آشنایی با آیین سنتی دَم پختن در شهر تاریخی نراق

واژه دَم پُختن یک گویش نراقی است و به معنی پُخت سیب زمینی با کلوخ می باشد. البته گویش ها در این خصوص در شهرهای مختلف متفاوت است مانند کلوخ پز، کلوخ پزان، کلوخُک ، کلووخُک .

دَم پختن یک رسم منحصر به فرد و دیرینه ای است که در میان مردم کشور رواج دارد. این آیین را در گذشته کشاورزان در مزارع خود برای تغذیه و تفریح انجام می دادند و شامل همه مردم شهرها و روستاها می شد منتهی در شهرهایی که محصول عمده آنها تولید سیب زمینی بود این آیین سنتی از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار بود و کشاورزان قبل از برداشت محصول سیب زمینی خویش این آیین را گرامی می داشتند .

در شهر نراق کشاورزان بخصوص جوانان از قدیم به دَم پختن عادت داشته و هنوز هم این کار در بین جوانان امروزی شهر کم و بیش رایج است و بیشتر در مراسمات دورهمی به این کار اهتمام می ورزند.
این آیین طی چند دهه گذشته به فراموشی سپرده شده بود ولی مجددا آن را احیا کرده اند و جزء میراث فرهنگی ناملموس است به طوری که حتی نظر گردشگران را نیز به خود جلب کرده است .

هدف اصلی از انجام این سنت حالت دورهمی خانواده ها ، ا قوام و دوستان است و طی مدت زمانی که سیب زمینی ها در دل کلوخ پخته می شوند آنها با یکدیگر به گفتگو می نشینند. در قدیم نیاکان به علت نبود روغن و یا کمبود در مورد پخت سیب زمینی، به جای آب پَز کردن توی کلوخ می پختند.
سیب زمینی که به این صورت پخته می شد سیب زمینی کلوخی یا به گویش نراقی سیب زمینی دَمی می گفتند .

طرز تهیه :
زمینی صاف برای انجام این کار در نظر گرفته می شود ؛ سپس مقداری گلوخ از زمین های شخم خورده جمع آوری و در دایره ای حدود نیم متر می چینند . سپس دهانه ای با دو کلوخ بزرگ به صورت قوچ بند شبیه عدد ۸ یا یک تخته سنگ ایجاد می کنند که این دهانه برای روشن کردن آتش است .

کلوخها طوری چیده می شود که هر چه بالاتر می رود قطر دایره را کمتر می کند تا نهایتا در ارتفاع۶۰ تا۷۰ سانتی متری این کلوخ ها به هم رسیده و شکل یک گنبد پیدا می کند که بین کلوخ ها هم فضای کوچکی باز می ماند.
سپس از دهانه اصلی این گنبد که خلاف جهت باد بود هیزم ها را داخل گنبد مخروطی شکل چیده و آنها را آتش می زنند. آتش ایجاد شده شروع به گرم کردن سطح داخل کلوخ ها شده و با اضافه کردن دائمی هیزم آنقدر این کار ادامه پیدا می کند تا سطح داخلی کلوخ ها از شدت حرارت سرخ شوند .

لازم به ذکر است خِشت برای این کار مناسب نیست چرا که در آخر کار برای خرد شدن مشکل ایجاد می شود و حتما می بایست از کلوخ های طبیعی استفاده کرد .
بعد با یک بیل کوچک ذغال ها و چوب های نیم سوخته را از داخل این کوره خارج کرده وسیب زمینی ها را یکی یکی داخل آتش گذاشته و در پایان کلوخ ها را روی سیب زمینی ها می ریزند و با بیل یا تخته و یا آجر کلوخ ها را می کوبند تا سیب زمینی ها کاملا داخل کلوخ ها مدفون شود.

در زمانی که سیب زمینی ها در حال پختن هست مردم فرصتی برای گپ و گفت پیدا کرده و با یکدیگر پیرامون مسائل مختلف بحث می کنند.
بعد از گذشت حدود یک ساعت سیب زمینی ها پخته و آماده مصرف می شود . با یک تکه چوب خاک ها را کنار زده و سیب زمینی های برشته و پخته را از داخل خاک خارج نموده و سپس پوست آن را جدا کرده و با مواد طعم دهنده و نمک و فلفل مصرف می کنند. دَم خوشمزه و خوش طعم چون برای پخت آنها زحمت زیادی کشیده شده است .

در روش مشابه دیگر می توان میوه و سبزیجات همچون سیب درختی، به ، هویج ، لبو وتکه های مرغ را در فویل آلومینیمی پیچیده و جایگزین سیب زمینی نمود.
این سنت در شهریور ماه سال ۱۳۹۴در شهرستان اقلید استان فارس در میراث فرهنگی ناملموس با شماره ۱۳۱۴ به ثبت رسیده است.

سایت سلحشوران شهر نراق از نویسنده ارزشمند جناب آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر از بابت تهیه پست آشنایی با آیین سنتی دَم پختن در نراق که برای اولین بار نگارش می گردد قدردانی می نماید .

فروش حصار و طویله توسط حبیب الله فرزند زین العابدین نراقی به ابراهیم فرزند زین العابدین شَبان نراقی در 130 سال قبل - سند شماره 177

بیع نمود و بفروخت به مبایعه صحیحه شرعیه عالیحضرت ستوده خصلت آقا حبیب الله خَلَف مرحمت مآب آقا زین العابدین نراقی به ستوده آداب آقا ابراهیم ابن مرحوم آقا زین العابدین شَبان نراقی همگی و تمامی نصف از یکدرب حصار و طویله خدادادی شهره که نصف دیگر آن مِلک مشتری مرقوم است و محدود به حدود معینه است .
حدّی به خانه حاجی محمدتقی شیخ.
حدّی به حصار حاجی کاظم.
حدّی به راهرو خانه شیخ محمد.
حدّی به شارع عام.

به ثمن مبلغ چهار تومان رایج خزانه سلطان روپیه عددی یک مثقال و یکهزار رواج صیغه مبایعه شرعیه جاری شد و بین الجانبین قبض و اقباض تسلیم و تسلّم تمکین و تمکّن و تخلیه و تصرف و اسقاط جمیع خیارات بعمل آمد و بعد مِلک مرقوم حق طلق مشتری مزبور است و بایع و احدی را در آن حقی و بهره ای و ثمن موصوف تاما و کاملا از یَد مشتری واصل و عاید بایع مزبور گردید و بوصول آن اقرار و اعتراف نمود و مشتری در مبیع مذبور تصرف مالکانه و مستحقانه نمود و صیغه مبایعه صحیحه شرعیه جاری شد
تحریر فی بیست و دوم شهر ذیقعده الحرام مطابق سنه 1310
2 ذیقعده 1310(برابر 28 اردیبهشت 1272)

از جناب آقای مجتبی جعفری فرزند مرتضی به جهت ارسال تصویر سند سپاسگزاریم .

