میرزا عبدالحسین مهدوی – میرزا عباس مهدوی – فتح الله
مهدوی)
میرزا نعمت الله نراقی مثل برادرش میرزا فضل الله از تجار معروف نراق بود که در همدان هم فعالیت اقتصادی داشت و یکی از مسئولین عالیرتبه شرکت راه آهن بود . هر دو برادر را عمده التجار خطاب می کردند . حاصل ازدواج و زندگی میرزا نعمت الله و همسرش زهرا خانم دو پسر و چهار دختر به شرح ذیل می باشند :
1* میرزا غلامحسین فرخزاد نراقی
فرزند بزرگ خانواده کارمند و بعد رئیس یکی از شعبات بانک ملی بود که در
جاده شمیران تهران طی سانحه تصادف فوت نمود .
2* میرزا جوادخان
فرخزاد نراقی کارمند عالیرتبه وزارت کشاورزی و زمانی بخشدار شهرستان
ایرانشهراستان سیستان و بلوچستان بود که بعدا به علت مسایل اعتقادی در
تهران کشته شد .
3* صدیقه فرخزاد نراقی
4* فرخنده فرخزاد نراقی که مدرک تحصیلی خود را در شهر بیروت پایتخت کشور لبنان دریافت نمود . مشارالیها ماما بود .
5* قدسیه فرخزاد نراقی از اولین خلبانان زن در ایران که بعد مقیم کشور کانادا گردید .
مقطع فارغ التحصیلی اولین خلبانان مسافری زن در تهران پایتخت ایران :
آینا آوشید- عفت تجارت چی - قدسیه فرخزاد نراقی(نام خانوادگی همسر دولتشاهی)
همسر
خانم قدسیه نراقی سرهنگ میرزا عبدالله دولتشاهی از خاندان بزرگ دولتشاهی
می باشد و حاصل زندگی آنان دو دختر به اسامی ژاله و سولانا و چهار پسر به
اسامی طهماسب میرزا – حسین میرزا - تیمور میرزا – کامران میرزا دولتشاهی می
باشد . بر این اساس بعضا نام و فامیلی این ایراندخت ایرانی به رسم استفاده
از نام شوهرش به قدسیه دولتشاهی هم خطاب می شود .
سرهنگ دولتشاهی
فوت نمود و همسر نراقی اش خانم قدسیه فرخزاد نیز سال 1385 با سن 90 سالگی
در کشور کانادا بدرود حیات گفت و در همانجا خاکسپاری گردید .
تهیه
مطالب در خصوص اولین خلبانان هواپیمای مسافری زن ایران به ویژه مرحومه
قدسیه فرخزاد برای اولین بار توسط سایت سلحشوران شهر نراق تهیه گردید و
بالغ بر هشت ماه تحقیق و کنکاش پیرامون این مقوله صورت گرفت . در این
نوشتار دین و اعتقادات افراد ذکر شده مد نظر نویسنده نبود .
هر گونه استفاده از مطالب با ذکرمنبع به نام سایت سلحشوران شهر نراق بلامانع می باشد .
وحید
