نامه محمد فرزند حاج محمد تقی نراقی به معاون التجار فضل الله نراقی فرزند محمد جواد و شکایت از عمویش حاج محمد جعفر و درخواست کمک جهت احقاق حق در امر وصیتنامه پدرش - سند شماره 638

به تاریخ 22 ذیقعده 1334(برابر با 29 شهریور 1295)
تصدق آستان مبارک گردم
مدت ۲۰ سال است پدر خانه زاد مرحوم شده و دو نفر وصی معین کرده بود. بموجب وصیتنامه معتبر... ... ... تمام دارایی خود را از نقد و املاک و غیره به سهم در سهم مصارفی معین نموده بودند که دو نفر وصیّ او به مصارف معینه برسانند، که یکی از آنها عموی خانه زاد حاجی محمد جعفر است و یکی دیگر مرحوم آقا محمد جواد پدر معاون التجار(محمد جواد نراقی فرزند فضل الله معاون التجار) که ... از فوت مرحوم والد(فوت محمد جواد نراقی سال 1318 و خاکسپاری در بقعه شاه سلیمان نراق) را... از بدبختی و... مرحوم شد و در این مدت بیست سال عموی خانه زاد به تمام عایدات املاک ... را با تمامی وجه نقد خورده و حیف و میل کرده و دیناری به مصارف معینه نرسانیده و مرحوم آقا محمد جواد بر گردن فرزند ارشد خود معاون التجار(فضل الله نراقی) در وصیت نامه خود گزارده بود که باید بایّ نحو کان(هرطور که باشد)به مدلول وصیت نامه مرحوم حاجی محمد تقی عمل نماید و نگذارد ... آنمرحوم از میان برود و معاون التجار هم مدتی در آذربایجان بوده بعد از ورود آذربایجان چون خودش هم یکی از ... دو... خانه زاد را دارد خواهش نمودیم که فوراً نسبت به تکلیف شرعیه خود عمل نماید و با ... وصیت مرحوم موصّی بنماید.

بعد از اینکه اقدامات کافیه نمودند حیات حال و جهینی من الوجوه بواسطه خیانتهایی که کرده بودند تمام نه ... ... ... و از هیچ محضر شرع و عرف خاطر... شود ... ... .... .... اقدام کرد تا آنکه بحمدالله به لطف و موهبت الهی و توجهات حضرت مستطاب اجلّ عالی در کاشان رفتم و نراق و دلیجان و بلوک جاسب در محضر تمام علما و اعلام و مجتهدین عظام و آقایان حجت الاسلام جناب آقای اولاد که اظهر من الشمس بود به قانون شرع مطاع ... واضح و معین نمودیم و لحکم مطاعه شرعیه به عذل حاجی محمد جعفر صادر گردید که شرعاً معزول است و دخالت او در عمل ثلث شرعاً حرام است و آنچه را در این مدت ... شود خودش ضامن است که از عهده برآید و خطابی هم به عموم مستأجرین املاک صادر شد که مال الاجاره ... ... به استحضار و اطلاع چند نفر از تجار محترم در تحت نظارت بندگان آقای شریعت مدار و مجتهد نراق بموجب وصیت مرحوم والد به مصارف معیّنه برسانم و به تقویت و همراهی جناب معاون التجار ... ... تقدیم آستان مبارک گردید که از لحاظ مبارک بگذرد.
چون جناب .... در این احکم شرعیه ... شد و ملاحظه نمودند که دیگر راه مفری نیست و اینکه آنچه را خورده بدهند و دست از مداخله بردارد... دیگر به عمل آورد... دیگر...رسند شبانه عازم تهران شد که بلکه اولاً ... که خورده نقره زده باشند و ثانیاً اینکه اجاره جات..و ...بکند. بلکه در ادارات دولتی و حکمی به قبای خود و تصرف املاک،سند صادر کند! و لاکن ... ...عمّا یظنّونه که با وجود عدالت و توجّهات سرکار،بخصوص مستطاب اجلّ اشرف عالی دیگر بتواند القاء شبهه نماید.
و کمافی السابق مال صغیر و کبیر و ثلث،حتی مال حضرت خامس آل عبا ! و اماکِن مشرّفه و مساجد و پُل و سادات و سهم امام و فقرا و صله ارحام را بخورد و حال بعضی از مستاجرین املاک مرقوم در ادای اجاره جات شاید مسامحه نمایند و منجمله یکی از آنها شخص دلیجانی است . رجای عاجزانه دارم بصرف مرحمت و عدالت به نایب الحکومه دلیجان و نراق دستخط اکید فرمایید هریک از مستاجرین تعلل ورزند مال الاجاره را بدون قبول عذر مسترد و عاید دارند تا رفع نقاهت جناب معاون التجار(فضل الله نراقی فرزند محمد جواد) گشته، در اطاعت اوامر مطاعه و خدمتگذاری به حضور مبارک مشرف شود و مراتب را مشروحاً معروض دارد.
ان امرکم التعالی مطاع مطاع