سایت سلحشوران شهر نراق ؛ از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از جهت بازخوانی قباله فروش حصار و طویله توسط حبیب الله فرزند زین العابدین نراقی به ابراهیم فرزند زین العابدین شَبان نراقی در 130 سال قبل قدردانی می نماید .

انتصاب سرهنگ مهدی نباتی نراقی به عنوان فرمانده ناحیه سپاه دلیجان استان مرکزی

بر اساس گزارش سایت سلحشوران شهر نراق ؛ نراقی ها و جوانان آن در هر مسئولیتی که بر عهده می گیرند به دلیل کوشش فراوان مورد تشویق و قدردانی قرار می گیرند . نخبه پروری از صفات ذاتی نراقی هاست بر این اساس به شهر نخبگان ؛ مشاهیر ؛ مفاخر و دانشمندان مشهور است .

یکی از این نخبه های سبزپوش و تحصیلکرده جناب سرهنگ مهدی نباتی می باشد .
آقای مهدی نباتی تاریخ 1 خرداد 1356 در شهر نراق از توابع شهرستان دلیجان متولد گردید . پنج ساله بود که پدر بزرگوارش بسیجی 56 ساله مُندعلی نباتی تاریخ 17 آذر 1361 طی پدافندی عملیات محرم در جبهه پاسگاه شرهانی عراق پس از خَلق حماسه های جاودان در کنار بسیجی علی رزاقی به افتخار شهادت نایل آمد .

 

دو نفر از برادران حاج مهدی به اسامی حسین و حسن نباتی از زمره سلحشوران شهر نراق می باشند که طی دفاع مقدس به افتخار جانبازی نایل آمده اند . حاج مهدی سال 1379 در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان دلیجان عضویت یافت و از همان ابتدا با فعالیت های موثرش منشاء خیر گردید .

ایشان سال 1386 به عنوان فرمانده حوزه مقاومت بسیج ثارالله شهر نراق معرفی و به مدت 10 ماه انجام وظیفه نمود و توانست نیروهای مستعدی را به حلقه بسیجیان افزایش دهد . به علت شایستگی هایی که از خود نشان داد مسئولیت بسیج ثارالله نراق مجددا از تاریخ 17 فروردین 1391 لغایت 17 فروردین 1393 به مدت دو سال ادامه یافت .
طی این مدت فعالیت های موثری اعم از تجمیع نیروها - برگزاری همایش رزمندگان - مراسم یادواره شهدا – توجه و ملاقات با خانواده های شهدا – پیاده روی مردمی – برگزاری جشن ها و اعیاد – مراسم های مذهبی – مساعدت در ساخت سالن ورزشی و توجه به ورزش جوانان و ده ها فعالیت های بزرگ و کوچک حاصل تلاش این رادمرد بوده است .

فعالیت های چشمگیر و داشتن تجربیات موفق باعث شد فرماندهان نگاه شایسته ای نسبت به ایشان داشته باشند و او را در سِمَت جانشین فرماندهی سپاه ناحیه شهرستان دلیجان منصوب و نباتی هم مسئولیت های محوله را به نحو شایسته انجام داد .
نباتی در بوته آزمایش دیگری قرار گرفت تا راه پدر شهیدش و سیره سایر شهیدان عدالت خواه را بپیماید و برای پیشرفتی دیگر روز شنبه تاریخ 21 مرداد 1396 برابر با 19 ذی القعده 1438 به فرماندهی سپاه پاسداران ناحیه آشتیان در استان مرکزی معرفی گردید . در یک سال فرماندهی ایشان تعاملات شایسته بین نهادهای مختلف شهرستان ادامه یافت و همگرایی خوبی بوجود آمد و مسئولین آشتیان احترام ویژه ای برای او قائل بودند .

به تشخیص فرماندهان و اصل شایسته سالاری سنگری دیگری برای جناب سرهنگ حاج مهدی نباتی مهیا گردید تا از پتانسیل های بالقوه ایشان بهره گیری شود . صبح پنج شنبه 4 مرداد 1397 برابر با 12 ذیقعده 1439 روز خوشایندی برای اهالی مومن و انقلابی شهرستان دلیجان رقم خواهد خورد و نباتی فرزند راستین و با صداقت برای فرماندهی سپاه ناحیه دلیجان معارفه می گردد .

یکی از همیّت های نیکو و قابل ستایش جناب سرهنگ نباتی ارتقاء سطح تحصیلات می باشد که علی رغم داشتن مسئولیت به درس و علم مبادرت ورزید و موفق شد کارشناسی حقوق قضایی خود را از دانشگاه آزاد شهر نراق کسب نماید و در حال حاضر با داشتن همسر و دو فرزند مراحل ارائه پایان نامه تحصیلی کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی خود می باشد .

توفیق روزافزون برای جناب سرهنگ حاج مهدی نباتی در مسئولیت جدید را از خداوند قادر مسئلت می نماییم .

سند 61 ساله تحصیل جعفری نراقی در دانشسرای مقدماتی کاشان

وزارت فرهنگ
اداره فرهنگ کاشان
دانشسرای مقدماتی پسران کاشان
سال تحصیلی 1336 – 1337 کلاس دوّم

مرتضی جعفری فرزند عباس شماره شناسنامه 60 صادره از حوزه 6 قم.محلات محل تولد نراق تاریخ تولد 1317 مجاز به شرکت در امتحانات نهایی است . 

مُهر : رئیس دانشسرای مقدماتی شهرستان کاشان . قطبی

 از جناب آقای مجتبی جعفری فرزند مرتضی از بابت ارسال تصویر این سند سپاسمندیم .

  یادآوری می گردد حاج مرتضی جعفری علاوه بر معلمی در آموزش و پرورش ؛ خبرنگار روزنامه کیهان بود .

ایشان به همراه پدر گرانقدرشان حاج شیخ عباس به تهیه خبر و توزیع مجلات و روزنامه های منتشر شده در موسسه کیهان در زادگاهش نراق و منطقه مشغول بود .
حاج مرتضی جعفری تاریخ 3 خرداد 1383 دارفانی را وداع گفت . شادی روحش صلوات نثار می کنیم .

