عکس و اسناد تاریخی و قدیمی شهر نراق 102 سال قبل(5)

14 ماه 2 سنه 1335 قمری ( 14 صفر 1335 یعنی102 سال قبل) برابر 19 آذر 1295 شمسی

مخفی نماند بموجب دستخط مبارک بندگان حضرت اجل * آقای سهام نظام * حُکمران محلات و سایرالبلوک* و مضافات * دام اقباله بما مودّت الحاصله آقای آقاحسینخان * صادر و فرستاده بودند معلوم شد که آقای منصورخان * امین مالیه محض بقای خود ؛ خود در اداره مالیه * و پایمال نمودن حقوق و تظلمات اهالی و خوردن مال دیوان(خزانه) و اهالی دیگر چاره ای ندیده جز اینکه قلم کذب برداشته و بر صفحه افترا آنچه مکنون(پنهان) خاطرش باشد بنویسد و بر رعیت فقیر افترا بسته و نسبت اجتماع و ممانعت از ورودش را داده و اظهار کرده که رعیت مالیات غیر مستقیم نمی دهد و قس علی ذالک * .

و حکومت جلیله * با وجودیکه در نراق نماینده ... گذاشته و به یقین مبین می دانسته این اظهارات خلاف صرف و کذب محض است ؛ باز هم محض تحقیق و رضایت اداره مالیه مامور فرستاده و در محل تحقیق فرموده که آنچه را آقای منصورخان اظهار کرده کذب محض بوده و مقصودش فساد و انقلاب و آشوب و بی نظمی محل است که به این واسطه باز هم مال دولت و ملّت و رعیت را حیف و میل نماید و تظلمات اهالی را پایمال نماید .

با همه این افتراهای وارده باز هم محض اینکه اداره مالیه محلات(شهرستان محلات) ملتفت شود که مقصود آقا منصورخان چیست ؛ بر حسب حکم مبارک حکومت جلیله که با مامور فریفته است و امرو مقرر داشته که التزام حتما سپرده شود و حال آنکه ابدا قانون تجویز نکرده و نمی کند که اهالی ولایتی محکوم به حکم مبتلا و میل و خودش و کذب و افترا و خیانت و اجحاف و تعدّی یکنفر امین مالیه شوند که خیانتش به دولت و ملّت اظهر من الشمس است .

بموجب این نوشته اهالی(شهر نراق) ملزم هستند تا جائیکه قانون حکم می کند اجتماع و تظلم و فریاد از منصورخان بنمایند و کما فی السابق اوامر مطاعه و قوانین دولت را به جان و دل منقاد(فرمانبردار) و مطیع ؛ چنانچه تا حال بوده و هستند من بعد هم باشند . مشروط بر اینکه آقای منصورخان و چند نفر مغرض مفسد که سالی مبالغی مال دولت و ملّت را می خورند و حیف و میل می نمایند دست از تعدیّات و اجحاف و هتاکی و فحاشی و آنچه خلاف قانون است بردارند و اهالی(نراق) را دچار صدمات ننمایند .

و دیگر افترا به رعیّت نزنند و التزام بسپارند که بر خلاف سابق راپورت کذب ندهند و بدون جهت مثل همین روزها دسته بندی و تفنگ چی جمع ننمایند و ولایت را آشوب نکنند و با تفنگ چی دلیجانی و اجتماع داده نشود و آشوب و انقلاب نکنند و از دیوار خانه مردم سالم بالا نرود و بدون مراجعه به حکومت بی جهت و تقصیر مردم را کتک و چوبکاری ننماید .

آنچه خلاف قانون است عمل ننماید . در این سال گرانی و سِن خوارگی(آفت محصول مثل گندم) و غارت توده مردم را آسوده بگذارد .


توضیحات سلحشوران شهر نراق

نامه از طرف فضل الله نراقی فرزند محمد جواد ملقب به معاون التجار نراقی به سال 1335 قمری در بیش از یک قرن پیش تهیه گردیده

* حضرت اجل : لقب مخصوص وزیران

* آقای سهام نظام : حاکم وقت شهر محلات و سایر البلوک و بلاد تابعه در زمان رضا شاه

* در اسناد بسیار قدیمی و کهن نامی از محلات آورده نشده است، ولی از نامهایی مانند انابار و سایرالبلوک سخن به میان آمده که منظور همین منطقه یا شهر محلات است .محلات را از آن جهت سایرالبلوک گفته اند که برحسب نقشه آن زمان از بلوکات قم و کاشان نبوده است . فتحعلی شاه محلات و سایرالبلوکات را در عوض مواجب دختر خود که همسر آقاخان محلاتی بود به ایشان واگذار کرده بود. در زمان حکومت رضا شاه در سال1316 هجری شمسی در تقسیمات جدید ایران تغییرات صورت گرفت و ناحیه قم که محلات نیز یکی از بخشهای آن بود به شهرستان جداگانه تبدیل شد.

* اداره مالیه : پول و وجه نقد و دولت و ثروت

* مضافات : بلاد و نواحی که به شهری وابسته باشند

* حسین خان : حسینخان یوسفی فرزند محمد یوسف خان یکی از خوانین مورد احترام مردم نراق

* منصورخان : یکی از مامورین اداره مالیه شهر محلات

* دام اقباله : پیوسته باد دولت و طالع و نیکبختی او

* قس علی هذا : بر همین منوال قیاس کن

* حکومت جلیله : فرمانروایی کردن

* راپورت : ارسال گزارش کتبی یا شفاهی

استفاده از تصاویر سند و متن بازخوانی شده صرفا با ذکر نام سلحشوران شهر نراق بلامانع می باشد .

از آقای حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی سند کمال تشکر را داریم .