از استاد فرهیخته حاج سید مجتبی غفاری بابت بازخوانی نامه تضییع حقوق حاج محمد تقی نراقی مربوط به 108 سال قبل قدردانی می کنیم .

از جناب آقای حمیدرضا  سلطانی شایان فرزند اکبر از بابت تایپ، بازنویسی نامه قدیمی سپاس گزار می باشیم .

توضیحات : حاج محمد تقی تاجر نراقی فرزند حاج محمد ابراهیم تاجر نراقی سال 1315 هجری قمری فوت نمود و قبل از مرگ ، برادرش حاج محمد جعفر و همچنین محمد جواد نراقی فرزند حاج محمد مهدی را وصی خود نمود . محمد جواد پدرِ فضل الله معاون التجار سال 1318 هجری قمری در نراق فوت کرد و گفته شده حاج محمد جعفر در امر وصیت برادرش کوتاهی کرد و منجر به شکایت توسط وراث حاج محمد تقی گردید و تا 20 سال این اختلاف بین خانواده ها وجود داشت . فضل الله نراقی معاون التجار پس از مرگ پدرش حاج محمد جواد عهده دار رتق و فتق امور خانواده حاج محمد تقی شد تا حقوق تضییع شده را باز گرداند .

تقدیم به منتظران واقعی دایره امکان حضرت حجت ابن الحسن (عج

بر سَر بازار می آید دلم هر روز و شب
تا بگوید یوسفَم من هم خریدار تو ام

عشقت از روز اَزل در سینه ام ماموا گرفت
فاش می گویم منِ بی خانمان یار تو ام

آمدم تا در کنارت خویش را پیدا کنم
پادشاها مِنتی من عاشق زار تو ام

عاقلم دیوانه ام خود هم نمی دانم کی اَم
لیک می دانم منِ مجنون گفتار تو ام

خسته ی آزرده ام از درد و رنج بی کسی
باز می گویم که من یارِ وفادار تو ام

دل شده خانه غم جز تو کجا رو ببرم
دستی از لطف ، من غمزده بیمار تو ام

آمدم تا به سَر کوی تو اتراق کنم
رخصت ای سَرو نهان ، عاشق دیدار تو ام

استاد علی(میرزاعلی) قجری فرزند غلامعلی اهل شهرنراق

نامه احمد نراقی زاده(نراقی) فرزند عمده التجار حاج محمد نراقی ابن حاج محمد رضا رئیس التجار از همدان به نماینده خود در نراق محمد علی فروغی فرزند ملا ابوالقاسم - سند شماره 637

‍ بتاریخ ۱۳۱۶/۶/۱۶
آقای آقا محمد علی فروغی نراقی
مراتب را در عریضه جات متعدده عرض نموده ام مراسله شریف مورخه ۱۶/۶/۷ واصل از سلامتی شما مستحضر ، تصور کرده اید که من بی ربط گفته ام برات مرجوع شده بدهکاری پیدا کرده شرح مسطولی(مستولی – چیره) در این باب نوشته اید .
مدارک بانکی را که ۲۷ ریال از حساب من خارج نموده گذشته از بد بودن اسمی او که در جوف(داخل) فرستادم که در حساب ثلث و با طرف محسوب دارید. در باب آب و مِلک آباد شده نراق که شرحی را نوشته اید که اگر بواسطه حرف مردم نبود در ۱۴۰ تومان اجاره نمی کردید ، معلوم میشود ثروت در نراق قیمتی ندارد و اِلا اگر همه املاک در آنجا ۴۰۰۰ تومان ملک آنهم به قیمت ده سال قبل که امروز پنجهزار تومان علاوه است ۱۴۰ تومان عاید داشته باشد آنهم به این همه نیست که شما ابواب جمع می فرمائید باید شخص جنابعالی صد هزار تومان ملک داشته باشید تا بتوانید یک عائله را اداره نمائید یا برای فقط ابوی(حاج محمد نراقی فرزند حاج محمد رضا) با بنده که حالا از ما صاحب شده ام باید این مبلغ ملک این اجاره را داشته باشد .

