تو محبوب مَنی

طعمه خال تو یک لحظه مرا کرد شکار
جُرم ناکرده چرا من بروم بَر سَر دار

کوه تا کوه مراحامی و پشتیبانند
 تو مپندار که شاید شده ام بی کَس و کار

گذری کُن تو به سَر منزل چشمم ای سَرو
تا که با اشک کُنَم خانهِ تو رنگ و نگار

من تهیدستم و ناچیز منالی دارم
جان نا قابل من پیش کِشَت بَهر نثار

به کجا با که بگویم که تو محبوب مَنی
نازنینم ز چه اینگونه شدی اهل فرار

تا شنیدم که قدم بر سَر و چشمم داری
صبر بی صبر شد و رفت ز من تاب و قرار

من شنیدم که در این شهر همه صیادند
کارشان صید بُوَد طایفه و ایل تبار

هیچکس بُرد ندارد به شما می بازد
آنکه در صحنه بازی بنشیند به قُمار

 شاعر : علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

معرفی روستایی به نام نراقی در شهرستان زابل استان سیستان و بلوچستان

بر اساس گزارش سایت سلحشوران شهر نراق ؛ نراق نامی یگانه است که آوازه اش را مردمش  و نخبگان و مشاهیرش بر سر زبان ها انداخته و این دیار کهن در جای جای تاریخ منطقه اثر گذار و سرنوشت ساز بوده و می باشد .

اما در عین حال در بخش مرکزی شهرستان زابل استان سیستان و بلوچستان و در دهستان بنجار روستای کوچکی به نام نراقی وجود دارد . روستای نراقی براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۲۹ نفر و دارای شش خانوار می باشد .

در منطقه زابل نیز همچون سایر مناطق کشور نراقی ها به قصد اشتغال و تجارت مهاجرت داشته اند و روستای کوچک نراقی را نیز اهالی شهر نراق از توابع شهرستان دلیجان استان مرکزی پایه گذاری و آباد نموده باشند .

مثلا میرزا عباس خان نراقی(مهدوی) فرزند فضل الله نراقی معاون التجار به همراه همسرش خانم معصومه ملاکوهی فرزند حبیب الله و فرزندانش هوشنگ و منوچهر مهدوی سال ها در زابل سکونت داشتند و میرزا عباس در اداره مالیه(دارایی) زابل دارای مسئولیت بود و پس از فوت در سال 1341 در زابل خاکسپاری گردید .

یا مثلا میرزا جواد خان فرخزاد نراقی فرزند نعمت الله(برادرزاده فضل الله معاون التجار و نوه  دختری حاج محمدرضا نراقی رئیس التجار) کارمند عالیرتبه وزارت کشاورزی مدتی بخشدار شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان بود که به دلایلی کشته شد . جواد برادر قدسیه فرخزاد نراقی یکی از اولین خلبان های زن در ایران بود .
و نمونه های دیگری وجود دارد که نراقی ها در زابل و استان سیستان و بلوچستان مهاجرت و سکونت داشته اند .

سوال شرعی متولی حمام وقفی حاج جعفر شهر نراق از علما در بیش از یک قرن و نیم پیش سند شماره 211

 مقدمه : حمام  عمومی و خزینه دار نراق توسط حاج جعفر وقف گردید و بعد به حمام حاج جعفر مشهور گردید . این بنای قدیمی جَنب مسجد جامع و حسینیه یک جُنگ را تشکیل می داد . آب حمام از طریق تیون با هیزم توسط حمام دار گرم می گردید و ساعات و روزهای استفاده از آن بین زن ها و مردها تقسیم و اعلام شده بود . بام حمام گنبدی شکل بود و بیش از دو قرن قدمت داشت که چند سالی است به شکل نوین در آمد ولی به دلیل عدم استقبال عمومی تعطیل گردید .

تاریخ  26 فروردین 1395 طی سند شماره 19 که در سایت سلحشوران شهر نراق نمایش شد سوال شرعی دیگری از حمام حاج جعفر در 175 سال پیش همراه با بازخوانی نمایش گردید . 

سوال : علماء امامیه و فقهاء اثنی عشری در این مسئله شرعیه چه می فرمایند ؟
حمامی حاجی جعفر در نراق ساخته است وقف کرده و مِلکی هم با یکدرخت جوز(درخت گردو) وقف بر آن حمام کرده است و اختیار آن بر پسرش می باشد . در وقف نامه اش قید شده اختیار آن پُشت در پُشت باشد .
بدون نبودن متولی آن درخت جوز(گردو) را قتل(قطع و از حیات افتاد) نموده اند و قیمت آن هم بیست و چهار تومان بوده . اینجانب که متولی آن حمام و آن مِلک و درخت بودم مدت سیزده سال است هیچ اطلاعی ندارم ؛ آیا می توانم ادعای اجاره سیزده ساله مِلک و درخت خود را بنمایم یا خیر ؟

آنچه حکم انور مطاع(کسی که از او اطاعت کنند) هست در صدر(بالا) عریضه مرقوم(مکتوب) و مزیُن(آراسته شدن) فرمایید .

 توضیحات : در کنار مُهر روی نوشته سوال شرعی به رنگ آبی نوشته شده : نراق – حضور محترم حضرت آقای آقا میرزا فضل الله نراقی معاون التجار دام اقباله

جواب : پاسخ پنج تَن از علما به سوال
* تکلیف شرعی متولی(سرکار – مباشر) است که مِلک را متصرف شود و منافع سنوات ماضیه(گذشته) مِلک و درخت مرقوم یا قیمت درخت مطالبه نماید و اگر چنانچه مسامحه(آسان گرفتن) نماید ضامن است از عهده برآید .
حرَره مرتضی الحسینی ابن ابوالحسن

* حکم مسئله از قراریست که مرقوم فرموده اند
حرَرَه شمس الدین ابن فخرالدین
 
* متولی را میرسد که هر کَس مِلک را تصرف کرده و درخت جوز(گردو) را قتل(قطع) کرده از او مطالبه نماید و تصرف متصرف بدون اذن متولی بر خلاف شرع بوده و چنانچه منافع آن را متصرف تلف کرده ضامن است و باید از عهده برآید .
حرره الراجی محمدحسین الرضوی
* احمد ابن محمد الحسینی
 بطوریکه مرقوم فرموده اید باید مجری شود و مطابق شرع است و تخلف جایز نیست
 * الراجی حسین ابن محمد 

سایت سلحشوران شهر نراق ؛ از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از جهت بازخوانی سوال شرعی متولی حمام وقفی حاج جعفر شهر نراق از علما در بیش از یک قرن و نیم پیش قدردانی می نماید .

اسامی ذاکرین اهل بیت(مداحان) اهل شهر نراق

مداحان یا بهتر بگوییم ذاکرین اهل بیت از افرادی هستند که آگاهی مردم نسبت به شناخت ائمه معصومین را افزایش می دهند و هر چه ذاکر اهل شعر و مطالعه بیشتر باشد تاثیرات کلامش نافذتر خواهد بود .

مادح یا ذاکر شایسته فردی است که مقتل و اشعار مذهبی را بیشتر مطالعه کرده و برای وقت مردم ارزش قائل شده و از توسل به تعریف خواب و خرافه گرایی پرهیز داشته باشد . 

