سیل پُر آسیب قسمتی از شهر نراق را ویران کرد

دوشنبه ١ اردیبهشت ١٣۴٨ برابر ٣ صفر ١٣٨٩ بر اثر بارش شدید نیم ساعته و جاری شدن سیل پُر آسیب قسمتی از شهر نراق  ویران شد .
در تاریخ فوق رگبار نسبتا قوی در قسمت جنوب یا جنوب شرقی نراق یعنی دره های رضاییه ومنظریه و سایر دره های اطراف شروع به باریدن می کند که در اثر آن سیل شدیدی از طرف قنات آصف آباد به شهر نراق جریان پیدا می‌کند.

در همین اثنا یک نراقی دلسوز به نام غلامحسین حیدری فرزند کربلایی علی که این صحنه را می بیند‌ سراسیمه و با اضطراب خود را به مسجد جامع شهر می رساند و فریاد می زند ایهاالناس بلند شوید که سیل داره می آید.
آن روز در مسجد جامع مراسم ختم بوده و این واقعه هم ساعت 16:00 در لحظات پایانی مجلس اتفاق می افتد. حضار در مجلس با شنیدن این فریاد با عجله مسجد را ترک می کنند و به منازل خود می روند واهل خانه را در جریان می گذارند.

مرحوم حاج غلامحسین حیدری

بعد از چند لحظه سیل خود را به محله شکاری ها واقع در پشت مسجد جامع می رساند و در آنجا منشعب می شود. یک قسمت به طرف میدان مسجد جامع و قسمت دیگر از طریق ورودی های منازل در مسیر وارد خانه ها می شود و قسمت عمده آن از کوچه ای که به پشت خانه سیّد خلیل نقیبیان وعبدالمبین منتهی می شود به طرف محله پایین حرکت می کند.

در پایان تمام مسیل ها در محله سفلی نراق یعنی میدان آب انبار پایین به هم می رسند.مردم که در صحنه حضور داشتند جلو آب انبار پایین یعنی حد فاصل آب انبار ومنزل شهیدان محمودی را با کلیه امکانات می بندند و حتی از حفاظ بدنه نخل کوچک برای این کار استفاده می کنند وهر لحظه هم به سرعت سیل و حجم آب افزوده می شود و اجازه هر نوع فعالیت را از مردم سلب می نماید.

در نتیجه این محل هم که توسط مردم ساخته شده بود در اثر سرعت آب از جا کنده می شود و سیل به طرف محله پشت صوف یعنی میدان فعلی عصارخان تغییر مسیر می دهد و از آنجا خود را تا منازل مرحوم اسماعیل صادقی و مرحوم رضا عمو غلام می رساند و با پُر شدن یا به گویش محلی" مَنداب شدن" این خانه ها از طریق باغچه شاه کرم به طرف اراضی مزرعه پوسنجه روانه و در محل دشت پایین پخش می شود.

صحنه واقعا وحشتناک بود به طوری که تیرهای چوبی و بشکه ها و حتی بدنه نخل را برای سیل بند استفاده کرده بودند و سیل تا جلو کارگاه گلابگیری فعلی آورده بود.خوشبختانه با اطلاع رسانی به موقع ، این سیل ویرانگر تلفات جانی نداشت ولی آقای سید قاسم میرسلطانی در منزلش در محله پایین( منزل فعلی نعمت ابراهیمی) زیر دیواری که توسط سیل خراب شد می ماند و مردم او را با دست و پای شکسته نجات می دهند.

سیل خسارت مالی زیاد از خود به جای گذاشت و به محض تاریک شدن هوا از شدت سیل هم کاسته شد ومردم فداکار تا قبل از رسیدن نیروهای شیر و خورشید مردم سیل زده را در حداقل زمان در منازل و مناطق امن پناه دادند.
بعد از آن جمعیت شیر وخورشید سرخ (جمعیت هلال احمر) با نصب چادرهای بزرگ در زمین فوتبال (کلانتری فعلی) سیل زدگان را به صورت موقت در آنها اسکان دادند. همزمان با امداد رسانی دولتی ، مردم همیشه در صحنه نراق هم به این عزیزان سیل زده خدمات رسانی می نمودند و به سر و سامان دادن آنها می پرداختند.