به هر حال نمیدانم محتاج تحقیق و مدفعی است که یا در اثر مسافرت خودم یا نوع دیگر نشود ، عرض شد این املاک در مقابل پنجهزار تومان به من واگذار شده باید حداقل پنجهزار ریال عواید بدهد حالا متاسفانه بعد از ۵۰ کاغذ که رد و بدل می‌شود یک اجاره نامه مرقوم میفرمائید آنهم هزار جور‌‌ ... به درد نمیخورد وعده متصالح میگذارند لکن اگر اجاره نامه لازم دارد خودش بگیرد خودش بخورد میشود ....متوجه شما نیست مرحوم ابوی(حاج محمد نراقی) بحمدالله سیر بود محتاج به رسیدگی و طلب کردن عایدات حقیقی املاکش مخصوصاً نراق نبود ، اگر هم عوایدی داشته آنچه بدین صورت که آمده و ایشان تصدیق کرده یا نکرده ماخذی شده  به هر حال چه عرض کنم آنچه قسمت بنده میشود بنده فکر کنم عایدی را قابل دیناری خرج نمیدانم زمین هم لایروبی لازم ندارد ، قنات هم اگر لایروبی لازم داشته باشد گذشته حساب فرموده اید بعداً اگر خرجی مترتب به این املاک واقع شود خواهش دارم بفرمائید تکلیف او را معین میکنم همان .... دیناری مخارج که عهده من باشد در صد و چهل و پنج تومان مشروط بر اینکه تا دهم مهر به همدان برسد . اجاره نامه فرستادم در صورتیکه مایل شدید نگهدارید تا ببینم چه خاکی بسرش میکنم ، مایل نشدید عین عواید را بدون اینکه دیناری مستمری و مخارج داده باشید بوسیله پُست تمام و کمال بفرستید تا برای بعدها فکری بکنم .

بیش از این هم نراق هیچ وقتم گرفته نشود زیاده است
امضاء احمد نراقی زاده

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد گرانقدر آقای حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی مکاتبه از همدان به ملا علی در نراق نزدیک به 84 سال قبل سپاس گزار می باشد .

توضیحات :

تعدادی از خاندان نراقی که عمده تاجران نراق بودند به جهت کسب و تجارت بیشتر در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه از زادگاه زیبایشان نراق به همدان مهاجرت نمودند و نماینده آنها محمد علی فروغی در زادگاهشان به اموال و دارایی آنها رسیدگی می کرد .
 احمد نراقی فرزند حاج محمد نراقی عمده التُجار ابن حاج محمد رضا رئیس التُجار در سن نسبتا جوانی و چهار سال پس از فوت پدرش در سال حدود 1318 فوت نمود .
سی سال پس از فوت احمد و از محل دارایی های او در سال 1348 خورشیدی به یادبود ایشان مقابل منزل تاریخی نراقی ها نزدیکی کوچه یا محله کبابیان در عباس آباد همدان(خیابان شریعتی) مسجدی بنا شد که به مسجد حاج احمد نراقی نام گذاری گردید . کوچه ای هم که بنای مسجد در آن واقع است به نام کوچه حاج احمد از سوی شهرداری دارای تابلوی راهنما می باشد . متاسفانه طی نیم قرن به مرور زمان نراقی از روی بنا و کوچه حذف و در حال حاضر تابلوی مسجد  و کوچه به نام حاج احمد نصب گردیده است .  
احمد نراقی یا نراقی زاده نام مادرش حاجیه خانم سلطان معینی نراقی فرزند حاج محمد تقی بود . همسر احمد به اسم بهجت المُلوک میر پنج نام داشت .
دایی های مشهور احمد نراقی در همدان به اسامی حاج عبدالهادی و حاج غلامحسین و حاج رضا معینی نراقی مشهور بودند .
احمد چندین برادر تنی و ناتنی داشت که یکی از آنها صادق نراقی نماینده دوره 19 مجلس شورای ملی از همدان بود و با اهالی نراق مراودات نزدیک داشت و دیگری هاشم نراقی از تجار مشهور ایران و جهان بود  که واحد کشت و صنعت ایران – آمریکا را راه اندازی کرد . بعدا قسمتی از اعضای این خانواده نراقی در شهر مُودستو در شهرستان اِستانیسلاس کالیفرنیا ایالات متحد امریکا اقامت نمودند و در کنار خانه بزرگ آنان دریاچه کوچک لیکن مفرحی وجود دارد که به دریاچه نراقی مشهور می باشد .