ضمن تجلیل از ذاکرین اهل بیت شهر مذهبی نراق اسامی آنان ذکر می گردد :

1- شهید سید غلامرضا باشی فرزند سیدعلی

2- شهید عبدالله محمودی فرزند علی

3- شهید محمدرضا رمضانی فرزند غلامعلی

4- شهید سید حسن جوادی فرزند سید ماشاءالله

5- شهید مهدی اکبری فرزند اکبر

6- شهید سید حسین هاشمی فرزند سید ماشاالله

7- مرحوم غلامحسین قاسمی نراقی فرزند کریم

8- مرحوم سلطانعلی مرادی فرزند نصرالله

9- مرحوم حبیب الله حسنی فرزند شکرالله

10- مرحوم محمدعلی توکلی فرزند مهدی

11- مرحوم حسن کاظمی فرزند رضا

12- مرحوم احمد قطبی نراقی فرزند نصرالله

13- مرحوم ماشاءالله کریمی پور(پنبه زن) فرزند خداداد

14- مرحوم حسین پریشانی فرزند عباس

15- مرحوم عباس(شیخ عباس) جعفری فرزند صادق

16- مرحوم غلام(شیخ غلام) جعفری فرزند احمد

17- مرحوم شکرالله(شیخ شکری) جعفری فرزند احمد

18- مرحوم محمد رضایی فرزند علی(جراح)

19- مرحوم اسماعیل عباسی فرزند ملا حیدر

20- مرحوم سید جمال موسوی فرزند سید مصطفی

21- مرحوم سید حسین حسینی فرزند سید اکبر

22- مرحوم حسن عابدینی فرزند رضا

23- مرحوم سید محمود موسوی فرزند سید محمد

24- مرحوم سید احمد موسوی فرزند سید محمد

25- مرحوم سلطانعلی قاسمی فرزند علی

26- مرحوم محمد لطفی فرزند عباس

27- مرحوم سعید طالبی فرزند علی اصغر

28- مرحوم عبدالغدیر محمدی فرزند عبدالله

29- مرحوم آقا شجاع یوسفی فرزند ...

30- مرحوم سیدعلی باقری فرزند سید حسن

31- مرحوم سید ماشاءالله هاشمی فرزند سید عباس

32- مرحوم بهارعلی مداحی فرزند شِکَرعلی

33- امین یوسفی فرزند علی اکبر

34- علی اکبر یوسفی فرزند نوروز

35- سید حسین جوادی فرزند سید ماشاءالله

36- سید صدر موسوی فرزند سید حسین

37- سید غلامرضا موسوی فرزند سید حسین

38- سید مهدی موسوی فرزند سید محمد

39- سید عطا موسوی فرزند سید احمد

40- رمضان مجیدی فرزند رحمان

41- عباس کریمی فرزند شکرالله

42- سید محمود حسینی نراقی فرزند سید تقی

43- ابوالقاسم کاظمی فرزند حسن

44- غلامحسین رمضانی فرزند غلامعلی

45- مجتبی رمضانی فرزند غلامعلی

46- حمید احمدی فرزند ابوالقاسم

47- سعید احمدی فرزند ابوالقاسم

48- علی کمره ای فرزند تقی

49- مهدی مرادی فرزند مسلم

50- ماشاءالله بیابان گرد فرزند حسین

51- مهدی مهدی زاده نراقی فرزند علی محمد

52- مجتبی مهدی زاده نراقی فرزند علی محمد

53- سید روح الله حسینی فرزند سید محمد

54- سید غلامرضا موسوی فرزند سید محمد

55- سید میثم نصرالهی فرزند سید محسن

56- حسینعلی محمودی فرزند علی

57- محمد جعفری فرزند غلام

58- علی اکبر جعفری فرزند غلام

59- سید حسین حسینی فرزند سید حسن

60- محمدحسین رمضانی فرزند علیرضا

61- اکبر خاوه ای فرزند محمد

62- محمود نوروزی فرزند ولی الله (داماد ولی الله رحمانی)

63- قربانعلی توکلی فرزند علی محمد

64- علی ناظمی فرزند ابوالفضل (داماد مظاهر پیشه ور)

65- علی اکبر حمزه ای فرزند محمود

66- علی اشرف یوسفی فرزند نوروز

67- سید ابوالفضل هاشمی فرزند سید ماشاءالله

68- سید علی هاشمی فرزند شهید سید حسین

69- حسن ترابی فرزند فتح الله

70- محمد(غلام محمد) محمودی فرزند نوروز

71- نصرالله محمودی فرزند حسین

72- حسین نباتی فرزند شهید مُندعلی

73- حسن نباتی فرزند شهید مُندعلی

74- مجتبی عابدی فرزند شهید غیاث

75- محمد عابدی فرزند مجتبی

76- ماشاءالله عابدینی فرزند شکرالله

77- علی رعیتی راد فرزند حسین

78- سید ابوالفضل جوادی فرزند سید ماشاءالله

79- محمد تیموری فرزند امرالله

80- علی اصغر تیموری فرزند امرالله

81 - سید هادی موسوی فرزند سید محمود

82 - ذاکر بعدی را شما بفرما

سُرمه چشم

‍ من به دیدار تو ای ماه نَهان تشنه شَوَم
از جدایی تو یک عمر سَر افکنده شَوَم

توشه ام اندک و یک راه پُر از پیچ خطر
ترسم از راه خطا داخل هر فتنه شَوَم

امشب ای اَخترِ دَر اَبر فقط نیم نظر
به من بخت نگون گر بکنی زنده شَوَم

ترسم آندم که ببینم رُخ چون ماه تو را
از خجالت به زمین اُفتم شرمنده شَوَم

کاش یک قطره ز باران وجودت ای اَبر
دَر کویر دل من اُفتد و زیبنده شَوَم

کاش در یک سحری خاک کف پای تو را
سُرمه چشم خودم سازم و بیننده شَوَم

دوست دارم که دعایم بکنی گر چه بَدَم
همچو خوبان خدا عَبد شوم بنده شَوَم

من غلام تو اَم ارباب  نگاهم نکنی
همه جا در نظر خلق سَرافکنده شَوَم

 شاعر : علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

نامه عباس کُرَجاری(روستای مهدی آباد دلیجان) به معاون التجار نراقی در 105 سال قبل - سند شماره 210

آقای میرزا فضل الله صاحب تاجر(معاون التجار میرزا فضل الله نراقی فرزند محمدجواد)
اوّل عباس بفدای فضل الله خودم ... که به تَصدُق حضور مبارکت شَوَم عرض می شود که اوّل خداوند سایه مرحمت حضرت عالی را از سَر این فدوی(بنده – جان نثار) کَم نگرداند بحق محمد و آله .
ضمنا معروض آستان مبارک می دارم که مقدار چهل مَن به وَزن شاه گندم لازم داریم و نان نداریم ؛ اگر خود حضرت اَجَل دارند که چه بهتر و اگر ندارید از محبوب خودم جناب آقا ملا علی(ملا محمدعلی فروغی فرزند ملا ابوالقاسم نراقی) که به فعله های خاوه(روستای خاوه دلیجان) و کُرَجار(نام قبلی روستای مهدی آباد دلیجان) می دهند از او بگیرید تا ۹ ماه دیگر تا اول تابستان بعدی می شود وَجه او را هرچه بفرمائید و اگر از بنده هم می خواهد زیادتر از محمد آقای کُرَجاری بگیرد سزاوار نیست و اگر می گوید او معتبر هست و بنده نامعتبر هستم جناب عالی هم ضامن بنده بشوید .