عالِم عظیم الشان میرزا محمدعلی نراقی مولف کتاب هدایة الاصول

نراق بخشی از شهرستان دلیجان در استان مرکزی واقع است . نراق شهری پُر آوازه که بالغ بر یکصد تَن از مشاهیر و مفاخر در علوم مختلف در آن رشد و نمو یافته اند .

آیت الله میرزا محمدعلی  نراقی فرزند میرزا محمد نصیر ابن علامه حاج ملا احمد نراقی ابن علامه حاج ملا محمد مهدی و دارای دو برادر به اسامی میرزا عبدالوهاب نراقی و میرزا حسین  نراقی می باشد .
عالم فاضل و فقیه حکیم میرزا محمدعلی نراقی از علما و مُدرسین حوزه علمیّه اصفهان بود و در علوم فقه و اصول و حکمت تبحر داشت . از آثار ایشان هدایة الاصول می باشد .  

به نوشته میرزا حیدرعلى ندیم الملک، میرزا محمدعلی نراقی از مدرسین مدرسة جدّه بزرگ اصفهان بوده است . سید احمد اشکوری در «تراجم الرجال» نراقی را عنوان نموده و می نویسد: «میرزا محمد علی النراقی، فاضل متبحر فی الفقه والاصول، طویل النفس فی کتاباته. أقام سنین باصفهان متلمذاً علی علمائها. له هدایة الاصول أتم بعض مباحثه فی سنة 1278».
از تألیفات این عالم مبرز کتاب « هدایة الاصول » است که در روز یکشنبه 29 جمادی الثانی1287 برابر 4 مهر 1249 آن را در مدرسة چهارباغ اصفهان به پایان رسانید . نسخة خطی این کتاب در کتابخانة آیة الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی در شهر قم موجود است .

ذکر این نکته ضروری است که کتاب هدایه الاصول نراقی با کُتب مشابه به این نام تفاوت دارد . دو تن از شاگردان محمدعلی نراقی شیخ اسماعیل معزی و شیخ محمد علی کرمانی بودند .

عالم فاضل میرزا محمدعلی نراقی که به نراق زادگاه نیاکان علاقه ویژه داشت در سال 1321 هجری قمری(احتمالا اولین روز محرم برابر 9 فروردین 1282) وفات یافت و در صحن تکیه تویسرکانی در تخت فولاد اصفهان خاکسپاری گردید .

به روح پاکش در دل صلوات نثار کنیم .

نمونه سیاق در حساب فضل الله نراقی معاون التجار در کمتر از یک قرن و نیم - سند شماره 176

از حضرات بابت محصول ۱۳۸
ملک محمد بیست وچهار تومان
علی اکبر داماد کربلائی حیدر(کربلایی حیدر اهل دلیجان) بیست تومان
نوروز علی بیست تومان
عباس بیست و شش تومان
محمد صفر رمضان سی و شش تومان
کربلائی حیدر(اهل شهر دلیجان) ده تومان
جمع یکصد و سی و شش تومان
عبدالله روغن
 سال۱۳۷ نیم مَن
سال ۱۳۸ نیم مَن
ایضا نیم مَن

جمع یک و نیم مَن
ملک محمد حیدرعلی
روغن یک مَن
دانگ دیگر یک مَن
جمع دو مَن
 باقی گندم سال ۱۳۹ چهل و چهار تومان
کاه طرف دلیجان نُه مَن
قیمت جوء نزد کربلائی حیدر شانزده ریال
عایدی جوء ملاعلی(ملا محمدعلی فروغی فرزند ملا ابوالقاسم نراقی)

 از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی نمونه سیاق در حساب فضل الله نراقی معاون التجار در کمتر از یک قرن و نیم سپاسگزاریم .

مفهوم سنگ روی بافه گذاشتن در شهر تاریخی نراق

 گندم را وقتی درو می کنن ، روی هر بافه یا دسته یه سنگ می ذارن که باد گندم ها را نبره .

 اغلب مردم شهرهای دیگر و مشخصا مردم شهر نراق زمانیکه برای جوانشان به خواستگاری میرَن و موافقت ازدواج را دریافت می کنن نشان یا هدیه ای به خانواده دختر تقدیم می کنن و اصطلاحا میگن :

رفتیم سنگ روی بافه گذاشتیم .

 بر اساس این رسم اهالی نراق نام این دختر خانم را از لیست احتمالی خواستگاران پسرشان حذف می کنند .
 
من نهادم بهر تو گام نخست                سنگ روی بافه هشتن بهر توست

نامه عمده التجار حاج محمود رضایی نراقی از همدان به شکرالله یوسفی در نراق در 66 سال پیش - 175

حضور محترم آقاعموئی عزیز و مهربانم آقا شکرالله یوسفی(احتمالا شکرالله یوسفی فرزند محمدهاشم)

  ۱۳۳۱/۳/۲۶
 

پس از عرض سلام سلامتی شما را از خداوند خواستارم . ضمنا چون آقای ضیائی( ازهمدان به نراق) عازم بود خواهشمندم مبلغ یکصد و شصت و چهار تومان نقد بدهی خودتان را به آقا سیف الله(حاج سیف الله ضیایی فرزند علی اهل شهر نراق) بپردازید و رسید دریافت نمائید .
کلیه فامیل را سلام مخصوص برسانید . عرضی ندارم

محمود رضایی(دستخط خودش)  26/3/1331

سایت سلحشوران شهر از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی سپاسگزار می باشد .

توضیحات سایت سلحشوران شهر نراق
نویسنده نامه ؛ حاج محمود رضایی نراقی فرزند رضا(محمدرضا) سال 1268 شمسی در نراق تولد یافت و شناسنامه 2933 برای وی صادر گردید .

 

در 20 سالگی به همراه برادرش رحیم و برادرزاده هایش به قصد تجارت نراق را به سوی همدان ترک کردند . ایشان در تجارت موفقیت زیادی بدست آورد و همچنان با نراقی ها در ارتباط بود و نهایتا تاریخ 7 مهر 1353 بدرود حیات گفت و در آرامگاه خانوادگی نراقی ها در همدان خاکسپاری گردید .

اصطلاح سیفالَ غَنَه در شهر نراق

سیفالَ غَنَه یک گویش نراقی است و نام یکی از ابزارهای کار پالان دوزها بوده و آن عبارت از یک سیخ یا میله فلزی به طول ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر که نوک آن دارای دوشاخه است و سیفال به ساقهٔ گندم می گویند.