خیّر نکونام حاج عبدالکریم احمدی نراقی

مرد خیّر و نیکو اندیش حاج عبدالکریم احمدی فرزند حبیب الله تاجر نراقی در زمان حیات و زمان مختلف سه همسر انتخاب نمود :

1- همسر اول زرین فرزند محمد ابن محمد علی که حاصل این ازدواج یک فرزند بود که در دو سالگی فوت نمود .

2- همسر دوم بلقیس .... فرزند ... که حاصل این ازدواج سه فرزند به اسامی علی اصغر ؛ علی اکبر و عزت خانم احمدی می باشد .
 
3- همسر سوم مَطلع مسلمین رضوانی فرزند نعمت اله که حاصل این ازدواج فرزندانی به اسامی : ایران ؛ فاطمه ؛ اشرف ؛ اعظم ؛ زهرا ؛ علی رضا و علی محمد احمدی نام دارند .

حاج عبدالکریم احمدی فرزند حبیب الله سال 1275 در شهر نراق متولد شد . کارمند پست و تلگراف نراق بود. آن مقطع پست نراق زیر نظر اداره پست شهرستان محلات و آنها نیز تحت نظارت شهر قم اداره می شد . ایشان با عشق و علاقه نامه های مردم را به درب منازل می رساند و حتی نامه های روستاهای اطراف از جمله روستای سینقانِ دلیجان را هم به وسیله اسب انتقال می داد . تلگراف های مردم را نیز از طریق دستگاه مورس مخابره و دریافت می کرد .

قبرستان وادی السلام شهر نراق از ملک شخصی اش که زمانی باغ بوده را برای دفن اموات مومنین در سال 1349 وقف و اهدا نمود . حاج عبدالکریم احمدی تاریخ 7 مرداد 1352 در 77 سالگی دار فانی را وداع گفت و در قبرستان وادی السلام در آرامگاه خودش به خاک ابدی سپرده شد .

حاجی عبدالکریم دارای یک خواهر بنام طلعت احمدی که در ۷۵ سالگی در کاشان فوت نمود و همچنین چهار برادر داشت :

رحیم که تاجر بود ۴۵ سالگی فوت و در بقعه آقا نور اراک به خاک سپرده شد . همسرش کوکب پزشکیان نام داشت . قیّم اول حاج رحیم به نام سید علی اکبر طباطبایی بود و بعد حاج عبدالکریم احمدی قیّم برادرزاده هایش شد . حاج رحیم هنگام فوت در سال 1316 شمسی دارای فرزندان صُغار به این اسامی بود : شکوه - محمد جواد - کاظم - ابوالحسن احمدی

رحمان که در 69 سالگی در اراک فوت نمود
فتح الله در ۷۶ سالگی در اراک فوت نمود
حسین در ۶۸ سالگی در اراک فوت نمود

فروش نیمطاق مزرعه بیدِشک عُلیا توسط ابراهیم فرزند زین العابدین نراقی به ملا محمد علی فرزند ملا ابوالقاسم نراقی سال 1330 هجری قمری - سند شماره 636