به آقای محمد کُرَجاری گفته که او قبض بدهد وَ اِلّا بنده قریب بیست هزار تومان با مرحوم محمد ابراهیم معامله کردم ؛ خود بنده و بنده زاده ها شما ملاحظه بفرمائید یک دیناری ... یا اختلاف حساب داشتم حال در هر صورت خود حضرت عالی قبض به او بدهید و من قبض به حضرت اَجل عالی می دهم . زیاده بر این عرضی ندارم ایّام عزت مُستدام باد
باقی امرکم مطاع مطاع وکان عظام را عرض چاکر می رسانم جناب محبوب خودم ناظمت تجار جناب ملا علی را با آقازادگان ... تمام را عرض چاکر .... تمام اخلاص ... شان حضرت عالی سلام می رسانیم .

عرض دیگر به جناب آقا ملا علی (ملا محمدعلی فروغی فرزند ملا ابوالقاسم نراقی) بفرمائید از قول حقیر که مگر به شما خبر ندادند که :
ای اغنیای ارض ؛ فقرا امانت هستند در میان شما این امانت را درست حفظ نمائید و به راحت نفس خود تمام نپردازید. (عباس افندی فرزند بهاءالله بنیانگذار بهائیت)
ای صاحب من ؛ خدمت خواهم رسید اما محرمانه .

مطلب دیگر : از آلایش غنا پاک شو و با کمال آسایش در افلاک فقر قدم گذار تا خمر بقا از عین فنا بیاشامی .( مرجع کتب و آثار بهائی - کلمات مکنونه فارسی٬ صفحه 55 )
تو باید پانصد خروار گندم داشته باشی و بنده از اخلاص کِش های شما باشم و چهل مَن به مَن ندهی که پول بگیرید ؛ بدهید اخلاص دارم ؛ ندهید زیاد تر اخلاص دارم ؛ باقی قربان همه شماها و خواهش دارم که عریضه این تاریخ عرض می نمایم محرمانه باشد والسلام تا شرفیاب شوم . بنده یکنفر هستم دوست و دشمن هم دارم حضرت اجل .........  .
والسلام اقل فانی عباس کرجاری

روی پاکت نامه :

از کُرَجار(روستای مهدی آباد دلیجان) به نراق
بحضور مبارک حضرت مستطاب اجل بندگان آقای معاون التجار(میرزا فضل الله نراقی فرزند محمدجواد) روحنا فدا شود ملاحظه فرمایند
بتاریخ دهم جمادی یکم 1335 (برابر 13 اسفند 1295)

پُشت پاکت نامه :

وصول ۱۱ جمادی الاول 1335 (برابر 14 اسفند 1295)

سایت سلحشوران شهر نراق از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی نامه عباس کُرَجاری(روستای مهدی آباد دلیجان) به معاون التجار نراقی در 105 سال قبل سپاسگزار می باشد .

چشم غفلت

ای که خواب آلوده ای بَر خیز از خواب گران
دائما دنیا نباشد کِشتی اَمن و اَمان

جَهد کُن تا می توانی تَن به آسایش مَده
ضعف خود جبران نما بگذر زِ ضعف دیگران

چشم غفلت باز کن  فرصت زِ دستت می رود
سعی ناکرده  میسّر نیست فتحی دَر جهان

عالِمی می گفت عالَم محضر ذات خداست
تا خطا کمتر کنیم هم آشکارا هم نهان

حفظ کن همواره اَسرارت درون یک حصار
سِر نمانَد روی تَن وقتی نداری پاسبان

این جهان میدان رویاروی کفر است و دین
تیز شمشیری بزن بَر گردن گرنکشان

گر نشینی تا عَدو آید به بالای سَرَت
شاید آن  لحظه دگر تیری نیاید از کَمان

شاعر : علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

سفرنامه عاشقی سلحشوران شهر نراق - 17

ما را در سر سودای عاشقی است

                                                  و دفاع همچنان باقیست

                                                                                         و تا انتها ایستاده ایم.....

آشنایی با ابزارهای کشاورزی سنتی در شهر تاریخی نراق - پاشنه خَر و کاربرد آن

پاشنه خَر (بیل کَرت کِش ، مَرزبَند یا مَرزکِش ) در قدیم یکی از وسایل کشاورزی سنتی در شهر تاریخی نراق بود و به گویش نراقی به پاشنه خَر معروف بود .

این بیل بر خلاف بیل های کشاورزی معمولی که یک نفر با آن کار می کرد، استفاده از آن مستلزم دو یا سه نفر کارگر بود و شامل یک صفحه فلزی مستطیل شکل با کمی اِنحنا بود که دارای یک دسته چوبی به نام دسته بیل بود و در طرفین آن یک حلقه (قلاب ) فلزی بود که به هر حلقه یک زنجیر متوسط حدود 1/5 متری بسته می شد و دو سر دیگر این زنجیرها در یک نقطه وسط یک تکه چوب محکم به اندازه حدود دو مُشت بسته که دارای یک حلقه فلزی بود بسته می شدند .

نحوه کار آن بدین صورت بود که یک نفر با دو دست دسته بیل را گرفته و آن را هدایت می کرد و نفر دیگر با زنجیر بیل را می کشید و با خاک های جلو بیل پشته (مرز) کوتاهی به وجود می آمد.
این کار از یک طرف آغاز و پس از رسیدن به انتهای کار عین همین کار از طرف دیگر شروع می شد تا به آخر می رسید وبدین صورت پُشته بزرگتر شده و تکمیل می گردید.

و اما پُشته (مَرز) چیست؟
در زمان های قدیم کشاورزان در موقع گاویاری (شخم زدن زمین با گاو آهن سنتی) به نام خیش که به دو گاو نر (وَرزاو) بسته می شد زمین های مزروعی را شخم زده و کشت مى کردند و یا به گویش محلی ( تخم می کاشتند).
برخی از این زمین ها ساختار کَردو (کَرت) داشت. کَرت یعنی یک قطعه زمین کشاورزی را به چند قطعه مستطیل شکل تقسیم کردن وحدّ فاصل دو کَرت را مَرز ( نوار) گویند . وجود مَرز باعث می شد تا کشاورز بتواند به راحتی کَردوها را آب بدهد.
البته این روش آبیاری را آبیاری غرقابی می گفتند بدین صورت که کشاورز یک کَرت را با جوب آب می داد و پس از پُر شدن کَرت، بال (مسیر) آب را به کَرت بعدی می گرداند و آبیاری به همین نحو تا آخرادامه پیدا مى کرد.

نحوهٔ مرز بندی به شرح زیر بود:
همان طور که ذکر شد بعد از شخم زدن زمین ، آن زمین هایی که ساختار مرزی داشت یعنی به صورت کَرت بود، یک کارگر با بیل معمولی بعد از شخم زدن زمین، مرزهای کَرت را از بالا و پایین مرز ترمیم می کرد وبه گویش نراقی مرزها را می بست. ولی در زمین های فاقد کَرت به نیروی بیشتری نیاز بود و مرز بندی به صورت کار گروهی و توسط پاشنه خَر آنجام می گرفت که به نحوه کار با آن اشاره گردید.