پالان یک پوشش ضخیم است که از جنس گلیم یا پارچه است و توسط پالان دوزها برای الاغ و قاطر و اسب دوخته می شود و داخل آن را با سیفال ، کاه یا کُلش به وسیله سیفالَ غَنه پُر می کنند تا فشرده و محکم شود و سپس با جوالدوز و نخ می دوزند . چیزی شبیه زین است که روی اسب و قاطر قرار می دهند و دارای کاربری سواری و باری است.

در قسمت عقب پالان یک تَسمه چرمی به نام "رونَکی " است که این رونکی به وسیله یک تکه قالیچه مانند به نام " بالا بغدادی" که از دو طرف پالان روی انتهای بدن الاغ ثابت نگه می دارد و مانع می شود که پالان از روی بدن حیوان حرکت کند .

همچنین در یک طرف پالان یک تسمهٔ نخی به نام" تِنک " الاغ بسته می شود که با عبور از زیر شکم الاغ به قلاب نخی طرف دیگر محکم بسته می شود و پالان روی بدن الاغ یا قاطر ثابت قرار می گیرد.

پس از قرار گرفتن پالان روی الاغ خورجین را روی آن مستقر می کنند. خورجین از دو طرف پالان آویخته شده و تعادل و توازن را یکنواخت می نماید و صاحب مال به راحتی می تواند روی آن سوار شود.

از نویسنده و پژوهشگر جناب آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر به جهت تهیه پست سیفالَ غنه برای اولین بار سپاسگزاریم .

مکاتبه حاج محمدعلی احتمالا با معاون التجار نراقی در 154 سال قبل و خرید دام زنده توسط معاون التجار نراقی 115 سال قبل - سند شماره 174

سَروَر مَن
مبلغ دوازده تومان بدهید قرض الحسنه محمّد بیاورد ؛ شش یَوم دیگر بنده اَدا خواهم کرد و اگر این قبض هم درست نباشد هر قبضی که شما بنویسید بدهید بیاورند بنده مُهر کُنم

بیست و هفتم جمادی الاول سنه ۱۲۸۵
27 جمادی الاول 1285(برابر 25 شهریور 1247)

مُهر : عبده الراجی  محمدعلی

خرید دام زنده توسط معاون التجار نراقی  115 سال قبل

آقا عبدالحسین(احتمالا میرزا عبدالحسین مهدوی فرزند فضل الله نراقی معاون التجار) زحمت کشیده مبلغ سیزده هزار( ۱۳ ریال ) بدهید آقا کاظم بابت ده راس مال(دام زنده) که رفته کوه(کوه جهت چرای گوسفندان) .

14 شهر رجب ۱۳۲۴
 رجب 1324(برابر 11 شهریور 1285)14

سایت سلحشوران شهر از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی این دو نامه سپاسگزار می باشد .

نگاهی گذرا به حرفه سفیدگری و نقش ظروف مسی در زندگی مردم شهر تاریخی نراق

سفیدگری عبارتست از سفید کردن ظروف مسی با قلع، که بعد از خرید و قبل از استفاده و یا هر دو سال یک بار انجام می‌شود. معمولاً بعد از خرید مس یا هر دو سال یکبار که ظروف به مرور زمان سفیدی خود را از دست می‌دهند و رنگ آن‌ها تیره می‌گردد آن را جهت سفید کردن به سفیدگر می‌دهند .

صنعت مسگری نیز از لحاظ سابقه تاریخی همپای آهنگری می باشد چرا که بعد از ظرف و ظروف سفالین، این ظروف مسی بودندکه جایگزین شده اند ومورد استفاده وسیع مردم قرار گرفتند و به طبع وجود مسگری، لزوم سفیدگری را می طلبید و به اصطلاح در ارتباط کامل با هم بوده اند. جالب است بدانید مشاغلی همچون "مسگری" و سفید گری" با یکدیگر کاملا فرق دارند. اما هر دو نیز از صنایع دستی به شمار می آیند .

مس در زندگی سنتی ایرانیان نقش خاص داشت چرا که اکثر مردم بر این باورند که ظرفشان باید مس و فرش آنها قالی و گلیم باشد. این باور از دو چیز ناشی می شد :
اول قیمت ثابت این دو کالا از موقع خرید تا موقع تبدیل یا فروش آنها ، دوم اینکه رایج و معمول زندگی همگان بود و به هنگام پیش آمد ضرورت به سادگی به پول تبدیل می شد.

ظروف مسی هم طاقت آتش اجاق های سنگی را داشته و هم آتش اجاق گاز چند شعله ای، نه ته آن می سوخت ونه آسیبی به غذا وارد می شد تا بهانه ای باشد برای اینکه سفید شدنش بتواند لقمه نانی را سر سفره مسگر و سفید گر داشته باشد. پزشکان هنوز هم بعد از گذشت سال ها ظروف مسی را مناسب برای نگهداری و سلامت غذا عنوان می کنند .

در باورهای مردم ایران و شهر نراق ، ظروف مسی ، فرش های گلیم و قالی یک سرمایه ماندگار و یک پس انداز نقد دم دست تلقی می شود. این مهم هنوز در اکثر خانه های شهری و روستایی دیده می شود.مردم و به خصوص کدبانوی خانه حتما قابلمه مسی جهت طبخ غذا دارد که هر چندگاه آن را به دست سفید گر ماهر می دهد تا سیاهی را از آن بزداید.

اکثر روستاییان و عشایر که دامداری دارند حتما دیگ و دیگچه مسی مخصوص شیر دوشی و گرم کردن شیر دارند . در قدیم همه دامداران نراق برای دوشیدن شیر گوسفندان و فراوری و تبدیل فراورده های شیر از ظروف مسی استفاده می کردند و حتی در شش دهه قبل در شهر نراق تمام وسایل پخت و پز مانند: دیگ، کمجدان، تیمچه، بادیه، مجمعه وحتی ظروف آب مصرفی همه مسی بودند.
مردم در کتری مسی چای درست می کردند و به خاطر سالم بودن و زمان ماندگاری آنها، این ظروف را به ظروف های دیگر ترجیح می دادند .

ظروف مسی بخشی از جهیزیه دختران در نراق قدیم بود ولی در حال حاضر زینت بخش دکورهای دختران امروزی است . با آمدن ظروف استیل وملامین و ... نقش ظروف مسی در زندگی مردم کمرنگ شد ولی هنوز هم در خانه های نراق مخصوصا خانه های کشاورزان و دامداران قدیمی ظروف مسی مورد استفاده قرار می گیرد .
حرفه مسگری هنوز هم در نراق پا بر جاست و نیاز به حمایت مسوولین دارد که نگذارند این حرفه که می تواند نقش مهمی را در صنعت گردشگری ایفا نماید منسوخ گردد.