هوالمالک بالاستحقاق
و بعد با تحقق شرایط شرعیه در عالی محفل شرع مطاع لازم الاتباع حاضر آمد عالی شان آقا ابراهیم ابن مرحوم آقا زین العابدین نراقی در حالت مایصح عنه الاقاریر الشرعیه بالطوع والرغبه دون الاکراه والاجبار بمبایعه لازمه جازمه صحیحه شرعیه بیع نمود و بفروخت به جناب مستطاب آقا محمد علی ابن مرحمت شان ملا ابوالقاسم نراقی همگی و تمامی ممر و مجرای نیمطاق از جمله یکطاق بیست و هشت طاق آب و املاک مزرعه بیدِشک علیا شهره را نظر به ولایتی که داشت از جانب وَلد صغیر خود و هو کمال با کافه ملحقات شرعیه و منضمات عرفیه از مجاری و صحاری و مراتع و مرابض و حصار و آبار و انهار و اشجار دون استثناء شیئی ذکرام لم یذکر و سمی ام لم یسم در عوض مبلغ پنجاه تومان نصف بیست و پنج تومان فض رایج خزانه‌ سلطان احمد شاه قِران عددی یکمثقال و صیغه جاری شد و شرایط صحت بعمل آمد و ثمن تاماً کاملاً از ید مشتری معزی الیه واصل و عاید بایع مرقوم شد نقداً و فعلاً لا علی رسم القباله و بوصول آن بایع موصوف مقر و معترف گردید بین الجانبین قبض و اقباض و تسلیم و تسلم و تخلیه و تصرف و تمکین و تمکن با کافه شرایط محتمله و متصوره در آن مرعی و معمول شد

الیوم بمقتضای مارقم تمام مبیع مرقوم با کافه ملحقات شرعیه و منضمات عرفیه آن حق صرف و ملک طلق مشتری معزی الیه است و از برای اوست در مبیع تصرف مالکانه و مستحقانه کتصرف الملاک فی املاکهم و ذوی الحقوق فی حقوقهم و عقد مبایعه لازمه جازمه صحیحه شرعیه مشتمله به جمیع شرائط و ارکان و خالیه از کافه نواقص و بطلان با اسقاط کل خیارات موجبه فسخ سیماً خیار الغبن ولو کان فاحشاً کما هوالمقرر فی الشریعه المطهره واقع و جاری شد و در ضمن عقد خارج لازم بعد از اسقاط غبن و غبن در غبن در مبایعه در عوض مال المصالحه صد درم بوزن شاه نمک و ابراء آن فی المجلس الزام شرعی شد
در ضمن عقد بر عالی شان آقا محمد باقر ابن آقا عبدالکریم پسر بایع مزبور که چنانچه از تاریخ ذیل الی انقضاء مدت سی سال شمسی تمام هرگاه مبیع موصوف کل ام بعضاً عیناً او منفعتاً مستحقاً للغیر برآید و به ثبوت شرعی برسد و از ید مشتری انتزاع یابد تمام را از عهده غرامات شرعیه آن به نحوی برآید که ابداً رجوعی ببایع و مشتری نداشته باشد و بعلاوه رد ثمن معادل ثمن مرقوم را از مال خود مجاناً به مشتری معزی الیه دادنی باشد و صیغه الزام نیز جاری شد .
وکان ذالک تحریر فی عزه شهر ذیقعده الحرام سنه 1330
1 ذیقعده 1330(برابر با 20 مهر 1291)
مُهر: یا امام محمد باقر(محمد باقر فرزند عبدالکریم)
وقع واعترف بما رقم فی المتن
مهر: الراجی محمد کاظم
 اعترف بما رقم فیه
مهر: بمحمد و علی و یحیی
اقرار و اعتراف نمود
مهر: ۱۳۲۰ عبدالله.....
ابن مرحوم آقا حسن
مهر: الراجی غلامرضا
اعترف بما رقم فیه لدی 1330
مهر: محمد حسین میرزا رجب
مهر: یا امام محمد باقر
اعترف بما رقم فیه لدی حره
الخاطی
مهر: یا اجود من کل جواد(محمد جواد نراقی فرزند محمد مهدی پدرِ معاون التجار)
مُهر : الراجی محمد یوسف
اعترف بما رقم فیه
مُهر: الراجی محمد ابراهیم
 اعتراف نمودند آقا ابراهیم و محمد باقر به مضمون متن
مُهر: محمد رضا
اعترف بما رقم فیه لدی و محمد باقر اعتراف نمود
مُهر: رئیس التجار

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد گرانقدر آقای حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی فروش ملک در مزرعه بیدِشک علیا نراق مربوط به 112 سال قبل سپاس گزار می باشد .
بازخوانی چنین سندهایی درایت و حوصله زیاد می طلبد که از تلاش های طاقت فرسای استاد غفاری قدردانی می کنیم .