از کاربرد دیگر پاشنه خَر ساختن مایه (کُنَه) برای کِشت صیفی جات مانند خربزه، هندوانه و ... بود. بدین صورت که زمین را به نحوی که گفته شد شخم می زدند و سپس به جای مرز مایه که شبیه نهر آب بود با پشته های بلند درست می کردند. این مایه ها به داخل یکدیگر راه داشت و با بندهایی که با بوتهٔ جاز(نوعی بوته در نراق) درست می شد هم زمان با هم آبگیری می شدند و پس از 48 ساعت زمین به دَم می آمد و به اصطلاح آمادهٔ کشت می شد.

سپس کشاورزان خاک خشک لبه مایه ها را کنار زده و در ابتدای خاک مرطوب روی لبه مایه به فاصله 20 سانتی متر بذر تره بار می کاشتند . به این نحوهٔ کاشت به گویش نراقی (تخمه انداختن) یا جالیز کاری می گفتند.
در این مایه ها چون رطوبت پُشته ها زیاد بود محصول دیرتر به آب نیاز پیدا می کرد مانند باغ های انگور که مایه(جوب )آب پای درختان عمیق هستند و نیاز کمتری به آب دارند . پس از برداشت محصول تره بار، مجدداً زمین را شخم زده و با پاشنه خَر (کَرت کِش) آن را برای کشت بعدی به کَرت تبدبل می کردند.

امروزه این کار با ادوات مکانیزه انجام می شود بدین صورت که دیسک هایی به عقب یا جلو تراکتور بسته می شود و کار مرزبندی را انجام مى دهد. جهت قرار گرفتن گودی صفحه دیسک ها به نحوی است که خاک از دو طرف به سمت داخل ریخته می شود و پشتهٔ بلند ( مرز ) بوجود می آید و زمین به چند قطعه تقسیم می شود.

سایت سلحشوران شهر نراق از محقق و پژوهشگر آقای مرتضی علی آقایی فرزند اکبر از بابت این تحقیق که برای اولین بار تهیه و نگارش می گردد سپاسگزار می باشد .

نامه حسین یکی از مسئولین محلات به فضل الله نراقی معاون التجار در نراق 104 سال قبل - سند شماره 209

جناب مستطاب عمده التجار آقای معاون التجار نراقی(فضل الله نراقی فرزند محمد جواد) زیده عزه
قربانت گردم 

محترم ؛ مرقومه(نوشته) که به سرافرازی جان نثار حقیقی مرقوم فرموده بودید و دو مرتبه زیارت شد . خدای شاهد و گواه است که بی اندازه از سلامتی آن وجود عزیز خوشحال شده و سلامتی وجودت را از صمیم قلب از خدای متعال خواستارم .
اینکه تا بحال در دادن جواب های کاغذ قصوری شده از طرف چاکر نیست .هر روز خبر تشریف فرمایی حضرتت را به محلات داشتم و الا ممکن نبود چاکر تا بحال عریضه عرض ننمایم . دو روز است که یک جزئی کسالتی دارم پس از رفع شدن امیدوارم که عریضه مفصل عرض نمایم.

آقا زاده ها و دوستان را عموما و خصوصا عرض چاکری تبلیغ فرمائید .خواهشمندم خدمت آقای ضیاء السلطان(ضیاءالسلطان فرزند حاجی صدر راونجی نایب الحکومه نراق) عرض چاکری از طرف بنده تبلیغ فرمائید .
ان شاءالله در موقع خوردن هندوانه و بعضی چیزهای دیگر بنده حقیقی را یاد و شادم فرمائید . منتظر زیارتت در محلات و ارجاع فرمایشات از طرف حضرتت بوده و هستم و سلامتی یگانه دوست عزیز بهتر از جان را از خدای متعال خواهانم .
چون بهتر از این کاغذ و جوهر در محلات بی آئین پیدا نمی شود امیدوارم از این حیث معذورم دارید چون موقع حرکت پُست(چاپار) بود ؛ زیاده بر این تصدیع نمی دهد ؛ خواهشمندم که زودتر تشریف آورده که جشن و قلب را از زیارت حضرتت روشن کنم . از ترتیبات خودتان و ... مفصلا مرقوم فرمائید .
فدوی حقیقی حسین

 *پشت پاکت نامه :
چون با پست دولتی خواستم بفرستم سر پاکت لاک شد . حسین .
وصول 14 شوال 1336(برابر 31 تیر 1297)

 *روی پاکت نامه :
نراق
جناب مستطاب عمده التجار آقای معاون التجار نراقی(فضل الله نراقی فرزند محمدجواد) زیده عزه

سایت سلحشوران شهر نراق از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی نامه حسین یکی از مسئولین محلات به فضل الله نراقی معاون التجار در نراق 104 سال قبل سپاسگزار می باشد .

محو رُخ یار

فکر من سلسله ی موی خَم اندر خَم کیست
که زِ خود دورم و آشفته زِ افکار شدم

بیخود از خود شده ام فاش  بگویم به همه
روزگاری است که مَن محو رُخ  یار شدم

رُخ  عیان تا که شد از جانب مه جار زنان
بانک و فریاد کشیدم که خریدار شدم

آگهم کرد یکی شعله به نورِ ازلی
گِرد شمعش منِ پروانه چو پَرگار شدم

خون و شمشیر اگرهم به میان پای نهد
پای را پس نَکِشَم گر که سَر دار شدم

با سلامت به خرید مه مهتاب شبی
رفته بودم زِ بُد حادثه بیمار شدم

با نمک زخم تنم را چو مداوا بنمود
حال و روزم نگری زار تر از زار شدم

شد گران جان وعجب جان به لبم کرد مرا
نه خریدار که انگشت نمای سَر بازار شدم

شاعر : علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

نگاهی گذرا به خانه نخجیر شهر نراق نخستین اقامتگاه بوم گردی استان مرکزی

بوم گردی همان واژه اکوتوریسم Eco Tourism در زبان انگلیسی است و پیشوند ecoاز ریشه کلمه یونانی به معنی محیط زیست و زیستگاه است. با ایجاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و پیشنهاد رئیس وقت آن و موافقت فرهنگستان زبان فارسی این واژه از فرهنگستان زبان حذف و به جای آن واژه صحیح" بوم گردی" انتخاب ومعرفی گردید.

واژه بوم گردی امروزه در گردشگری بسیار رواج یافته است . در پاسخ به اشتیاق گردشگران به طبیعت گردی و در راستای پایداری زیست بوم و فرهنگ جوامع محلی و همچنین در جهت حفاظت از محیط زیست، مفهومی به نام " بوم گردی" متولد شد که نوعی نگرش ویژه و آینده نگرانه به گردشگری است.

بوم گردی بر اساس جغرافیای اقلیمی و قومی، اشکال مختلفی دارد و در هر منطقه دارای جذابیت های منحصر به فردی است که گردشگران به ویژه گردشگران خارجی را مجذوب خود می کند. گردشگران در تجربه بومگردی ،علاوه بر آشنایی مهمان نوازی ایرانی و سنت ها وآداب و رسوم هر منطقه می توانند از طبیعت بکرهم لذت برده و آرامش توصیف ناپذیر را تجربه کنند.

