نامه میرزا عباس نراقی فرزند فضل اله به میرزا علی محمد غفاری و برادرش عبدالحسین نراقی و اطلاع از حمله رجب لر در 104 سال قبل - سند شماره 433

نراق تاریخ  1 شهر شعبان المعظم 1337(11 اردیبهشت 1298)
خدمت جنابان مستطابان عمدة التجاران آقا میرزا علی محمد(میرزاعلی محمد غفاری فرزند میرزا محمد تقی خان) و آقا میرزا عبدالحسین(عبدالحسین مهدوی فرزند فضل الله معاون التجار) تاجران نراقی شرف شود
 فدایتان شوم
مطالب را از دلیجان توسط محمد ملازم نوشتم و ابدا" از طرف شما جوابی نرسید. علت را نمی‌دانم و امیدوارم که تا به حال اخوی عبدالحسین هم از وِشتگان(روستایی از دهستان جاسبِ دلیجان) آمده و وجه را از مشهدی عزیزاله مصلحی دریافت نموده است و ملالی نخواهد داشت .
 و امروز را که دوشنبه 29 (29 رجب 1337)می باشد به سلامتی وارد عراق(عراق عَجم ناحیه‌ای در مرکز ایران) شدیم و بحمدلله ملالی نداریم و در خصوص رفتن به همدان گاری(وسیله ای که با اسب و قاطر کشیده می شد) یوم پنجشنبه حرکت می‌کند و آقای آمیرزا روح‌الله پسر قائم مقام را ملاقات نمودیم.

قرار شد یوم چهارشنبه را به واسطه ی عید(جشن نیمه شعبان) در عراق بمانیم و یوم پنجشنبه را حرکت کنیم. در هر صورت التماس دعا از جمیع شما داریم و کاغذی را که توسط محمد خودم نوشته بودم شرح می دهم.  در خصوص آقا میرزا نصرالله پسر مرحوم حاجی محمد جعفر نوشتم امیدوارم که اخوی همراهی نموده بلکه به هر نحوی شده توسط آقای مجید السلطان یا اینکه خودش دو سه روزی به قم برود وجه را دریافت نماید .
 یا توسط آقا میرزا علی اکبر حاجی حبیب‌الله(میرزا علی اکبر فرزند حاج حبیب الله) در هر صورت هر طوری صلاح می دانید رفتار کنید که زیادتر از این وجه در عهده تعویق نیفتد و هم چنین در خصوص باغ حاجی محمد تقی که آقا حسین آقا محمد جواد(حسین فرزند محمد جواد) بیع نموده عمل او را هم قطع نمایید و فوری عین مِلک را به میرزا علی اکبر خان بفروشید . ماندن او هم فایده و ثمری ندارد مختارید.
و مستدعی است سفارش به محمد بنمایید که بزودی درهای بالاخانه را تمام کنید و نصب کنید و تا خودم بیایم او را سفید کنید و اگر محمد وجهی هم بخواهد به او بدهید قبول است . از وضع عراق بخواهید الحمدلله امن و امان است و کسبش هم بد نیست . واقعا جای کسب کردن است .

و در خصوص طلبی که از آقا میرزا علی محمد مشهدی رضا( میرزا علی محمد فرزند رضا) داریم تا به حال که مذاکره نشده یعنی ملاقات هم نشده بود، امروز عصر را به منزل آمده بودند به عنوان سر سلامتی ولی فردا را مطالبه نموده دریافت خواهیم کرد .
و خواهشمندم که به محمد بگویید که به فوریت و به هر نحوی شده چند نفر را ببیند روزها بروند صحرا به قدر ده خرواری کنگر(گیاهی در نراق) به چینند و بیاورند به جهت مال ها و گاوها منبعد لازم خواهد شد ، ولی اگر اقدام کردید و آوردند در جای صحیحی بریزند تا موقع خودش . آقا عمو جان مبادا مبادا این مطلب را فراموش کنید که خیلی لازم می باشد .
امروز را رحمت(باران) خیلی خوبی آمد دیگر نمی‌دانم در نراق هم آمده یا خیر؟
البته بنویسید و از قراری که در دلیجان شهرت می‌دادند گویا رجب علی( رجب لُر - رجبعلی بهرامسری آسترکی ) مجدد با عده ای به سمت دلیجان و محلات آمده، ما قبول نمی‌کردیم و جای قبول کردن نبود ولی امروز را در عراق(عراق عجم و منطقه ای از ایران) شخصی ابراز نمود و صحت هم دارد رجبعلی با عده ای مجدد به سمت نراق خواهد آمد، در هر صورت خدا کند دروغ باشد ولی به محمد ملازم هم دستورالعمل داده ام و حالیه هم به شما می نویسم .
 البته به ورود این نوشته بدون ساعتی تأمل فرش ها را به انضمام بسته در جای محکمی که به خود محمد گفته ام بگذارید و جلوی او را طَله(بستن – تیغه کردن) بگیرید احتیاط ضرر ندارد . امیدوارم که ان شاءاله باز هم دروغ باشد ولی احتیاط ضرر ندارد مبادا مبادا فراموش شود. و همچنین ملبوسات صَبیه ی حاجی حبیب‌الله را هم بسته پیش فرش ها بگذارید و یا آنکه در محل دیگر . در هر صورت فراموش نشود .
 از قراری که در عراق شهرت می‌دهند گویا در بروجرد هم جنگ سختی شده با بختیاری ولی فتح با دولت ایران است و دو نفر از سرکرده ها را هم کشته اند بدانید.