عباس نراقی مالک بانک خصوصی تهران

عباس نراقی فرزند حجت الاسلام آقا علی نراقی سال 1291 متولد شد . وی برادر حسن نراقی و پسر عموی احسان الله نراقی پس از اخذ لیسانس در علوم قضایى به وکالت در دادگسترى پرداخت . پس از کشف شبکه چپ مارکسیستی که منجر به توقیف ۵۳ نفر از فعالین آنها گردید نراقى نیز جزء آنها بود و پس از دستگیری و محاکمه به سه سال زندان محکوم گردید.

 پس از استخلاص از زندان به قم تبعید و تا شهریور ۱۳۲۰  تحت نظر نظمیه قرار داشت.  عباس نراقی در انتخابات دوره پانزدهم از طرف حزب توده کاندیداى کاشان شد و سرانجام به وکالت مجلس شورای ملى انتخاب گردید . نراقى در کنار کار وکالت دادگسترى با چند تن از دوستان خود به تشکیل یک بانک خصوصى به نام تهران مبادرت ورزید . نراقی تاریخ ۱۰ اسفند ۱۲۸۱ فوت و در مقبره خانوادگی در مسجد و مدرسه آقابزرگ نراقی در کاشان خاکسپاری گردید .

پدرش آقا علی نراقی فرزند ملا محمدحسین بن محمدعلی بن مهدی بن محمدمهدی نراقی از روحانیون متنفذ و شجاع و در مقابل تعدیات و جنایت های بیشمار نایب حسین خان کاشی ایستادگی کرد تا اینکه با توطئه نایبیان تاریخ ۱۳ تیر ۱۲۹۲ (۱۳۳۱ قمری) توسط نایب علی فرزند نایب حسین خان کاشی مسموم و به شهادت رسانده شد . پیکر مطهرش را داخل چاهی در مزرعه دوک حومه کاشان انداختند تا اینکه با پی گیری های مادر شهید خانم فاطمه علویه پس از چند سال بقایای پیکر کشف و در مقبره خصوصی خاندان در مدرسه و مسجد آقا بزرگ نراقی در کاشان خاکسپاری گردید .

معاهده کشاورزی بین احمد و رضا امینیان فرزندان غلامحسین خان معاون الممالک نراقی با عباس و علی فرزندان حبیب الله نزدیک به یک قرن قبل در نراق - سند شماره 635

به مُزارَعه(معامله و معاهده در کشاورزی) صحیحه شرعیه داد جناب مستطاب اجل عالی آقای  میرزا احمد خان امینیان نراقی از طرف خود اصالتاً و وکالتاً از طرف آقای رضا خان امینیان نراقی برادر من الابوینی(احمد و رضا فرزندان غلامحسین خان معاون الممالک) خود تمامی رَقبات‌ متصله ذیل را به عزت انتصابان کربلایی عباس و کربلایی علی ولدان مرحوم استاد حبیب الله  من القصه کما رقم :
با غ مشهور به باغ زوجه سید نصرالله واقعه در مزرعه لاستان یکدرب بالتمام ،
باغ مشهور بباغ حاج مهدی واقعه در لاستان بیست و پنج مَن ،
باغ آقا جعفر شهره واقعه در لاستان دوازده مَن ،
زمین دوگلی شهره واقعه در لاستان تخمیناً چهارده مَن ،
زمین مشهور به زمین ابراهیم در لاستان بیست و چهار مَن ،
باغجاه مشهور به باغ نو واقعه در لاستان بیست و چهار مَن ،
املاک واقعات در دشت سفلای نراق ،
زمین پاشو بیست و چهار مَن ،
زمین مشهور به پای طاق هشت مَن ،
باغجاه پوسانجه(پوسونجه) شهره هشت مَن ،
باغ حسن بیک ..... هیجده مَن ،
باغچه کوچکه شهره واقعه در باغ ... بالتمام ممر و مجرای آب دشت سفلای نراق که مدارش در دوازده شبانه روز میباشد و واقع است در طاق پنجم یکطاق ۷۵ سَرَجه

