بازخوانی سند وقفی کاروانسرا و تاجر سرای حاج محمد مهدی نراقی فرزند عبداله در نراق 160 سال قبل - سند شماره 419

طبق سند معتبری که سایت سلحشوران شهر نراق برای اولین بار منتشر می کند یکی از تجار ذی نفوذ و خیراندیش به نام حاج محمد مهدی نراقی فرزند استاد عبداله(اجداد خاندان مهدوی) تاریخ هفده شهر ذی الحجه الحرام 1279 برابر با 15 خرداد 1242 برای فرزندان خود شامل پنج پسر به اسامی عبدالغفار – محمد علی – محمد جواد – محمد باقر – محمد حسین وسه دخترش به اسامی شهربانو ، آسیه و جواهروصیت نامه نوشت که با هزینه اولیّه هزار و دویست تومان از ثلت مالش در محلی که صلاح بدانند کاروانسرای تاجرنشین درست نمایند .

بنای اولیه کاروانسرای حاج محمد مهدی نراقی که طبق وصیت بر عهده فرزندش عبدالغفار نراقی نهاده شده بود یکسال بعد تاریخ 29 شوال 1280 برابر با 19 فروردین 1243 راه اندازی و بعد تکمیل ترگردید .
کاروانسرا وقف اولاد مستحق واقف بود ولی سال های بعد در زمان مسئول امور وقف نراق آقای شریف بیان الحق اصفهانی موقوفه حاج محمد مهدی نراقی به شماره 4224  در تصدی نوه اش میرزا عبدالحسین مهدوی فرزند فضل اله معاون التجار و همچنین میرزا قَوام مهدوی فرزند سلیمان ومیرزا علی محمد نراقی قرار داشت .  

بسم الله الرحمن الرحیم
بتاریخ هفده شهر ذی الحجه الحرام 1279(15 خرداد 1242)
که روانه جاسب می‌شوم به واسطه نا خوشی و با این چند کلمه وصیت نامچه می باشد .
اقل کمترین حاجی محمد مهدی نراقی می‌نویسم چناچه اَجل مهلت نداد بعد از مرگ من ورثه باید رفتار نمایند آنچه را در این دستک می‌نویسم؛ اولا آنکه دو پسران من یکی عبدالغفار و دیگری محمد علی را هر دو را وصی خودم قرار دادم و دیگر محمد جواد پسرم را ناظر قراردادم که بعد از من آنچه وصیت نموده ام ونوشتم در این دستک باید بشود.  و مشورت یکدیگر رفتار نمایند و خلاصه وصیت من همین است می نویسم وصی و ناظر باید عمل نمایند. نظر به اینکه ماها همه رفتنی هستیم مرگ حق است. در حیات خودم همه ساله خمس آل محمد علیه السلام و زکات مالم را دادم و نوشته از علما دارم. 

 آنچه را من مالک می‌باشم از جمله شش دانگ زرقانین[مزرعه زرقانین دلیجان]است دم رودخانه لعل بار(دلیجان) می باشد. یک دانگ و نیم مال پنج پسر و سه دخترم می باشد. یکی عبدالغفار و یکی محمدعلی و محمد جواد و محمد باقر و محمد حسین باشند. و سه دختر یکی شهربانو و یکی آسیه و یکی جواهر صغیره می باشد و نیم دانگ دیگر که باقیمانده آن را وقف بر فقرا اولاد مستحق من باشد. یعنی هر کدام مستحق شدند فایده او را بخورند. چنانچه اولاد فقیر نباشد در ماه رمضان نان بدهند به فقراء نراق و صله رحم خودم و  هزار و دویست تومان از ثلت مال من باید عبدالغفار که وصی می باشد نقدا بردارد در محلی که صلاح بدانند کاروانسرای تاجرنشین درست نمایند.
 چنانچه همین هزار و دویست تومان کفایت نکرد و ناتمام باشد وصی از خودش بیاورد و بعد از تمام شدن از محل اجاره پول خود را دریافت دارد.  بعد از آن همه‌ ساله بدهد به اجاره، زائد از مخارج تعمیر هر چه فایده باشد وصی هرگاه خودش محتاج شد مخارج صرف خود نماید. دیگر هر کدام از اولاد مستحق باشند وصی به آن ها برساند. هر کدام نشدند به صله ارحام مستحق من بدهند. فایده کاروانسرا وقف بر اولاد مستحق من باشد و دو طاق از مزرعه حسین آباد مالک هستم، وقف بر انبار و حسینیّه و شبستان و حمام کوچک باشد.
 همه ساله اجاره همین دو طاق حسین آباد را مخارج خرابی آن ها  بشود که از میان نرود و تنخواه تجارت من در تصرف عامل ها که هست موجب شراکت نامچه رسیدگی در حساب آن ها نمایند،دریافت نموده تقسیم ورثه شود.  ثلت از مال من آنچه شد حساب نمایند و عزای من را سنگین بگیرید. نَعش من را به نجف اشرف با... بفرستید.  نماز روزه برایم بخرید و مَخلَفه(هر یک از لوازم خانه) خانه هم هر چه هست مال والده محمد جواد می باشد.
غیر از این نکنید، دیگر وصی و ناظر باید متحد باشند و مخالف نباشند،آنچه نوشتم رفتار نمایند.
 به تاریخ 1279 شهر ذی الحجه الحرام
محل مُهر مرحوم حاج محمد مهدی
سواد مطابق اصل است عبدالحسین نراقی
محل مُهر ملا میرزا خان  سواد مطابق اصل است
متولی آقا سلیمان مهدوی
محل مُهر حاج محمد رضا
محل مُهر حاجی میرزا محمد  السواد مطابق  الاصل،
علی... نراقی  محل مهر حاجی محمد علی محل مهر حاجی عبدالغفار  سواد مطابق اصل است،  مهر علی  سواد مطابق اصل است 
عبده فتح‌الله‌  سواد مطابق اصل است.
... هوالعلی الاعلی امین.. سواد مطابق اصل است   الاحقر علی نراقی.
اشخاصی که سواد مطابق اصل در متن را تصدیق کرده اند از اهالی نراق هستند.
رئیس پست، محل مُهر پُست خانه مبارکه نراق
اشخاصی که سواد مطابق اصل در متن را تصدیق کرده اند از اهالی نراق هستند.
 محمود بشارتی رئیس تلگراف نراق  محل مهر تلگراف خانه

هو ذا مطابق الاصل الاصیل بلا زیاد و نقیصه الاحقر عبده حسین ابن محمد رضا(مجتهد آقا حسین فاضلی فرزند محمدرضا)  سواد مطابق اصل است .
 الاحقر محمد ابن محمد رضا(مجتهد آقا محمد فاضلی فرزند محمدرضا) سواد مطابق با اصل

مهر و امضایی که بعدا ذیل سند اضافه شده :
مدیر دبستان دولتی شماره 8 نراق   شریف بیان الحق  سواد مطابق اصل است
نماینده حکومت جلیله محلات عبدالحسین نراقی   سواد مطابق با اصل است
 که اصل آن نزد اینجانب است    متولی

از استاد گرانقدر حاج سید مجتبی غفاری بابت بازخوانی سند تاریخی از زمان راه اندازی کاروانسرای حاج محمد مهدی نراقی سپاس گزار می باشیم .

از جناب آقای حمیدرضا  سلطانی شایان فرزند اکبر اهل شهر نراق از بابت بازنویسی ، تایپ و تنظیم متن موقوفه کاروانسرا قدردانی می گردد .