آشنایی با بَند یکی از گویش های راجی شهر تاریخی نراق

بند یک لغت فارسی است که برای آن معنای زیادی نوشته شده است. یک معنی ساده آن به زبان خودمانی طناب لباس است که روی آن لباس شید می کنند تا خشک شود و به گویش نراقی به آن رِجَه می گوییم. یا به محلی که از آنجا می توان آب کشاورزی را قطع و به سَمت دیگری هدایت کرد و به عبارتی بال آب در زمین های کشاورزی وامثال آن.

باید توجه داشت که برخی از لغات به جز معنی فارسی در برخی از شهرها یک گویش محلی هم دارد مانند همین لغت بند که در شهر نراق به گویش راجی به جاده کوهستانی صعب العبور و صخره های کوه و همچنین به جاده های باریک با شیب زیاد اطلاق می گردد.

نمونه آن بَند زرد کوه اُل که بالای مزرعه کَشَه مجید در شمال نراق قرار گرفته و این بند به عنوان یک جاده میانبُر و یک طرفه برای کوه ال بود که در زمان قدیم چوپانان برای نزدیک بودن مسیر گله های خود را که همه بُزَنَه بودند از این بند پایین می آوردند .

بزها به راحتی می توانستند از این بند که صعب العبور بود پایین بیایند ولی برای گوسفند این کار مشکل بود و در زمان قدیم گله دارهای حرفه ای همه بز داشتند.همچنین چوپان ها هم از این بند به راحتی بالا و پایین می آمدند ولی گوسفندان فقط پایین می آمدند ولی به علت شیب تند قادر به بالارفتن به صورت دسته جمعی نبودند.

بند دیگری هم به نام " بند آبشتا " واقع در مزرعه آبشتا قرار دارد که این بند حد فاصل دره بالیجان و آبشار گیسو می باشد و این بند هم برای پایین آمدن گوسفندان از بالای کوه استفاده می شود .
این دو بند منحصر به فرد مربوط به کوه ال و آبشتا هستند که دسترسی به آنان از این دوبند امکان پذیر می باشد و راه را برای چوپان ها به عنوان یک جاده میانبُر نزدیک تر می کند وگرنه می بایست گله را از مسیرهای هموار دیگری که راه را برای آنها دورتر می کند پایین بیاورند.

البته از نراقی ها افراد هستند که به علت آشنایی با منطقه از این دو مسیر سخت بر فراز کوه می رفتند و از میوه ناب درختان انجیر که در صخره ها بود استفاده می کردند .
بَند سومی هم وجود داشت که مردم نراق برای رفت و آمد با چهارپایان به روستای جاسب از آن استفاده می کردند . این مسیر کوهستانی را با سنگ و خاک درست کرده بودند و یک راه مال رو وعابر رو برای روستای جاسب و میل(برج آتش) سَر سوراخ استفاده می کردند .

کسانی که به میل سَر سوراخ نراق رفته اند این مسیر کوهستانی را دیده اند که غیر از این مسیر به علت کوهستانی بودن راه دیگری ندارد. با توجه به مطالب فوق الذکر می توان نتیجه گرفت بند به گویش راجی نراقی به جاده های صعب العبور کوهستانی با شیب تند گفته می شود.

سایت سلحشوران شهر نراق از محقق ؛ پژوهشگر و نویسنده ارزشمند جناب آقای مرتضی علی آقایی به جهت تهیه این تحقیق سپاسگزار می باشد