 از مظنّه جات عراق بخواهید مظنّه(گمان) امروز از این قرار است فردا را خدا عالم است :
گندم خروار 20 تومان
جو خروار 13 تومان
کَرباس دلیجانی
کَرباس نراقی
روغن ...
 مخاط روسی
اشرفی 2 تومانی
 اشرفی یک تومانی
خدمت جمیع دوستان و حضرات عرض سلام برسانید . جناب آقا خاله آقا محمد کاظم را مخصوصا عرض سلام مخصوص برسانید و احوال پرسی نمایید.
 آقا عمو سلیمان و میرزا قوام(میرزا قوام فروزنده برادر میرزا احمد خان نراقی) را سلام برسانید . حضرات تجار کاروانسرا را عرض سلام برسانید. آقامیرزا علی اکبر خان و جناب حاج حبیب‌الله را سلام برسانید و عرض کنید میرزا عبدالصمد خان به مرزیان(مرزیان روستایی از بخش جاپلق ازنا لرستان) رفته و منزل عیال محمد باقر خودمان را هم تا به حال پیدا نکرده ام.
بدانید از بابت امورات حجره نیز سفارش نمی کنم یعنی لازم به سفارش نیست. خدمت جمیع رفقا و جوانان نراق سلام برسانید. جواب را به همدان توسط جناب آقا محمد رفیع بنویسید خواهد رسید .خدمت والده و والده عبدالله و صبیه ی حاجی حبیب‌الله سلام برسانید. زیاده مطلبی ندارم .
 الاقل عباس ابن معاون التجار نراقی(میرزا عباس نراقی(مهدوی) فرزند فضل اله معاون التجار)
نراق تاریخ  1 شهر شعبان المعظم 1337(11 اردیبهشت 1298)

بازخوانی پشت نامه :
مجدد عرض می‌شود که علی اکبر خان و آقا علی آقا میرزا نصراله(آقا علی یوسفی فرزند میرزا نصراله ابن آقاعلی)
و آقا شکراله آقا محمد(شکراله فرزند محمد) را سلام مخصوص برسانید . آقا حبیب اله آقا زاده ی جناب آقا محمدعلی(حبیب اله فروغی فرزند محمد علی) را سلام برسانید و احوال پرسی نمایید وعرض کنید آباجی(خواهر) سکینه(نسبتی با فروغی ها ندارد) مخصوصا سلام می‌رساند و می‌گوید کاغذ شما رسید جواب را بعد می نویسم .
نوشته بودی که هر نراقی به عراق بیاید از حرکات من تعریف نکن. به چشم ، اطاعت دارم و خیلی بی اندازه مفارقت شما به رفقا و دوستان اثر کرده بخصوص به آنهایی که خودت و من می‌دانم سر بسته می باشد ، بدانید . آقای آقا میرزا محمدعلی آقا محمد که مشهور است به میرزا قَشمشَم سلام برسانید و احوالپرسی کنید.  آقا حبیب الله و اسماعیل رجب را  با عیالش سلام برسانید. محمد ملازم را دعا برسانید و بگویید به جان من همه روزه عطاءاله(احتمالا عطاءاله نراقی فرزند فضل اله معاون التجار) را به مدرسه ببرد فراموش نکند.

از استاد گرانقدر آقای حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی این سند  سپاس گزار می باشیم .

از جناب آقای حمیدرضا  سلطانی شایان فرزند اکبر اهل شهر نراق از بابت بازنویسی ، تایپ و تنظیم متن سند مربوط به 104 سال پیش قدردانی می گردد .