ابزار و وسایل سفیدگری به شرح زیر است:
دم و کوره: دم مورد استفاده سفیدگر دم پوستی بوده است. پوست دباغی شده گوسفند را به صورت مشکی در آورده که دو سر آن دارای سوراخ بوده که یک سر آن به لوله‌ای که به کوره راه داشته می‌بستند و در دهان سوراخ دیگر دو تخته کوبیده شده که کار دستگیره را انجام می‌داد.

در موقع دمیدن این دو تخته را به هم می‌چسباندند و سوراخ مَشک بسته می‌شد و مَشک را به طرف لوله کوره فشار می‌دادند. در نتیجه هوای داخل مشک از طریق لوله به کوره دمیده می‌شد و سپس تخته‌ها را از هم جدا کرده و مشک را به طرف عقب می‌کشیدند و مشک دوباره از هوا پر می‌شد و آماده دمیدن می‌گردید. بدین ترتیب عمل دمیدن انجام می‌گرفت. کوره مورد استفاده هم سطح با زمین بود.
بعد از آن دم دستی به بازار آمد که شامل یک پروانه فلزی بود و به وسیله یک دستگیره می چرخید و در حال حاضر از دم های برقی استفاده می شود.

گاز دستی: یکی از ابزارهای سفیدگری می‌باشد که، به‌وسیله آن ظروف را داخل یا خارج کوره می‌کنند. شبیه به انبر دست می‌باشد با این تفاوت که لبه آن کشیده است.
انبردست: ابزار دیگری است که به‌وسیله آن ظروف را در دهانه کوره نگه می‌دارند. دو لبه این ابزار که به هم نزدیک می‌شوند، تشکیل دایره‌ای کوچک می‌دهند که از خارج شدن ظروف از دهانه انبردست جلوگیری می‌کند.
پنبه: قلع را در داخل ظرف داغ شده ریخته پنبه را بر روی آن می‌کشند. در نتیجه قلع به تمام بدنه ظرف مالیده شده و ظرف سفید می‌گردد .

شن: قبل از سفید کردن، ظرف را با شن می‌سابند تا تیرگی آن تا حدودی برطرف شود.
زغال چوب: زغال چوب سوخت کوره را تشکیل می‌دهد.

مواد اولیه:
مواد اولیه‌ای که در سفیدگری به کار می‌رود قلع و پودری سفیدرنگ به نام نِشادُر می‌باشد. قلع به صورت ورق‌های نرم و انعطاف‌پذیر می‌باشد، که در موقع استفاده آن را خرد می‌کنند.
نِشادُر: پودر سفید رنگ شبیه به پودر لباسشویی می‌باشد، که از خود قلع به‌دست می‌آورند و از کشورهای خارج وارد می‌شود.
دیزاب: دیزاب مایعی است از موادی به نام سودا که این مواد شیشه به پودر شبیه می‌باشد و جهت شستشوی ظروف به کار می‌برند. برای تهیه آن مقداری از این پودر را در آب جوشانده می ریزند و به هم می زنند تا خوب حل شود. بعد از سرد شدن به عنوان پاک کننده استفاده می کنند.

فن کار:
اولین مرحله کار دیزاب دادن ظروف است به این صورت که مقدار کمی از مایع را در ظروف می‌ریزند و آن را با حرارت کوره داغ می‌کنند. سپس با پارچه‌ای ضخیم آن را به تمام بدنه ظرف می‌مالند و بعد آن را شستشو می‌دهند.
دومین مرحله کار ساییدن ظروف است که این کار به‌وسیله شن و پوست بُز انجام می‌گیرد، بدین ترتیب که، مقداری از شن را بر روی پوست می‌ریزند و به بدنه ظروف می‌کشند و یا جهت ساییدن پشت ظروف، آن‌ها را بر روی مقداری شن قرار می‌دهند و در داخل ظرف می‌ایستند و با گرفتن دو دست به دیوار آن را به دو جهت چپ و راست می‌چرخانند که با انجام این کار بدنه بیرونی ظروف تمیز می‌گردند. بعد از ساییدن آن را شستشو داده و آماده سفید کردن می‌شوند.

در زمان شروع سفیدگری، ظرف را در دهانه کوره قرار می‌دهند تا خوب داغ شود. سپس مقداری نِشادُر در داخل ظرف می‌ریزند و با پنبه آن را به تمام نقاط داخلی و بیرونی ظرف می‌مالند و به‌دنبال آن مقدار کمی قلع به بدنه داخلی و خارجی ظرف می‌کشند و مجددا نشادر در داخل ظرف ریخته و پنبه را خیلی محکم به تمام قسمت‌های ظرف می‌کشند و بعد آن را در آب فرو می‌برند و مجددا آن را خشک می‌کنند و ظرف رنگ سفید شفاف به خود می‌گیرد. لازم به ذکر است که نِشادُر باعث می‌گردد، که قلع بر بدنه ظروف ثابت گردد .

در گذشته سفیدگر جهت سفید کردن ظروف، به روستاهای اطراف می‌رفت و چند روزی در هر روستا می‌ماند و با ایجاد کوره و دم دستی، به سفید کردن ظروف می‌پرداخت. لاکن در حال حاضر متاسفانه کم‌تر سفیدگری وجود دارد که جهت سفید کردن ظروف مس به روستاها برود.چون دیگر چیزی به نام مس وجود ندارد که بخواهد سفید گری شود

از سفید گران شهر تاریخی نراق می توان به افراد و مشروحه زیر اشاره نمود :

۱-مرحوم حاج رضا آعلی فرزند اسماعیل
۲-مرحوم سید مصطفی باقری فرزند سید علی
۳-مرحوم حاج رضا کریمی فرزند علی اکبر ( مشهور به رضا علی )
۴-مرحوم امرالله ایزدی فرزند عبدالله
۵-مرحوم جبیب الله حبیبی و پسران
۶-آقای حاج قاسم اصفهانی فرزند عباس
۷-آقای سید علی کریمی فرزند سید محمود
۸-آقای میثم نصرالهی فرزند محسن

منابع مورد استفاده : سایت سلحشوران شهر نراق

سایت سلحشوران شهر نراق از جناب آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر جهت تهیه این پست قدردانی می نماید .