✅اقامتگاه بوم گردی
اقامتگاه بومگردی به معنی محل اقامت مسافر یا گردشگر است و منطبق بر فرهنگ و جغرافیای آن منطقه. بومیان هر منطقه جغرافیایی بر اساس شرایط ساخت و ساز و مهمتر از آن فرهنگ منطقه، خودشان دست به ساخت چنین اقامتگاه هایی می زنند.

این اقامتگاه ها جایی است که انتقال حس٘ ایرانی زیستن و تجربه زندگی ایرانی با اقلیم های مختلف با تکیه بر مهمان نوازی و مهرورزی ایرانی " گردشگری " را به سمت خود می کشاند.
مهمان نوازی ایرانی که در خون هر ایرانی جریان دارد و با تعبیر جغرافیای اقلیمی و قومی رنگ و بوی دیگری به خود می گیرد.

✅اهداف تاسیس اقامتگاه بوم گردی

از جمله اهداف تاسیس اقامتگاه های بوم گردی، می توان به توسعه پایدار گردشگری، احیای ارزش سنتی و بومی، کمک به اقتصاد جامعه محلی و حفظ محیط زیست اشاره کرد. در واقع گردشگری فرصت های زیادی را برای کسب و کار کوچک خانوادگی و جوامع محلی ایجاد می کند که از جمله این فرصت ها توسعه اقامتگاه های بوم گردی در نواحی مختلف کشور است.

اغلب این اقامتگاه ها خانه های قدیمی می باشند که احیا و بازسازی شده اند. در این نوع اقامتگاه ها تلاش بر این است تا گردشگران با آداب ورسوم، روش سنتی زندگی مردم بومی وغذاهای محلی آشنا شوند. در این اقامتگاه ها که تقریبا همگی آنها به صورت خانوادگی ارائه خدمات می کنند سعی بر این است تا مهمانان با شیوه سنتی در آن محل خاص آشنا شده و از غذاهای محلی آنجا استفاده و در محیطی طبیعی، سفر خود را به انجام برسانند . در نهایت می توان گفت آنچه امروز می تواند سبب توسعه پایدار گردشگری در کشور شود، به رسمیت شناختن اقامتگاه های بوم گردی است.

یکی از مصداق های مهمان نوازی ایرانی را می توان در اقامتگاه های بوم گردی دید. دو دهه از تاسیس این اقامتگاه ها در ایران می گذرد و با رشد صنعت گردشگری و استقبال گردشگران داخلی و خارجی از گردشگری بومی ،تبدیل به یکی از ظرفیت های اقتصادی و سیاست های کلان کشور شده است.

تاسیس اقامتگاه های بوم گردی با هدف توسعه پایدار، احیای ارزش های بومی و سنتی ،حفظ محیط زیست و کمک به اقتصاد جامعه محلی امکان یافت و این مهم از ارکان تاثیر گذار در تاسیس و فعالیت در این حوزه به شمار می رود.

آشنایی با خانه نخجیر شهر نراق نخستین اقامتگاه بوم گردی استان مرکزی

پیشینه تاریخی خانه نخجیر را متعلق به دوره قاجاریه می دانند ولی آثار و شواهد و دیدگاه پژوهشگرانی که از این خانه تاریخی بازدید نموده اند قدمت آن را ۲۰۰سال بلکه بیشتر تخمین زده اند. این خانه با معماری سنتی در بافت قدیمی شهر تاریخی نراق از توابع شهرستان دلیجان استان مرکزی واقع شده است.

اقامتگاه بوم گردی نراق در سال 1394 توسط آقایان امین فروغی، حسام رنجبر و بهنام رنجبر از ورثه مرحوم سید محمد موسوی فرزند سید مصطفی خریداری گردید و با نظارت نیکوکار نراقی حاج عزیزالله فروغی مرمت و احیاء گردید . مرداد ۱۳۹۵ مجوز رسمی اسکان و اقامت خود را از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی دریافت و به عنوان نخستین اقامتگاه بوم گردی استان آغاز به کار نمود.

✅ساختار خانه نخجیر شهرنراق:
سبک خانه و معماری آن به صورت خانه باغ است و دارای زیر بنایی به مساحت 200 متر مربع و حیاط مرکزی حدود 200 متر مربع و پارکینگ حدود 300 متر مربع می باشد .
در ساخت این خانه تاریخی عمدتا از چوب و خشت و گل استفاده شده و باز سازی و احیای آن هم به همان شکل سنتی بدون هر گونه تغییر انجام گرفته است. این اقامتگاه دارای 8 اتاق و یک آشپزخانه می باشد . 13 تختخواب و 27 رختخواب و مجموعا با ظرفیت پذیرش 40 نفر آماده پذیرایی از میهمانان داخلی و خارجی می باشد.

برای آسایش مهمانان سرویس های بهداشتی فرنگی و ایرانی در داخل چهار عدد از اتاق های موجود هست و برای مابقی اتاق هایی که سرویس بهداشتی ندارند از سرویس بهداشتی عمومی داخل راهرو استفاده می شود .
کلیه درها و پنجره های خانه نخجیر از جنس چوب می باشد. این ساختمان حدود یک متر بلندتر از سطح زمین بنا شده تا آب باران و رطوبت نتواند به آن آسیبی برساند. حیاط خانه با باغچه ها مزیّن به گل های رنگارنگ و حوض آبی با فواره زیبا در وسط جلوه ویژه ای به این اقامتگاه بخشیده است.

از همه مهم ترقرار داشتن یک اصله درخت توت کهنسال با تابلویی به قدمت ۲۵۰ سال در قسمت غرب خانه جلوه نمایی می نماید.
ورودی خانه دارای دو لنگه درب چوبی قدیمی با کوبه های مختلف که متعلق به دوره صفویه است جلب توجه می کند .
ورودی اتاق ها از طریق راهروهای مخصوص به داخل اتاق باز می شوند به طوری که هر دو اتاق دارای یک راهرو هست که در انتهای این راهرو ورودی اتاق ها درست روبروی یکدیگر در سمت چپ ور است قرار گرفته اند.

دیوار اتاق ها و راهروها کلا کاهگلی است که با زهواره (تیغه ها) نازک گچی در قسمت های مختلف مزیُن شده اند . این دیوارها از سه طرف دارای رَف و طاقچه است و در طرف دیگر نورگیرهای اتاق قرار گرفته اند.این نورگیرها شامل در و دربَچه(در چوبی کوچک) می باشند.
درهای ورودی اتاق ها شیشه خور نیستند ولی درهای مخصوص روشنایی دارای شیشه می باشند که در قسمت بالا هلالی شکل و دارای شیشه در اشکال و رنگ های مختلف می باشند. در قسمت بالای این درها پنجره های مشبک چوبی با شیشه های رنگارنگ با گره چینی دارای منظره قشنگی می باشند.

درهای نورگیر به طرف ایوان اتاق ها که مشرف به حیاط خانه هستند باز می شوند و گردشگر می تواند از فضای باز خانه و هوای آزاد آن نهایت لذت را ببرد و با سبک زندگی سنتی مردم شهر نراق آشنا شوند .
در قدیم از رف های اتاق به اصطلاح به عنوان دکور امروزی استفاده می کردند و محل قرار دادن وسایل تزیینی گران قیمت و اَنتیک بود. در فصل پاییز با خنک شدن هوا محل نگداشتن هندوانه و خربزه هایی که ماندگاری زیادی داشتند استفاده می شد به طوری که تا شب چله یا بیشتر هندوانه ها را در آن رف ها نگهداری می کردند. تاقجه ها هم محل قرار دادن سایر وسایل روزمره مانند مِجری، سماور، چراغ لمپا،چراغ بادی و...بود.

