اسناد یکصد ساله فرهنگ و تجارت شهر نراق
آقای فضل الله فروغی فرزند حبیب الله عاشق نراق و نراقی هاست . چنان با حرارت از زادگاه خود و آبا و اجدادش سخن می راند که دل هر علاقمندی را شیفته می کند .
فضل الله فروغی
او می گوید زمانی که از تهران راهی شهرش می شود هنوز به شهرستان دلیجان نرسیده و کوه های نراق نمایان می شود حس خاصی از شوق و ذوق در من ایجاد می گردد .وی عاشق باد بیله باد است . نوعی باد محلی که همگان را سرمست از امید به زندگی و نعمت های الهی می کند .
نگاه کردن به کوه استوار ال با آن هیمنه سنگین و با عظمت ، جلال و جمال خداوندی را در وجودش زنده می کند .
دشت ها و صحراهای زادگاهش دوران زیبایی کودکی را در ذهنش متبلور می سازد .
میوه های زندگی مشترک آقای فروغی و همسرش در جامعه موثر واقع شده اند و خانم آتوسا در آمریکا و دکتر آرش در کانادا فعالیت های عام المنفعه دارند .
با وجود شرایط آماده و مهیا برای تردد و ماندن آقا فضل الله در خارج ولی نیاز است هفتگی و یا ماهانه بوی زادگاهش نراق را تنفس و اکسیژن اخذ کند و با طراوت تر از قبل روحیه سرشار از امید را در زندگی پویا سازد .ایشان پسر عمو و همچنین پسر خاله مرحوم فریدون فروغی فرزند نصرالله خواننده و آهنگساز نامی کشور ایران می باشد.
فریدون فروغی
خانه مشهور فروغی ها که اکنون در اختیار شهرداری قرار گرفته برای بازدید توریست ها و علاقمندان به معماری کهن نراق مهیاست . او خاطراتی به اندازه چند جلد کتاب از خانه پدری دارد .
خانه پدری آقای فروغی
در عین حال چند سند قدیمی که به مانند جواهرات گران بها می باشد در اختیار وبلاگ سلحشوران شهر نراق قرار می دهد تا مردم با رویت آن بر خود ببالند که یکصد سال قبل در نراق تحصیلات و فرهنگ ناب و اصیل و همچنین تجارت رواج داشته است . و آه و افسوس سر دهند که این مسیر منقطع و ادامه نیافته است .
بازخوانی نامه ای یکی از تجار عمده به نام حاج محمد بن حاجی محمد رضا نراقی که به همدان نقل مکان نموده به زادگاهش ارسال نموده است :
از همدان به نراق
تاریخ : 25 ذیقعده سال 1338 هجری قمری(96 سال پیش یعنی سال 1295 شمسی)
جناب مستطاب عمده التجار آقای حاج محمد علی آقا تاجر نراقی * و عموم آقایان نراق
عرض می شود مرقومه شریف شما زیارت گردید .
در خصوص تاسیس مدرسه(در نراق) نهایت خوشوقت شدم ولی کاملا از پروگرام * و معلمین او مطلع نیستم . به هر حال افسوس می خورم که اوضاع با چند ماه قبل تغییراتی کرده که بودجه اجازه نمی دهد کاملا به این مدرسه بنمایم .
عجالتا موجب این ورقه از ... شهر محرم که اول سال هجری 1339 باشد ماهی سه تومان از جناب آقا ملا علی * جهت کمک به مدرسه دریافت فرمایید . تا بعد از یکسال البته مقتضی دیدم اضافه خواهم نمود . در خاتمه خدمت تمام آقایان تعظیمات خود را تقدیم و به دفعات نامتناهی خداوندی را جهت جمیع خواستارم .
• حاج محمد علی آقا(غفاری) از تجار مشهور نراق
• آقا ملا علی فرزند ملا ابوالقاسم(فروغی) یکصد سال قبل مسئول اداره زمین ها و اموال حاج محمد بن حاج محمد رضا در نراق بوده است(
• پروگرام لفظ فرانسوی بمعنی دستور کار یا عملی و اغلب در مورد دستور تعلیمات مدارس بکار میرود . و امروز کلمه ٔ برنامه بجای آن معمول است .
حاج محمد نراقی و پسرانش آنقدر در جامعه دارای نفوذ و صاحب نام در تجارت بوده اند که اسکناس هایی را رایج نموده که به عنوان پول مورد قبول عامه مردم بوده است .
مورد بعد فاکتوری است به عنوان " اتحادیه تجار نراق " و آرم آن به نشانه اتحاد و دست در دست هم نمایشگر الفت و مودت می باشد . این سند که آقای فضل الله فروغی به تاریخ شهر نراق ارائه داد مربوط به سال 1300 شمسی یعنی مربوط به 90 سال قبل می باشد . تجارت و فعالیت های اقتصادی در سطح کلان آن در نراق که به هند کوچک مشهور بوده رواج داشته است .
آقا فضل الله به خوبی به یاد دارد که سال 1354 به همت ایشان که مدیر کل اداره شهرداری های استان مرکزی (قزوین ، البرز ، تهران ، مرکزی ، قم ) بوده خیابان های فعلی امام خمینی نراق و طالقانی شهرستان دلیجان راه اندازی و شهرها از بن بست در آمده است . وی می گوید مسئولین این دو شهر و شخصیت های با نفوذشان در احداث این دو خیابان تاثیر گذار بودند که نام همه آنها را ارائه نمود .
از آقای حاج احمد رضایی فرزند رضا نظر که مقدمات مصاحبه و ملاقات با آقای فضل الله فروغی را فراهم نمود تشکر و قدردانی داریم .