پرداخت هزینه کارسازی توسط میرزاآقاخان فرزند میرزانراقی به آقاجان فرزند محمدابن آقابابا در 123 سال قبل - سند شماره 173

مبلغ بیست تومان و هشتهزار دینار (نصف ده تومان و چهار هزار دینار) قبض رایج خزانه مظفرالدین شاهی ده عدد یکتومان و بیست و چهار نخود وزن از مال خالص عالیشان آقا میرزا آقاخان ابن عالیحضرت آقا میرزا نراقی دین ثابت و لازم است علی الاقراره الشرعی واعترافیه و الملی بر ذمه و رقبه عالیقدر آقاجان ابن مرحوم اقامحمد خالو آقابابا من القصه که ان شاءالله الرحمن وجه موصوف را ابتداء تاریخ ذیل الی انقضاء مدت دو ماه تمام کارسازی نماید و به عذریکه خلاف شرع اقدس و منور بوده باشد معطل ندارد .
و کان ذالک التحریر فی غره شهر سنه 1316(برابر سال 1277 شمسی)

سایت سلحشوران شهر از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی قباله پرداخت هزینه کارسازی توسط میرزاآقاخان فرزند میرزانراقی به آقاجان فرزند محمدابن آقابابا در 123 سال قبل سپاسگزار می باشد .

سفرنامه عاشقی سلحشوران شهر نراق - 5

ما را در سر سودای عاشقی است

                                                  و دفاع همچنان باقیست

                                                                                         و تا انتها ایستاده ایم.....

نحوه حسابرسی یک قرن و نیم قبل با بیجک(فاکتور) در شهر نراق - سند شماره 172

طلبی که جناب خیرالحاج حاجی محمدرضا از ابراهیم مکاری داشت و محول به عالیشان آقا میرزا شد و عالیشان مشارالیه تسلیم جناب معظم له داد به زیر تفصیل است :

بموجب بیجک(فاکتور) شصت و هفت تومان و نه ریال .
بموجب بیجک(فاکتور) یکصد و چهارده تومان و دو ریال و دَهشاهی .
ایضا بموجب بیجک(فاکتور) پنجاه و یکتومان و هفت ریال .
حساب دستی چهار تومان و دو ریال .
بحواله محمد حسین کاشی دو تومان .
از بابت بقیه گندم آقاعلی حاجی اسماعیل(علی ابن اسماعیل) پانزده تومان و پنج ریال . جمع دویست و پنجاه و پنج تومان و پنج ریال و دَهشاهی.
سر ... سه ماه از قرار ماهی تومانی نیم شاهی نوزده تومان
 ابراهیم اقرار بمبلغ دویست و هفتاد و چهار تومان و ششهزار و دَهشاهی نمود و چهار تومان و ششهزار او واگذار شد تا بحساب رسیدگی شود و وجه مسطور بعد از فروش اعیان مرهونه به آقا میرزا کارسازی شود .

مُهر : عبده محمدرضا

این مبلغ دویست و هفتاد و چهار تومان و ششهزار و دهشاهی
چهار تومان و ششهزار و دهشاهی را واگذار و دویست و هفتاد تومان او را عالیشان آقا میرزا تسلیم جناب حاجی محمدرضا کردند به تفصیل متن قرار است .
بتاریخ هشتم شهر ربیع الثانی سنه ۱۲۸۹
8 ربیع الثانی 1289(برابر 26 خرداد 1251)
مُهر : عبدالراجی محمد اسماعیل

سایت سلحشوران شهر از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی سند  نحوه حسابرسی 150 سال قبل با بیجک(فاکتور) در شهر نراق سپاسگزار می باشد .

خادمین اهل نراق در مضجع کریمه اهل بیت حضرت معصومه(س) قم

1 ذیقعده 1439 برابر 24 تیر 1397 ولادت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها (173 هجری قمری) و در تقویم به روز دختران نام گذاری شده است .

ضمن تبریک این روز ارزشمند از فرصت استفاده نموده اسامی خادمین نراقی مضجع کریمه اهل بیت را به شایستگی معرفی نماییم :

1- علی اکبر رضایی فرزند نظرعلی
2- احمد رضایی فرزند رضا نظر
3- عباس باقری فرزند حسینعلی
4- اسماعیل حبیبی فرزند اکبر
5- نصرالله حیدری فرزند رضا
6- جواد حسینی فرزند محمود
7- کاظم رمضانی فرزند حبیب الله
8- مهدی(عضنفر) فروغی فرزند حسین
9- حسن طالبی فرزند سلطانعلی
10- عباس حیدری فرزند علی

11- اکبر سلطانی شایان الماسی فرزند مظفرعلی
12- داود حبیبی فرزند اکبر
13- محمد علی ایزدی فرزند سلطانعلی
14- علی اصغر نادری مطلع فرزند یوسف(داماد آقای سلطانی)
15- مجتبی کمره ای فرزند شمسعلی
16- مرحوم علیرضا اکبری فرزند حسینعلی
17- خانم زهراالسادات حسینی نژاد فرزند سید حسین
18- خانم فاطمه مهدیزاده نراقی فرزند علی محمد
19- خانم فرشته لطفعلی فرزند اصغر
20- خانم سمیه نظریان فرزند حسن

21- خانم زهرا کمره ای فرزند علی
22- مصطفی فروغی فرزند حسین
23- سیدغلامرضا موسوی فرزند سید علی
24- سید رضا موسوی فرزند سید علی
25- سیدامیرحسین موسوی فرزند سیدغلامرضا
26- عباس علیشاهی فرزند حسین(داماد سید رضا موسوی)
27- احمد شاهواروقی فرزند احمد (داماد سیدرضا موسوی)
28- محمد نجفی فرزند حسن
29- خانم انسیه فروغی فرزند غضنفر(مهدی)

30- سیدمیثم میرقاسمی فرزند سید جواد

31- شیخ علی نظری فرزند....