در قسمت غرب حیاط دو عدد دولاب بزرگ قرار دارد که از این دولاب های برای دخیره گندم و جو ونگهداری نان های لواش محلی خشک، جوزغند و گردو، قورمه و... استفاده می شده است .
در طرف جنوب خانه راهرویی قرار دارد که انتهای آن توسط پله های آجری پیچ در پیچ به پشت بام خانه مربوط می شود که یک چشم انداز عالی برای خانه است.
از پشت بام خانه کوه آل دیدن مناظر زیبا، بافت قدیم و جدید، حصار و باربند طویله های قدیمی، باغ های سرسبز و طبیعت بکر و آب وهوای سالم نراق را مشاهده و واقعا از دیدن این مناظر زیبا که هر کدام چیزهایی برای گفتن دارند لذت برده و شهر تاریخی نراق را با تمام زیبایی هایش دیده می شود .

✅ورودی خانه نخجیر شهر نراق و اجزای آن
ورودی خانه دارای درب چوبی دو لنگه قدیمی است که روی آنها کوبه و حلقه فلزی نصب شده است .کوبه یا چکش روی لنگه سمت راست قرار گرفته و صدای بم تولید می کند و حلقه روی لنگه سمت راست صدای زیر ایجاد می نماید.

در قدیم اگر مهمانی به خانه وارد می شد و کوبه را به صدا در می آورد اهالی خانه می فهمیدند که مرد پشت در است. بنابراین مرد خانه می رفت و در را به روی میهمان می گشود. کوبیدن حلقه به در اهل خانه را از وجود بانویی پشت در مطلع می کرد تا خانم ها با خوشرویی به استقبال او بروند.
صدای کوبیدن هر دو کوبه باهم برای اهل خانه شادی به ارمغان می آوَرد چرا که آنها را بشارت می داد که خانواده ای بر آن ها مهمان شده است.همچنین دارای یک چفت بود که در قسمت بالای آن در را با قفل استوانه ای قدیمی افقی با کلید فلزی پیچی افقی درب خانه را به حلقه نصب شده روی چهار چوب چِفت می کردند .

✅سکو
سکو که به گویش محلی به آن تخگاه می گوییم در طرفین درب وردی خانه قرار داشت. این سکوها با توجه به مساحت خانه، سنگی،آجری یا خشتی بودند.

در عین سادگی محل استراحت وهمچنین گفتگو با صاحب خانه بوده و به طور کلی محل تبادل اطلاعات و ارتباطات سنتی می باشد . عصر گاهان مردان خانه ومحله برای رفع خستگی روی آن نشسته و با یکدیگر گفتگو می کردند. این سکوها در موقعی که مردها در خانه نبودند به زن ها اختصاص داشت. نام دیگر این سکوها(پیرنشین) بود که محل استراحت پیرمردها و پیرزن ها بود. البته در نراق بیشتر از واژه تخگاه استفاده می شد.
✅هشتی:
هشتی فضایی از خانه است که بلافاصله بعد از ورودی خانه قرار دارد. این هشتی به دالانی بین حیاط و هشتی متصل می گردد. بعد از هشتی سالن پیچ و خم دار پیش بینی شده که درون خانه را از معرض دید افراد مصون نگه می داشت.

هشتی از نظر شکل شبیه مربع، مستطیل است و نور داخلی آن از منفذ های سقف پیش بینی شده و اغلب در اطراف آن نیز سکوهایی برای نشستن به چشم می خورد .

✅وسایل و ابزار قدیمی
در اطراف ایوان های حیاط اقامتگاه وسایل و ابزار مختلف قدیمی بَسّو، خمره های سفالی تقاره های(تغار)ماست و خمیر، وسایل بوجاری و کشاورزی سنتی مانند قطعات چون، خیش، یُو(یوغ) و انواع ابزارهای مختلف دیگر به چشم می خورد .
همچنین غرفه ای از محصولات و سوغات ارگانیک شهر نراق از جمله انواع جوزغند(الگی،آلویی ؛ امرودی) گردو، بادام،عسل، گلاب، زعفران، انواع سبزی های خشک و... برای استفاده میهمانان و گردشگران داخلی وخارجی موجود می باشد.

✅سیستم خواب و نحوه پذیرایی
سیستم خواب اتاق های اقامتگاه به دو صورت، استفاده از تختخواب وهمچنین رختخواب پیچ می باشد. در اتاق های رختخواب پیچ هر روز بعد از بلند شدن از خواب لحاف و تشک برچیده و در گوشه اتاق به همان سبک قدیمی روی هم قرار می دهند و ملافه مخصوصی روی آنها می کشند. متکاه های استوانه ای شکل با رویه های رنگارنگ دور اتاق قرار گرفته که از آنها به عنوان پشتی یا زیر سر نهادن در موقع استراحت استفاده می شود.

همچنین آشپز خانه با امکانات پخت و پز و یخچال به صورت عمومی در حیاط قرار گرفته است.هر اتاق دارای سیستم گرمایشی(بخاری گازی)و سیستم سرمایشی(پنکه)است . در این خانه از غذاهای فرنگی، فست فود و سایر غذاهای رنگارنگ اثری نیست و میهمانان فقط با غذاهای بومی شهر در ظروف سنتی در اتاق ها و در صورت مساعد بودن هوا در حیاط پذیرایی می شوند چون محوطه دور حیاط هم آجر فرش سنتی و تخت های چوبی برای میهمانان تدارک دیده شده و در صورت در خواست میهمانان به طور دسته جمعی با انداختن فرش روی کف حیاط و پهن کردن سفره دسته جمعی از آنان پذیرایی می شود. در اتاق های رختخواب پیچ هم کلیه پذیرایی ها در سر سفره دسته جمعی است . در کل نحوه پذیرایی ومحل آن به درخواست خود میهمان است.

بوم گردی خانه نخجیر نراق با تکیه بر احیای ارزش های سنتی،همواره تلاش کرده از محصولات کشاورزی کاملا ارگانیک و سبز که بدون دخالت سموم شیمیایی پرورش یافته اند و با غذاهای لذیذ محلی خود از میهمانان و گردشگران پذیرایی کند و از این طریق به توسعه، ترویج و اجباری ارزش های بومی، سنتی و محلی شهر نراق می پردازد. نخجیر به صورت خانوادگی اداره و ارائه خدمات می نماید و به همین علت میهمان در طول اقامت خویش احساس راحتی کرده و خود را با زندگی سنتی در خانه ای قدیمی تصور کنند به گونه ای که با سبک زندگی گذشتگان و اجداد بومیان آشنا شوند.

 

به عبارتی می توان گفت این خانه یادآور میراث گذشتگان است و با ارائه خدمات گردشگری از میهمانان داخلی وخارجی پذیرایی می نماید.