چنین سیلی را تا آن زمان هیچکس در شهر نراق و در آن محل ندیده بود وکسی هم فکرش را نمی کرد که روزی در این محل سیل بیاید.
حاج محمود ایزدی فرزند حسین نقل کرد : مردم را دیدم که اثاثیه منزل استاد باباخان اسماعیلی را که در اثر سیل تخریب شده بود از طریق پشت بام های همسایه ها و در نهایت از حیاط منزل حاج حسین پریشانی خارج می کردند. حاج رمضان قجری هم فریاد می کشید که ایهاالناس برویم کمک حاج علی عابدینی و او را نجات دهیم(در آن موقع خانه خاله اش زندگی می کرد) .

آری فداکاری تنها یک نفر از همشهریان عزیز نراقی و اطلاع رسانی به موقع جان ده ها نفر را از مهلکه نجات داد .اگر چه خسارت مالی زیاد بود ولی خیّران نراقی از جمله حاج عباس معصومی و حاج روح الله شنتیایی به موقع در اسرع وقت خود را به نراق رساندند و زمین محله نراق نو را که متعلق به مرحوم غلامعلی شاطری فرزند جواد و دیگران بود را خریداری نموده و شروع به ساخت ۲۵ باب منزل مسکونی ویلایی و دربست نمودند .

پس از آماده شدن  تاریخ ۱۷ آبان ۱۳۴۸ بیست و پنج واحد این خانه ها به سیل زدگان واجد شرایط واگذار گردید و یک باب از آنها هم توسط خیران تحویل پاسگاه ژاندارمری گردید. این پاسگاه چندین سال در منزل حاج غلامحسین قاسمی واقع در میدان نراق قرار داشت .
 این محله مسکونی بعدا به " نراق نو" معروف شد و بعد از نامگذاری محله های جدید نراق به کوی ولیعصر(عج) تغییر نام یافت .در حال حاضر هم بیشتر به محله نراقِ نو اشاره می کنند.

نکته جالب توجه که خیّران در هنگام تحویل منازل به سیل زدگان فرمودند: تا زنده اید در این خانه ها بنشینید و بعد از شما هم در اختیار وارث قرار گیرد که امروزه شاهدیم آن هایی که در قید حیات هستند کماکان در منازل ساکن وآن هایی که دستشان از این دنیا کوتاه شده در اختیار وارث قرار داده اند .

بعد از این واقعه مقرر گردید که سیل بندی در بالای شهر نراق و در اصطلاح در منطقه دَرِ آسیاب احداث شود. بدین منظور کار گروهی از مُقنیان نراق به سرپرستی استاد حسن شریفی وهمکاران استاد رمضان عظیمی ،استاد تقی کریمی و افراد دیگر وارد صحنه شدند و نقشه طرح سیل بند را با فناوری آن روز یعنی تعدادی چوب به اندازه دسته بیل ریختند.

نحوه کار به صورت بود که چوب ها به صورت یک ردیف مستقیم به زمین کوبیده شد واستاد حسن که به اصطلاح به عنوان مهندس ناظر عمل می کرد پشت چوب اول ایستاده بود و ه جای دوربین با حرکت دادن کلاه نمدی خویش فاصله بین چوب ها را تنظیم می کرد. این اصول کار مُقنی ها بود . این کار  امروزه با پیشرفته ترین دوربین های مهندسی صورت می گیرد!

بدین صورت طرح حفر تونل سیل بند ریخته شد و سپس مقنی ها از دو طرف شروع به حفر تونل کردند و پس از مدت محدودی بدون کوچک ترین خطا و اشتباه محاسباتی در یک نقطه به هم رسیدند و تونل باز شد و کار سیل بند به اتمام رسید . طبق اسنادی که درمورد حفر این سیل بند به جا مانده است نشان می دهد که این پروژه با هزینه ای معادل۳۰ هزار تومان به بهره برداری رسیده است.  این مطالب که برای اولین بار منتشر می گردد پیش زمینه ای می باشد تا نراقی های نوع دوست خاطرات و مطالب گفتنی خود از نحوه همدلی و یاری رسانی به همشهری ها در نیم قرن پیش را گوشزد نمایند .

سایت سلحشوران شهر نراق از استاد مرتضی علی آقایی پژوهشگر تاریخ و فرهنگ نراق از بابت مساعدت در تهیه این تحقیق سپاس گزار می باشد .