32- خادم بعدی را شما بفرما

مصالحه باغ موروثی توسط محترم خانم (همسر شکرالله ابن محمد ) به عمویش استاد آقاجان ابن محمدعلی در 107 سال قبل - سند شماره 171

هوالله
حاضره آمد در عالی محفل شرع مطاع لازم الاتباع علیا مخدره متعلقه آقا شکرالله ابن آقا محمد نراقی صبیه مرحوم آقا میرزاجان آقا محمد علی نراقی در حالت ما .... عنه ماالاقاریر الشرعیه دون الاکراه والاجبار و صلح صحیح شرعی نمود به عموی خود عزت شعار استاد آقاجان ابن مرحوم آقا محمد علی مرقوم همگی و تمامی دعاوی که بابت مال الاجاره دو سال قبل سهمیه باغ موروثی خود در لاستان(مزرعه لاستان نراق) داشت به مال المصالحه یازده مَن به وزن شاه گندم و مال المصالحه نقدا فی المجلس اخذ و دریافت نمود و دیگر حرفی و ادعائی از بابت مال الاجاره بمصالح عنه مرقوم ندارد و صیغه مصالحه صحیحه شرعیه بینما جاری و واقع شد .
و کان ذالک تحریر فی یوم دوشنبه بیست و یکم ربیع الاول سنه ۱۳۳۲
21 ربیع الاول 1332(برابر با 28 بهمن 1292)

مُهرهای قابل تشخیص در حاشیه سند:

عبده الراجی محمدبن محمدرضا
نقیب السادات

سایت سلحشوران شهر از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی سند مصالحه باغ موروثی توسط محترم خانم فرزند میرزاجان ابن محمدعلی(همسر شکرالله ابن محمد ابن محمود نراقی) به عمویش استاد آقاجان ابن محمدعلی فرزند خالوآبابای نراقی در 107 سال قبل سپاسگزار می باشد .

اسامی نراقی های شاغل در اداره پست و تلگراف و تلفن سراسر کشور از آغاز تاکنون

نراق به هند کوچک مشهور بوده و با وجود تجار سرشناس تجارت از سالیان دور در آن رواج داشته است . بر این اساس پُست جهت رد و بدل کردن مکاتبات و تلگراف جهت پیام رسانی فوری لازم و ملزوم هم بودند .

بر اساس این جایگاه پنجاهمین تلگراف ایران و نفوذ افراد به نراق داده شد و زودتر از خیلی جاها صاحب تلگراف گردید .
میرزا غلامحسین خان امینیان نراقی فرزند حاج میرزا محمدخان مشهور به معاون الممالک و برادر شمس السلطنه معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن بود .

میرزا غلامحسین خان امینیان نراقی

اسامی نراقی های شاغل در اداره پست و تلگراف و تلفن سراسر کشور از آغاز تاکنون

1- مرحوم غلامحسین خان امینیان فرزند محمدخان ملقب به معاون الممالک معاون وزیر پُست شاغل در تهران مشخصا سال 1291 شمسی

2-  مرحوم میرزا محمد جواد خان تیموری فرزند ... ملقب به محمد جواد رئیس . اوّلین کارمند شاغل در پست و تلگراف نراق تا خرداد 1303

3- مرحوم غلام محمد تیموری فرزند میرزا جواد . دوّمین فرد مباشر در دفتر پست و تلگراف نراق از خرداد 1303

4-مرحوم محمدباقر غفاری فرزند ...(همسرش ... تیموری فرزند میرزاجواد) . رئیس پست و تلگراف نراق تا پس از سال 1328 و بعد به پست قم منتقل شد

5- مرحوم علی اکبر تیموری فرزند شکرالله . مامور پست نراق با قاطر به جاسب که سال 1324 شمسی در جاسب فوت می کند

6- مرحوم حسن یوسفی فرزند نصرالله . حدود نیم قرن پیش در اداره پست و تلگراف تهران شاغل بود .

7- مرحوم حاج عبدالکریم احمدی فرزند حبیب الله . شاغل در پست و تلگراف نراق

8- آقای علی اصغر احمدی فرزند عبدالکریم . شاغل در پست قم و طایقان

9- مرحوم ابراهیم عضایی فرزند ماشاءالله . شاغل در پست نراق و دلیجان

10- آقای یوسف عضایی فرزند ماشاءالله . شاغل در پست های تهران؛ نراق و دلیجان

آثار به جا مانده از ساختمان پست در شهر نراق

11- مرحوم نصرالله محمودی (فاطمه ایی - مَشتی) فرزند محمد.شاغل در پست نراق

12- مرحوم احمد امینیان فرزند غلامحسین . کارمند پست و تلگراف در کاشان و ...

13- مرحوم سید آقا نصرت میرسلطانی فرزندسید محمود . شاغل در پست تهران

14- آقای رضا شاطری فرزند غلامعلی . شاغل در پست تهران

15- آقای سید هادی موسوی فرزند سید محمد . شاغل در پست نراق

16- مرحوم ماشاءالله نوروزی فرزند عبدالله . شاغل در پست تهران

17- آقای سید قاسم موسوی فرزند سید حسن . شاغل در پست نراق

18- آقای سید مصطفی موسوی فرزند سید محمد . شاغل در مخابرات نراق و دلیجان

19- آقای حسن نباتی فرزند مُندعلی . بازنشسته مخابرات دلیجان

20- آقای علیرضا علی آقایی فرزند محمد . شاغل در مخابرات دلیجان

21- آقای علی محمد پیشه ور فرزند حسین . شاغل در مخابرات دلیجان

22- آقای ماشاءالله لطفعلی فرزند حسین . شاغل در مخابرات نراق و کرج

23- آقای علیرضا لطفعلی فرزند حسین . شاغل در مخابرات نراق

24- آقای حسن لطفعلی فرزند غلام . شاغل در مخابرات دلیجان نراق و قم

25- آقای قنبرعلی باقری فرزند حسین . شاغل در مخابرات نراق

26- آقای علی اکبر یوسفی فرزند نوروز . شاغل در مخابرات نراق و دلیجان

27- آقای مسلم آقایی فرزند علی . شاغل در مخابرات نراق

28- آقای ذوالفقار قجری فرزند مصطفی . رئیس سابق مخابرات نراق

29- آقای کاظم جعفری فرزند ابراهیم . شاغل در مخابرات نراق و دلیجان

30- آقای علی محمد قجری فرزند علی اکبر . بازنشسته اداره پست تهران(پدر شهید علیرضا قجری)

ساختمان قدیم مخابرات شهر نراق

31- آقای ابوالحسن فزونی فرزند محمد . بازنشسته مخابرات تهران

32- مرحوم محسن مراد فرزند اسکندر . شاغل در مخابرات تهران

33- آقای محمد خسروی فرزند احمد . شاغل در مخابرات دلیجان

34- آقای داود محمدی پور فرزند مصیب . شاغل در مخابرات تهران

35- آقای حسین رزاقی فرزند رضا . شاغل در مخابرات تهران

36- مرحوم فضل الله ترابی فرزند شکرالله . شاغل در مخابرات تهران

37- آقای مجید قیومی فرزند سلطانعلی . بازنشسته مخابرات تهران

38- امید قیومی فرزند حمیدرضا . شاغل در مخابرات تهران

39- آقای عباس شفیعی(هاتفی فخر) فرزند مصیب . شاغل در ...