در پایان اگر علاقمند به سفر در اقامتگاه بوم گردی شهر نراق هستید به شما پیشنهاد می کنیم قبل از سفر جستجوی کوتاهی در اینترنت بکنید چرا که بسیاری از بوم گردی ها برای معرفی خود در فضای اینترنت فعال هستند و توضیحات کاملی از مجموعه خود را برایتان مهیا کرده اند. همچنین می توانید به سایت سلحشوران نراق به آدرس:www.salahshorannaragh.blog .ir مراجعه نموده و با جاذبه های گردشگری این کهن شهر ، آداب و رسوم، شناخت مشاهیر و فرهیختگان و... به عنوان دومین شهر گردشگری کشور به لحاظ معماری سنتی بی نظیرش آشنا شوید.

شهری که زادگاه مفاخر بزرگی همچون : علامه حاج ملا محمد مهدی نراقی ؛علامه حاج ملا احمد نراقی ؛ مولانا علی نراقی متخلص به محتشم(محتشم نراقی کاشانی) ، مولانا میرزا محمد نراقی متخلص به مخلص نراقی ؛ فریدون فروغی ؛ آقاحسین فاضلی و یکصد تن از مشاهیر دیگر است .

منابع مورد استفاده:
1-nakhjirhouse.com
2-salahshorannaragh.blog.ir
3-اطلاعات شخصی نویسنده

سایت سلحشوران شهر نراق از محقق و پژوهشگر جناب مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر از بابت تهیه این پست سپاسگزار می باشد .

قطعه شعری از علامه حاج ملا احمدنراقی متخلص به صفایی

بختم ار یار شود یار به من یار شود
ورنه جان و دلم اندر سر این کار شود

روز اول دل خود چون پی زلفش دیدم
گفتم این صید به این دام گرفتار شود

بخت من خفته و ایدل بود امید من آن
که از این ناله و فریاد تو بیدار شود

میکشی و گنهم نیست به جز عشق چرا
دارد آن کس که ترا دوست گنه کار شود

ساقیا زاهد بیچاره بود مست غرور
بدهش جرعه ای از باده که هشیار شود

بر رخ دل بگشا روزنی از کشور عشق
تا مگر فارغ از این عالم بیدار شود

جان هوای سفری کرده صفایی به خدا
بگذر از هستی خود بلکه سبکبار شود

نامه مامور مالیه شهر محلات استان مرکزی به فضل الله نراقی(معاون التجار) فرزند محمد جواد در شهر نراق بیش از یک قرن قبل - سند شماره 208

قربانت شوم
رقیمه(نامه – مراسله) شریفه عز وصول بخشید از صحت و سلامت مزاج شریف مَسَرت حاصل گردید.
از بابت مطالب که مرقوم ‌فرموده اید معلوم می شود که حالت حالیه بنده به جناب عالی مکتوم(پنهان) است . به حقیقت حق اگر محض دوستی و اتحاد با جناب عالی نبود ابدا داخل در مذاکره امورات راجعه به اداره حکومتی در نراق نمی شدم تا چه رسد به رشوه و تعارف آن . بحمدالله تعالی که دامنم آلوده به لوث(پلیدی) این مطالب نیست ؛ هرگاه در این ششماهه که مامور مالیه محلات(شهر محلات در استان مرکزی) شده ام اگر کسی بگوید که یکتومان به فلانی داده ام‌ ده تومان در عوض می دهم .

هیچگونه تمنا و توقع نداشته و ندارم و از هر گونه بی اعتدالی گریزان و حتی المقدور جلوگیر هستم خواه کد خدا عباس باشد خواه دیگری .
خلاصه محض دوستی و اخلاص به جناب عالی مذاکرات لازمه در موضوع مطلبی که مرقوم‌ فرموده بودید داشته و مراتب محبت و حقیقت جناب عالی را کاملا شرح داده ؛ در حکومت جلیله هم قدر جناب عالی را دارند و مراتب خیرخواهی جناب عالی را مرعی(رعایت – مراعات) می دارند .
اما اینکه رای بنده را خواسته اند ...... جمعیت که اگر بنده به هیچ وجه در این باب رای داشته باشم .طالب آسایش و رفاه حال قاطبه بوده و هستم از جناب عالی تقاضا می کنم بنده را از مذاکرات و مراجعه به حکومت معاف بدارید هر قِسم‌ مطلبی که مربوط به اداره مالیه است مرقوم دارید با کمال اخلاص حاضرم . زیاده مُصَدع(آن چه که باعث زحمت شود) نمی شوم .  آقا زادگان را سلام‌ می رسانم .

سایت سلحشوران شهر نراق ؛ از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از جهت بازخوانی نامه مامور مالیه شهر محلات استان مرکزی به فضل الله نراقی(معاون التجار) فرزند محمد جواد در شهر نراق بیش از یک قرن قبل قدردانی می نماید .

دنبال شیرینی

در جستجوی گل گهی در باغ گامی می زنم
بَر تاکَم اَر افتد گذر آنگاه جامی می زنم

قُمری غزلخوان گشت و من همواره ساکت مانده ام
ساکت که نَه ؛ با یاد عشق گاهی کلامی می زنم

چون ماکیانم شد هوس دامی به راهی می زنم
اقبال اگر با ما بُوَد مرغی به دامی می زنم

در اوج ماه و آسمان پروازها زیبا بُوَد
پرواز تا اوج فَلک مَن صبح و شامی می زنم

در خلوت خود لحظه ای دنبال شیرینی رَوَم
اندر کنار چشمه ای شربت به کامی می زنم

وقتی مدال افتخار از ساقی و ساغر رَسَد
بَر قُله های هَر سَبو جام و مقامی می زنم

شاعر : علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

دریافت برات از محمد فرزند میرزا ابوتراب و اطلاع به محمدجواد تاجر نراقی در 124 سال قبل - سند شماره 207

هو
بتاریخ برج سنه 1316(برابر 1277 هجری شمسی)
خدمت جناب مستطاب عمده التجار والاعیان خداوندگاری اجل آقا محمد جواد تاجر نراقی( محمد جواد نراقی فرزند حاج محمد مهدی نراقی ابن استاد عبداله نراقی پدر فضل الله معاون التجار) معرف شود
تصدقت کردم . عرض می شود که مطالب بقراریست که به همراه پُست عرض شده است ؛ الحال را وجهی لازم شد مبلغ هفتاد و یکتومان و یکهزار و دو عباسی قَران سفید رواج از جناب ..... آقا محمد(احتمالا محمدحسین یا محمد علی فرزندان حاج میرزا ابوتراب) خلف مرحوم آقا میرزا ابوتراب تاجر نراقی دریافت نمودم و این نوشته که به منزله برات است به حواله کرد جناب عالی دادم که جناب عالی بعد از رویت بفاصله دو سوّم  تسلیم ایشان بفرمایید و این نوشته را قبض الواصل نموده دریافت دارید .
مطالبه کاغذ علیحده می کنید
 تحریرا فی دوم شهر جمادی الاول ۱۳۱۶
2 جمادی الاول 1316(برابر 27 شهریور 1277)

نوشته حاشیه سند :
خدمت جناب قبله مُکرم جناب آقاعموئی آقا محمد کاظم عرض می شود که مجال عریضه علیحده نشد سرکار مرحمت فرموده بیجک(فاکتور) ..... آقا نعمت الله(نعمت الله فرخزاد نراقی فرزند محمد جواد برادر فضل الله معاون التجار) رد نمایید وجه این برات به این کمترین رسیده
بتاریخ 10 شهر جمادی الاول سنه 1316
10 جمادی الاول 1316(برابر 4 مهر 1277)

سایت سلحشوران شهر نراق ؛ از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از جهت بازخوانی سند دریافت برات از محمد فرزند میرزا ابوتراب و اطلاع به محمدجواد تاجر نراقی در 124 سال قبل قدردانی می نماید .

