گزارش و سوالات منصورخان مامور اداره مالیه محلات در نراق و پاسخ مامور تحت حمایت خوانین و متمولین همچون فضل الله نراقی معاون التجار به اداره مالیه بیش از یک قرن قبل - سند شماره 505
خـــــزانه داری کل ایـــــران
یادداشـت
اداره مالیه نـــــراق
31 ثَور اود ئیل(سال گاو) 1296
31 اردیبهشت 1296 برابر(29 رجب 1335)
... ... نواقل دروازه نراق
۱-راپورت اداری مالیه نراق همه روزه می نویسد دروازه کاشان عایدات ندارد و در صورت داشتن عایدات هم جزئی است.
چه ترتیب برای وصول مالیات نواقل در نظر گرفته اید؟
۲-بطوری که راپورت می رسد شب های نوبه ای را در دروازه برای کشیک و وصول مالیات نواقل مال های گذرائی،شب ها نمی روید.علت چیست؟!
۳-در عوض دقت کاملی که باید در وصول مالیات نواقل ورودی داشته باشد فقط توجه به محافل و مجالسی که اشرار نراق برای ... در مراسم مجالس روحانی تشکیل کرده اند و انتظار به مقاصد باطل دارند قرار داده اید در صورتیکه مستخدم دولت هم هستید.
۴-با آنکه شب های نوبه را در دروازه عراق محلات نمی خوابید،روزها به چه علت از کار خود طفره می روید؟ در بازار و دکاکین دیده می شوید در صورتیکه از صبح الی یکی دو ساعت از شب گذشته در دروازه کاشان در محل پیش نویس توقف نمائید.
۵-علت تخلف مواد فوق را در ذیل و ظهر ورقه نوشته مشروحاً بطور توضیح ارسال دارید. سواد مطابق اصل است.
محل امضائ آقای منصور خان
ج(جواب)
۱-نظر چاکر بر این است که آنچه ورود کند فیش صادر کنم و عایدات او را اخذ کنم.
۲-این راپورت اشخاص است.بنده در نوبه خود حاضرم با یک نفر دیگر باشد چند مثل سرکار آقاعلےخان(علی خان ابوالحسنی فرزند فرج الله نایب الحکومه نراق)
۳-فقط اگر چنانچه این راپورت را در ثبوت برسانند آنچه را که راپورت(گزارش) داده اند و خواهند داد صحیح است در صورت اینکه روحانی چندانی را راه نمی دهند.
۴-برای اینکه یک دفعه به جهت نان و گوشت به بازار آمدم با اینکه یک نفر را در جای خود گماشته ام و شب های نوبه ای را هم حاضرم، ابداً دیگر طفره نمی روم و در محل خود هستم.بنده هر اوقات از دروازه خود بیایم جهت نان یکنفر امین را می گذارم.
با وجود اینکه بیست و دو شتر قاچاقی را شب در نراق حاضر کردم و اجزاء اداره همراهی نکردند.دیگر بنده خلافی نکرده ام.
از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی نامه منصورخان بیش از یک قرن قبل سپاس گزار می باشیم .
از جناب آقای حمید سلطانی شایان فرزند اکبر از بابت تایپ و تنظیم نامه قدیمی و 103 ساله در خصوص نواقل و مالیات قدردانی می کنیم
توضیحات سایت سلحشوران شهر نراق :
بیش از یک قرن پیش که سهام نظام حُکمران محلات و سایرالبلوک بود فردی به نام میرزا منصورخان مامور اداره مالیه محلات در نراق و مشخصا سال های 1296 و 1297 این مسئولیت را بر عهده داشت . نراقـــــی ها و از جمله خوانین و متمولین از دست منصورخان ناراضی بودند که مالیات سنگین برایشان محاسبه می نمود .