40- آقای علی عابدینی فرزند غلامعباس . بازنشسته پست تهران


41 - نفر بعد را شما عزیز بفرما و نقطه چین ها را تکمیل فرما

اسامی کارمندان و رئیس های اداره پست و مخابرات که غیر بومی و اهل نراق نبودند از آغاز تا کنون را جداگانه آمارگیری می نماید :

1- مرحوم آقا میرزا محمودخان رئیس تلگرافخانه نراق در سال 1335 هجری قمری برابر 1295 هجری شمسی

2- مرحوم ... تلگرافی فرزند ... اهل کاشان مشخصا سال 1310 کارمند پست نراق بود و فعالیت هایش مورد توجه اهالی بود .

3- مرحوم محمد ... فرزند ... مشهور به مشهدی محمد اهل شهرستان محلات مشخصا سال 1315 از ده پائین محلات پُست را به صورت چاپار (اسب) به نراق حمل و نقل می کرد . بعد از ایشان آقای علی اکبر تیموری(وفات 1324 شمسی) فرزند شکرالله حدود سال های 1320 پست نراق را بین روستاهای جاسب با اسب و قاطر توزیع می نمود .

4- مرحوم ... .... فرزند ... (باجناق احمد امینیان نراقی) اهل قم کارمند پست در ...

5- مرحوم عزیزالله گرانپایه فرزند ... اهل تهران. مسئول پست نراق مشخصا سال 1341 . همسر گرانپایه مرحومه خانم فاطمه صفری فرزند ... اهل روستای کرگان جاسب بود .

6- مرحوم مهدی بابایی فرزند ... اهل اراک . مسئول پست نراق مشخصا سال 1350

7- ابوالفضل شیخ حسن فرزند اهل محلات سه چهار سال در اداره پست و تلگراف نراق بود که سال 1354 به محلات بازگشت و آقای حسین سپاهی جایگزین او شد .

8- مرحوم علیرضا اکبریان فرزند ... اهل نیمور محلات . کارمند پست نراق در دهه 40

9- مرحوم ابوالفضل اکبری فرزند اسماعیل  اهل محلات . کارمند پست نراق دهه 40

10- مرحوم عبدالله نعمت الهی فرزند ... اهل قم که تیر 1349 به عنوان رئیس پست و تلگراف وارد نراق شد

11- مرحوم سید رضا ماجدی فرزند سیدخدابخش .رئیس پست و تلگراف نراق و تیر ماه 1349 به قم منتقل شد

12- مرحوم ... نجفی فرزند ... اهل دلیجان پیک بین دلیجان و نراق در دهه 50 بود که پس از ایشان آقای ابراهیم عضایی با وسیله ماشین جیب شخصی اش این مسئولیت را بر عهده گرفت .

13- آقای حسین سپاهی فرزند جعفرقلی اهل محلات شاغل در اداره پست نراق در دهه 50

14- آقای یوسفعلی کریمی فرزند ... اهل شهر قم از سال 1358 رئیس اداره پست نراق در بحبوحه انقلاب

15- مرحوم رحمت الله رجبی فرزند ... اهل دلیجان . رئیس اداره مخابرات نراق سال ...


16- بعدی را شما گرانقدر بفرما و نقطه چین را کمک کن تا مشخصات تکمیل شود .

معامله در مزرعه حسین آباد نراق بین حاج محمدرضا نراقی و حسن الحسینی بیش از یک قرن و نیم پیش - سند شماره 170

فدایت شوم ؛ جناب فخرالحاج حاجی محمدرضا شرفیاب می شود ؛ سی و نه تومان و نیم ....... از اینجانب که مرهون آب و مِلک شکراب( رنجش) بوده اینجانب یکماهه معامله شده در ظهر همان ..... یکتومان معامله شده که چهل تومان و پنجهزار است و نیم طاق مزرعه حسین آباد نراق هم که مرهون افزوده شده و پنجاه تومان هم بر خود الزام کرده که جزء اوکلا او مرهون چنانچه مستحقا للغیر برآید پنجاه تومان مجانا بدهد التفات فرموده سرکار و دائی زاده ها ... ایشان را مزین فرمائید . واله
مُهر: عبده حسن الحسینی

سایت سلحشوران شهر از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی سند معامله در مزرعه حسین آباد نراق بین حاج محمدرضا نراقی و حسن الحسینی بیش از یک قرن و نیم پیش  سپاسگزار می باشد .

آزاد مرد

آزاد مرد بنده شیطان نمی شود
هرگز به جرم شیطنت زندان نمی شود

خوش باطن است؛نیّت باطل نمی کند
هرگز ز کار نیک پشیمان نمی شود

باران غم گر که فرود آیدش به سَر
سَر پیچ ، از اوامر یزدان نمی شود

از حرف حق خسته و افسرده کی شود؟
کوهی مقاوم است پریشان نمی شود

در لحظه دفاع ز مظلوم بی پناه
چون مُردگان خسته بی جان نمی شود

از راه راست منحرفش ؛کی توان نمود
از ترس خَلق ساتر پنهان نمی شود

آری همو؛که اشرف مخلوق خواندمش
انسان کاملی است که حیوان نمی شود

شعر از آقای علی رضایی فرزند رضا اهل شهر نراق

سفارش اسماعیل ابن محمد به محمد خلیل ابن محمد صادق در یک قرن و نیم پیش - سند شماره 169

جناب محمد خلیل آقا محمد صادق سفر ........... زوجه مرحوم آقا میرزا آقا بروید و چو شخصی که دکان آنجا غریب است صبح تشریف میبرید پای خودتان بگیرید از بابت اجاره ...... محسوب فرمائید و از نوزده شهر ذیقعده سنه ۱۲۸۹ مقرر فرمائید روزی صد ورقه نان علاوه نکرد خود بسپارید کوتاهی نفرمائید و ماهی دو هزار ...... گوشت بدهید قبول است نیازی علاوه .... نان علاوه ندهید که مورد بحث خدایگانی خواهید بود از قرار همین نوشته رفتار نمائید بتاریخ فوق
19 ذیقعده 1289(برابر 29 دی 1251)

لازم به توضیح است : در بیجک (فاکتور) شبیه به این و با یک دستخط مُهر پای سند به نام عبدالراجی اسماعیل محمد می باشد.

از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی قسمتی از سند سفارش اسماعیل ابن محمد به محمد خلیل ابن محمد صادق در 150 سال پیش سپاسگزاریم .