گیسوی تو

ای خوشا روزی که دستانم به گیسوی تو بود
خانه ام روشن به برق خال اَبروی تو بود

هیچ بویی را مشامم حظ و احساسی نداشت
در مسیر شامه من عطری از بوی تو بود

کاش من هم آشیان می ساختم در باغ دوست
یا که پروازم مسیرش تا سَر کوی تو بود

چون پرستو می پریدم در میان اَبرها
وقت بر گشتن فرودم جَنب و پهلوی تو بود

کاش سَر را بر ندارم از ستون شانه ات
چون یقین دارم کتاب عشق جادوی تو بود

شاعر : علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

سید قوام حسینی فرزند سید رحیم خادم شریف بقعه شاه سلیمان شهر نراق

بر اساس گزارش سایت سلحشوران شهر نراق ؛   سیّد قوام حسینی چهره ی شناخته شده ای می باشد چرا که ایشان یکی از خادمین مشهور و چندین ساله بقعه شاه سلیمان در شهر نراق بود .

 در مقطع برپایی آیین های عاشورایی ماه محرم شهر نراق در کنار سُنت های حسنه دیگر آیین توغ گردانی به اجرا در می آمد که سیّد قوام یکی از طوغ گردانان بود و آخرین فردی که پرچم و کتیبه های طوغ را می بست این سیّد بزرگوار بود تا اینکه اواسط دهه 50 این آیین منسوخ شد .

 سیّد قوام عصر پنج شنبه ها به هنگام مراسم اهل قبور کنار درب زنجیر(سال هاست زنجیر برداشته شده) و پای پله های بقعه شاه سلیمان می نشست و قرآن می خواند . بیشترین آوای قرآنش قرائت سوره الرحمن و آیه فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ بود "پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را منکرید؟"

مرحومه سیده صدیقه حسینی

مشارالیه مرد مومن و متقی و مورد احترام قاطبه مردم بود . همسر مکرمه اش دختر عمویش سیده صدیقه حسینی فرزند سید باقر بود .سیّد قوام حسینی پس از عمری با عزت تاریخ 16 آذر 1362 بدرود حیات گفت و در صحن بقعه شاه سلیمان خاکسپاری گردید .

  

مرحوم سید حسین حسینی           مرحوم سید حسن حسینی

دو پسر سید قوام و صدیقه خانم به اسامی سید حسن حسینی و سید حسین حسینی از چهره های دوست داشتنی و مومن به رحمت الهی پیوسته اند .

پرداخت بدهکاری نایب حسین خان نراقی فرزند یوسف به استاد عبدل فرزند میرزا ملا حسن النصریه در 124 سال پیش - سند شماره 206

مبلغ سه تومان و پنجهزار دینار وجه رایج خزانه اعلیحضرت مظفرالدین پادشاه اسلام پناه جلاله الملکه از مال خالص مقرب الحضرت نایب حسین خان نراقی(فرزند یوسف) دین ثابت و لازم است شرعا بر ذمه و رقبه عالیشان استاد عبدل خلف مرحمت پناه استاد میرزا ملا حسن النصریه که ان شاءالله الرحمن وجه موصوف را از حال تحریر الی انقضاء مدت سه ماه قمری تمام اداء و کارسازی نماید و عذری که خلاف شرع انور نبوی صلوات علیه بوده باشد نیاورد .
و کان ذالک التحریر فی دهم شهر شوال مطابق سنه ۱۳۱۶
10 شوال 1316(برابر 2 اسفند 1277)

مُهرهای حاشیه سند :
مُهر : حبیب الله
مُهر : محمدعلی
مُهر : یَا أَجْوَدَ مِنْ کُلِّ جَوَادٍ

سایت سلحشوران شهر نراق ؛ از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از جهت بازخوانی پرداخت بدهکاری نایب حسین خان نراقی فرزند یوسف به استاد عبدل فرزند میرزا ملا حسن النصریه در 124 سال پیش قبل قدردانی می نماید .

"حلوا بُوبَر کُن" یک سنت حسنه قدیمی برای اموات در شهر تاریخی نراق

بر اساس گزارش سایت سلحشوران شهر نراق ؛ بُوبَرکردن یگ گویش نراقی است و معنای متفاوتی دارد مانند: اطلاع دادن، باخبر شدن ، باورکردن و ... است ولی یکی از معانی آن که به صورت یک سنت از قدیم الایام برای اموات اعمال می شود بُوبَر کردن است که با پیشوند حلوا می آید.

به این صورت که وقتی کسی رخت از این جهان فرو می بندد اقوام و آشنایان شروع به ساخت حلوا میّت که به گویش نراقی همان " تَرِحلوا(طرح حلوا) " که ترکیبی از آرد و شکر و روغن است می نمایند .
با پیچیدن بوی حلوا در فضا، با توجه به اینکه مردم می دانند ساخت این حلوا مربوط به اموات است، بلافاصله در محل حاضر می شوند تا میّت را جهت دفن به وادی السلام ببرند.این کار نوعی اطلاع رسانی فوت میّت می باشد که در گویش نراقی به آن " حلوا-بُو – بَرکُن "می گویند.

سپس آن را داخل یک دیس یا بشقاب ریخته و داخل بقچه می گذارند و روی آن را می پوشانند و به محض حرکت دادن میّت در حالی که تابوت حامل جنازه روی دوش مردم حمل می شود بقچه حلوا را هم یک نفر روی دست گرفته و جلو تابوت حرکت می کند. علت اینکه حلوا را درون بقچه می گذارند که دیده نشود ، مردم نراق از قدیم بر این باور بوده اند که باانجام این کار"میت روحش شاد باشد و خجالت زده نگردد" .

به هر حال این حلوا تا پایان مراحل دفن و کفن و خاکسپاری در این بقچه هست و بعد از پایان مراسم یا حضار می خورند یا به فقیر می دهند یا در دسترس پرندگان قرار می دهند.
مصارف دیگر حلوا بو بَر کن در مراسم یادبود میّت می باشد و برخی از پزشکان هم بر این باورند که چون صاحبان عزا در موقع فوت میت حالت اضطراب و نگرانی به آنها دست می دهد ، تمایل به غذا خوردن ندارند و به همین علت از این حلوا و خرما میل می کنند تا قند خون آنها پایین نیفتد.

به طور کلی پخت این حلوا را برای اموات در زمان فوت و همچنین شب های جمعه که برای فاتحه خوانی و زیارت اهل قبور به وادی السلام یا مساجد یا مراسم های مختلف مذهبی می روند انجام می گیرد و بین مردم توزیع می گردد و آنها هم با قرائت فاتحه ای روح متوفی را شاد می نمایند . یادآوری می شود بقچه ی دیگری هم جلوی تابوت حَمل می گردد که داخل آن کفن مرحوم می باشد تا در غسالخانه تحویل شود.

از محقق و پژوهشگر ارجمند جناب آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر اهل شهر نراق از بابت تهیه این مطلب سپاسمندیم .