نجات یغمای جَندَقی توسط علامه حاج ملا احمد نَراقی در کاشان

نراق بخشی از شهرستان دلیجان محل تولد و رحلت علامه حاج ملا احمد نراقی(1185 قمری – 1245 قمری) فرزند ملا محمد مهدی می باشد . این دیار مشاهیر خیز در قدیم یکی از مناطق مهم تاریخی و فرهنگی شهر کاشان بود .

 در صفحات 79 و 80 کتاب " نراق در آیینه ی تاریخ تالیف محمد رضا خسروی فرزند قنبرعلی در خصوص تکفیر ابوالحسن یغما(١١٩۶ قمری – ١٢٧۶ قمری) متخلص به یغما و مشهور به یغما جَندَقی اهل خور و بیابانک و نجات او توسط حاج ملا احمد نراقی نوشته شده :

اوقاتی که یغما به سِمَت منشیگری علی محمد خان نظام الدُله در شهر کاشان می زیسته ، امام جمعه کاشان یغما را تکفیر می کند . حاج ملا احمد نراقی به حمایت یغما برخاسته او را تبرئه نماید و این غزل معروف یغما اشاره به همین مطلب است :

بهار اَر باده در ساغر نمی کردم چه می کردم؟
ز ساغر گر دماغی تر نمی کردم چه می کردم؟
هوا تر، می به ساغر، من ملول از فکر هشیاری
اگر اندیشه‌ی دیگر نمی کردم چه می کردم؟
عرض دیدم بجز می هر چه زآن بوی نشاط آید
قناعت گر به این جوهر نمی کردم چه می کردم؟
مرا گویند در خم خرقه صوفی فرو کردی
به زهد آلوده بود آن،گر نمی کردم چه می کردم؟
به اشک ار کیفر گیتی نمی دادم چه می کردم؟
به آه ار چاره ی اختر نمی کردم چه می کردم؟
ز شیخ شهر جان بردم به تزویر مسلمانی
مدارا گر به این کافر نمی کردم چه می کردم؟
گشود آنچ از حرم بایست، از دیر مغان «یغما»
رخ امَید بر این در نمی کردم چه می کردم؟

 در این زمینه در کتاب کلیات یغمای جندقی چنین آمده است :
در زمانی که امام جمعه کاشان یغما را تکفیر کرد و شریعتمدار حاج ملا احمد نراقی حمایت یغما را نمود ، یغما لباس زهد پوشیده و این غزل را به نظم آورد :

کدام باده ز مینای زهد شد به گلویم
که خون نگشت و ز مژگان فرو نریخت به رویم
ز میر میکده تا کی کنم تحمل خواری
نماند نیروی طاقت مگر ز آهن و رویم
شدم ز میکده گشتم مرید صومعه یغما
بگو ز منبر و مصحف مگو ز جام و سبویم