مراسم سنتی سیزده بدر و روز طبیعت در شهر نراق

نراق بخشی از شهرستان دلیجان می باشد . این شهر 3000 ساله همچنان مثل سابق با طراوت و پُر طمطراق نگین استان مرکزی می باشد .

دید و بازدید ایّام نوروز تا روز دوازدهم فروردین ادامه دارد و در روز سیزدهم عید که به نام سیزده بدر معروف است همه ی نراقی ها از خانه خارج می شوند و به دیدار طبیعت می روند و این روز را که آخرین روزهای نوروزی است با فضای سر سبز طبیعت، گلزار ها، چشمه سارها و مزارع سَرسَبز سپری می کنند .

سبزه ها را به هم گره می زنند و این جمله را به زبان می گویند:

سبزی تو از من و زردی من از تو.

سبزه هایی را هم که در منزل برای سفره هفت سین در سینی یا بشقاب مخصوص کاشته بودند در این روز از خانه خارج نموده و در دل طبیعت رها می سازند .

مردم از ساعت اولیه صبح دسته دسته به آنجا می رفتند و در کنار رود پُر آب چشمه و باغ های سَرسبز اطراف گرد هم می آمدند .
مغازه داران نوشابه های شیشه ای زرد و مشکی را کَف آب سَر دهنه می خواباندند تا خنک و گوارا باشد تا فروش خوبی داشته باشند .

جوزغند متداولترین محصولی است که روز سیزده بدر و ایّام دیگر همیشه و در همه جا همراه نراقی هاست و خورده می شود . نراقی ها سازنده اصلی جوزغند در ایران و جهان محسوب می شوند .

زن ها به آشپزی و خوش و بش با زنان فامیل و همسایه و مردها هم به انواع بازی ها خود را سرگرم می کردند.

عمده ترین بازی مردها " چوچو خَطی " بود که طرفداران زیادی داشت و اکثر جمعیت را به دور خودشان جمع می کردند .
در ادامه خوش گذرانی بعضی ها به والیبال مشغول می شدند و برخی به فوتبال . عده ای از مردها و جوانان هم به بازی محلی " زیرش زدنی و بالا آمدنی با توپ "مشغول می شدند.

سر آسیاب آصیف آباد شهر نراق– سیزده بدر سال 1356
اهالی شهر نراق با صفا و صمیمی جملگی به سر دهنه رفته و متداولترین بازی مردان " چوچو خطی " بود که سال هاست از بین رفته است . تصویر مشهود مرحوم سید رضا حسینی فرزند سید باقر

این بازی شامل دو تیم به تعداد دلخواه بود و وسایل آن هم یک چوب دستی نسبتاً قطور به اندازه یک متر همراه با یک توپ دستی کوچک بود . روش بازی هم به این صورت بود که دو تیم در مقابل هم می ایستادند و یک نفر با چوب توپ را که به نام توپ هفت پوست معروف بود به هوا پرتاب می کرد و هنگام فرود آمدن اگر کسی این توپ را با دست می گرفت جای تیم ها عوض می شد و بازی به همین منوال ادامه می یافت .

کودکان هم معمولا به خانه بازی، دوز بازی و مال بازی و تاب بازی مشغول می شدند . بعضی نوجوان ها هم به تیله بازی معمولا با گردو می پرداختند .

بچه ها را هم مرحوم اصغر استاد حسن سر گرم می کرد به این صورت که یک سطل آب فراهم می کرد و یک استکان در داخل آب و در وسط سطل قرار می داد و به بچه ها می گفت سکه را داخل آب سطل بیندارند اگر سکه داخل استکان مى افتاد طرف دو برابر سکه که انداخته برنده می شد و در غیر این صورت می باخت .

بعضی از خانواده ها هم آش نذری پخته و و به مناسبت خیرات اموات بین حاضرین تو زیع می کردند.
پسران و دخترانی که نامزد بودند کیسه ای از آجیل و جوزغند نراق را بین حاضرین توزیع می کردند

یک ژاندارم اصفهانی شاغل در پاسگاه ژاندارمری شهر نراق به شهرت پنجه شاهی آدم شوخ طبعی بود.سرش مو نداشت و به عبارتی کچل بود . در روز سیزده بدر سر قنات آصف آباد می آمد و کچل ها را دور خود جمع می کرد و براى آنها خاطره می گفت و در پایان هم شعری به این شرح می سرود و کچل ها جواب می دادند و مردم هم شادی کرده و می خندیدند :

سیصد و شصت تا کچل
فِر شِش ماهه زدن
کچلا جمع شوید تا برویم پیش خدا
یا علاج سر ما کن یا بزن گردن شاه

و در پایان مراسم سیزده بدر نراقی ها با هزاران امید و شادی پایان می یافت .

تا سال 1360 مراسم سیزده بدر بیشتر سَر قنات آصف آباد و سَر آسیاب برگزار می شد و لیکن با شروع جنگ تحمیلی عراق بر علیه ایران و اعزام نیروهای ایثارگر از شهر نراق برای دفاع مقدس و مقابله با ارتش متجاوز بعث عراق شرایط متفاوت شد .

چهار جوان شیر پاک خورده نراق(سید غلامرضا باشی – عبدالله محمودی – ابوالفضل بیابانگرد – مهدی عباسی) روز دوم عید نوروز سال 1361 طی عملیات فتح المبین در جبهه شِلشِ شوش به شهادت رسیدند و پیکرهای مطهرشان روز 12 و 13 فروردین تشییع و گلزار شهدای نراق با شهادتشان افتتاح گردید .

علاوه بر چهار شهید سه نفر از سلحشوران شهر نراق(قدرت الله ایزدی – عباس باقری – احمد ابوالحسنی) نیز پس از نبرد سخت و تَنی مجروح شده به اسارت نیروهای ارتش متجاوز عراق گرفتار و هفت رزمنده ی دیگر نیز مجروح و به خیل جانبازان پیوستند و نوروز سال 1361عید حماسی و اوج نمایش ایثارگری در تاریخ نراق ثبت گردید .

سلحشوران شهر نراق از جناب آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر جهت مساعدت در تهیه گزارش سیزده بدر نراقی ها که برای اولین بار در این سطح نوشته و منتشر گردید ؛ قدردانی می نماید .