رفاقت رضاشاه با حبیب الله خان نراقی و ساخت خیابان آیزنهاور تهران

حبیب الله خان نراقی فرزند ملا محمد سال 1267 شمسی در نراق متولد گردید. فرزندانش بعدا شهرت نیّرسینا را به عنوان نام خانوادگی انتخاب نمودند .
حبیب الله خان به دلیل خدمات عام المنفعه ای که انجام می داد در بلدیه(شهرداری) تهران دارای مسئولیت بالا بود .
نظارت بر سنگفرش و ایجاد نهر آب و کاشت درختان چنار خیابان ولیعصر(مصدق – پهلوی) از میدان راه آهن تا میدان تجریش به طول 18 کیلومتر بر اثر حُسن توجه و مسئولیت ایشان به ثمر نشست .

خیابان دیگری که حدود یک قرن پیش درزمان مسئولیت حبیب الله خان نراقی (نیّرسینا) در بلدیه تهران ساخته شد خیابانی است که بعدا نام سی و چهارمین رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا دوایت دیوید آیزنهاور(1890 – 1969) نام آیزنهاور بر روی آن نهاده شد. تابستان سال 1339 خیابان خاکی آیزنهاور آسفالت گردید.
خیابان آیزنهاور در غرب تهران پس از انقلاب مردمی ایران در سال 1357 به خیابان آزادی تغییر نام داده شد .

نمایی از خیابان آزادی(آیزنهاور)

رضا شاه حبیب الله خان نراقی را خوب می شناخت و به نام او را صدا میزد . روزی برای بازدید از پروژه خیابان کشی و سرکشی از پیشرفت کار به خیابان در حال احداث می آیند و رضا شاه مشاهده می کند باغی در بین مسیر هنوز تخریب نشده و احتمال احراف دادن جاده امکان پذیر است .
شاه رو به حبیب الله خان کرده و می گوید چرا این تنها باغ تسطیح نشده است که حبیب الله خان نراقی سَرَش را پایین می اندازد . رضا شاه می گوید پدر سوخته با تو هستم علت هموار نکردن این باغ چیست؟

نمایی از خیابان آزادی(آیزنهاور)

حبیب الله با احترام فائقه عنوان می دارد این باغ مربوط به یکی از وابستگان جناب عالی است که هنوز تسطیح آن میسر نگردیده است. رضا شاه رو به روی حبیب الله خان نراقی قرار گرفته و انگشت سبابه اش را روی بینی اش گذاشته و می گوید حبیب الله اگر برای صاف کردن این مسیر بینی من هم مزاحم کارَت بود بِِبُر تا خیابان بر اساس نقشه هموار گردد .

حبیب الله خان دارای دو فرزند بود که در زادگاهشان شهر نراق رشد و نمو یافته و بعد به تهران نقل مکان نمودند :

منوچهر نیّرسینا کارمند شرکت نفت که تاریخ 28 اردیبهشت 1388 فوت و در قطعه 222 ردیف 46 شماره 1 بهشت زهرا(س) تهران خاکسپاری گردید .
حسام الدین نیّرسینا کارمند دفترخانه ثبت اسناد که تاریخ 29 آذر 1380 فوت و در قطعه 243 ردیف 39 شماره 34 بهشت زهرا(س) تهران به خاک سپرده شد .

حبیب الله خان فرزند ملا محمد نراقی سال 1267 شمسی در نراق متولد گردید و زودهنگام سال 1312 شمسی در سن 45 سالگی بدرود حیات گفت و از فوت او 83 سال می گذرد .
حبیب الله دارای برادری به نام دکتر هدایت الله نیّرسینا نراقی ترانه‌سرای ایرانی بود. هدایت الله زمانی ریاست شورای شعر رادیو ایران را بر عهده داشت . این شورا وظیفهٔ بررسی درستی اوزان و عروض و قافیه، پاکی کلام و تمیزی زبان و روشنی پیام شعرهایی را داشت که از رادیو خوانده می‌شد .

دکترنیّرسینا استاد و عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و مولف شماری از کتاب های درسی مدارس ایران از جمله قرائت فارسی ؛ املاء(دیکته) و جغرافیا ؛ ت‍ع‍ل‍ی‍م‍ات‌ ادب‍ی‌ م‍ش‍ت‍م‍ل‌ ب‍ر ان‍ش‍اء م‍راس‍لات‌ و م‍س‍ائ‍ل‌ ادب‍ی‌ و اخ‍لاق‍ی‌ و اج‍ت‍م‍اع‍ی و... بود .
دکتر «هدایت نیّرسینا نراقی » گرچه در اصل استاد دانشگاه بود، ولی در حافظه جمعی هنرمندانی که به نوعی با شعر و ترانه سر و کار داشتند، بیشتر در مقام مسئول حذف و حشو، و یا رد و تائید اشعاری که قرار بود به‌ صورت ترانه از رادیو پخش شود، به‌یاد می‌آید .
او که خود اشعاری برای اجرای ترانه سروده، زمانی در اداره رادیو، رئیس شورای شعر رادیو ایران فعالیت داشت . چون رادیو رسانه‌ای عمومی و سراسری است، باید زبان و گویشی که در آن به کار گرفته ‌شود، پاک و عاری از اشتباه و بی‌نقص باشد. این فکر یا سیاست طبعاً شامل اشعاری که برای اجرای ترانه سروده شده بود نیز می‌شد. بررسی درستی اوزان و عروض و قافیه، پاکی کلام و تمیزی زبان و روشنی پیام، از وظایف شورای شعر بود که ریاستش به عهده دکتر « هدایت الله نیّرسینا اهل شهر مشاهیرخیز نراق » بود .

استاد نیّرسینا تاریخ 1 آبان 1356 بازنشسته گردید و اوایل انقلاب ایران را به سمت فرانسه ترک نمود و بعد از مدتی برای همیشه در ایالات متحد آمریکا اقامت یافت . یادشده تاریخ 26 مرداد 1377 در سن 83 سالگی در آمریکا فوت و همانجا خاکسپاری گردید .
حبیب الله برادر ناتنی اش هدایت الله را تحت تربیت و تعلیم خود قرار داد و او را به علم و تحصیل ترغیب نمود و پشتیبان او بود تا به درجات عالی رسید .


از جناب آقای محمود فروغی پور فرزند حبیب الله اهل شهر نراق از بابت اطلاعات موثق در این پست کمال قدردانی را می نماییم .