حاج میرزا محمد نراقی متخلص به مخلص نراقی از شاعران مشهور شهر ادبای نراق
به گزارش سایت سلحشوران شهر نراق: حاج میرزا محمد نراقی متخلص به مخلص و مخلصا سال 1090 هجری قمری(۳۴۸ سال قبل) در نراق که آن مقطع قصبه ای از توابع کاشان بود متولد گردید . از شعرای اواخر قرن 11 و نیمه اول قرن 12 می باشد .
حاج میرزا محمد نراقی (مخلص و مخلصا) پس از سپری شدن مدتی از عمر شریفش در زادگاهش نراق به کاشان رفت و فنون شاعری را ادامه داد .وی طرفدار سبک هندی بود و پس از کسب شهرت در شاعری مورد توجه دربار صفوی قرار گرفت .
در سنین بالای عمرش بود که آوازه اش به پایتخت ایران در اصفهان رسید. در دوران حکومت شاه سلطان حسین صفوی (۱۱۰۵-۱۱۳۵قمری) ،اعتماد الدوله محمد مومن خان شاملو، او را از کاشان به اصفهان فرا خواند .
بدین گونه حاج میرزا محمد نراقی (مخلص نراقی) راهی شهر اصفهان شد و در آن جا ماندگار گردید تا اینکه به سال۱۱۵۰هجری قمری(۲۸۸ سال قبل) در سن 60 سالگی در شهر اصفهان چشم از جهان فرو بست . پیکر این چهره پر آوازه نراقی پس از تشییع با شکوه توسط مردم و علاقمندانش در مقبرهٔ جامع عتیق اصفهان به خاک سپرده شد .
مخلص نراقی اهل سیر و سفر هم بود و در دیوانش از مسافرت به کرمانشاه ، تبریز ؛ عتبات عالیات عراق و مشخصا از نجف و کربلا و خانه ی خدا در مکه یاد کرده است . مخلص نراقی اکنون به مخلص کاشی یا کاشانی ملقب گردیده و نام حاج میرزا محمد نراقی عمدا در کتب جدید در حال تغییر می باشد.
برخی از تذکره نویسان از مخلص نراقی با عنوان"مخلص قمی" نیز نام برده اند . این عنوان از آن جهت است که از دوره ی افشاریه و زندیه به بعد ، منطقه ی ارزشمند نراق از توابع قم محسوب می شده و به این دلیل، افرادی همچون لطفعلی بیک فرزند آقاخان مشهور به آذر بیگدلی(1134 ه.ق – 1195 ه.ق ) و تنی چند، از حاج میرزا محمد نراقی با عنوان "مخلص قمی"یاد کرده اند .
دیار زیبا و تاریخی نراق که در گذشته جزئی از کاشان بود در شرایط فعلی بخشی از شهرستان دلیجان در استان مرکزی واقع است .
مخلص نراقی به شعر میرزا محمدعلی صائب تبریزی(حدود 1016ه.ق – 1080 ه.ق) عنایت بسیار داشت و با محمدعلی بن ابوطالب مشهور به حَزین لاهیجی(1103 ه.ق – 1180 ه.ق ) معاصر و معاشر بود .
حَزین لاهیجی در مورد شاعر حاج میرزا محمد نراقی می‌گوید : طبعی به سخن آشنا و رغبت و میلی وافر به شعرا داشت .
آنچه مسلم است مخلص در نراق زاده و نشو و نمو نموده و به زادگاهش علاقه وافر داشت .
در کتاب خرائن اثر علامه حاج ملا احمد نراقی صفحه ۴۴۵ به صراحت نام مخلص نراقی ذکر شده و از شعر این شاعر بلند آوازه نراقی استفاده نموده است.
نسخه ی دیوان شعر حاج میرزا محمد نراقی با نزدیک چهار هزار بیت در کتابخانه موزه بریتانیا یافت می شود . دیوان شعر این رادمرد نراقی به نام مخلص کاشانی توسط میراث مکتوب در سال ۱۳۷۹ و به کوشش آقای حسن عاطفی چاپ شده و نام نراق حذف گردیده است .
شناخت بیشتر از حاج میرزا محمد نراقی متخلص به مخلص نراقی :
تذکره نویسان و افرادی از شعر و زندگی مخلص نراقی سخن به میان آورده اند که باعث شناخت بیشتر از شعر و زندگی این نامور نراقی شده است.
نام افراد با ذکر نام کتابشان به ترتیب زیر است :
۱- تذکره ی حَزین:نوشته ی حَزین لاهیجی
۲- تذکره ی آتشکده:نوشته ی لطفعلی بیگ بن آقا خان شاملو،متخلص به آذر،معروف به آذر بیگدلی
۳- تذکره ی شمع انجمن:نوشته ی امیرالملک سید محمد صدیق حسن خان بهادر
۴- کتاب ریاض الشعرا:نوشته ی علیقلی خان واله داغستانی
۵- کتاب گلزار جاویدان:نوشته ی محمود هدایت
۶- تذکره ی نتایج الافکار:نوشته ی محمد قدرت الله گوپاموی هندی
۷- تذکره ی سرو آزاد:نوشته ی میرغلام علی آزاد بلگرامی
۸- مجمع النفائس:نوشته ی سراج الدین علیخان آرزو
۹- تذکره ی شعرای کشمیر:نوشته ی ابن حاجی محمد اسلم خان سالم کشمیری،متخلص به میرزا
۱۰- تاریخ ادبیات ایران:نوشته ی دکتر ذبیح الله صفا