زمین اطراف کش تیچو(کِشتِ جو- کِشتی جو) دوبنده ، دو حد آن به جبال ، حدّی به باغهای لاستان ، به زمین میرزا باباخان
زمین واقعه در تخت املاک لاستان یک بنده هشت مَن تخمیناً که دو حد به ملک آقا میرزا عبدالحسین ، یک حد به ملک آقا میرزا باباخان ، یک حد به هامون(صحرای بی درخت)
قنات سَرَچه شهره واقعه در روزَقَه های(نوبت آبیاری) مُعینه
در یکشنبه دوّم ۱۲ سَرَجه ، در روزَقه دوشنبه دوّم نیمطاق ، در سه شنبه دوّم ربع طاق ، در شنبه اوّل ربع طاق ، در چهارشنبه دوّم نیم طاق
زمین زیر باغ حاجی جعفر در نهالستان دو بنده شانزده مَن که یک حد آن به کوه ، حدی به زمین آقا میرزا باباخان و آقا میرزا احمد است.
زمین مشهور به سِلخ(استخر) بند یک بنده تخمیناً هشت مَن ، سه حد به زمین آقای مالک یک حد به دره
زمین راست کَنده یک بنده هشت مَن دو حد به مِلک میرزا عباس ، حدّی به زمین میرزا احمد و به زمین آقای مالک
زمین زیر کَنده یک بنده تخمیناً هشت مَن ، حدی به زمین حاجی آقا محمد ، حدی به زمین میرزا احمد ، حدی به دره.
زمین زیر باغ حاجی محمد دو بنده شانزده مَن بذر افشان معین به حدود ، بشارع عام ، به نهر عام ، به زمین عبدالحسین آقا حسین ، به زمین میرزا عباس .
زمین در جاده .... تقریباً شانزده مَن بذر افشان معین به حدود محدود به زمین میرزا باباخان ، زمین عبدالحسین آقا حسین ، زمین ِآقا محمد علی فروغی

از تحریر ذیل الی انقضای مدت سه سال تمام که در نهایت جدیّت و مساعدت و کمال نظم و نَسَق(رسم) زارعین مسطوره در املاک و رَقبات متصله که مالکی و متصرفی آقایان مالکین است مشغول کشت و زرع بوده کلیه مخارج از هر حیث از تخم و شخم و عوامل و خاشاک و غیره تماماً بر عهده زارعین است و هر چه خداوند تبارک و تعالی عنایت فرماید در رفع محصول هر سالی از کاه و دان از صیفی و شطوی(شَتَوی : کاشت غله) و سایر حبوبات باید بالمناصفه تقسیم نمایند که نصف آن مال مالکین و نصف دیگرش مختص زارعین است و اشجار و انهار و عواید آن در مدت مسطوره در هر سالی باید از قرار ثلث تقسیم نمایند که دو سهم مال آقایان مالکین و یک سهم مخصوص زارعین بوده باشد  مقرر آنکه مالیات و عوارض دیوانی نقداً .......... داده میشود با خود مالکین است که رجوع به زارعین به هیچ وجه ندارد ایضاً مقرر میشود که مخارج بوجاری و دشتبانی در رَقبات‌ مسطوره همه ساله باید از خرمن داده شود و بعد از وضع این دو فقره بالمناصفه تقسیم شود و باید زارعین مرقوم در کلیه قطعات و املاک و اراضی و اعیان از روی کمال دقت و مواظبت زرع نمایند که تمام را خاشاک بریزند و هرگاه خاشاک نریخته در رقبات‌ متصله بدون استحضار مالک تخم بیفشانند مورد مسئولیت خواهند بود
و باید در هر سالی منافع زمین های مزروعی از اعیان و متصرفی که متصرفی مالکین و در دست زارعین میباشد کشت و زرع آنها بهتر از سایرین بوده باشد و هرگاه نسبت به مجاری و املاک برداشت رعیتی آنها کسر نماید برای خود او تولید اشکالات خواهد نمود
و چنانچه از این تاریخ به بعد ملکی در اطراف این اراضی احیا و احداث نمایند که از آب قنات سَرجه و آب سفلا مشروب شود در سال آخر مزارعه باید واگذار به ملکیت آقایان مالکین نماید و از برای زارعین در اراضی جدید تصرف و مالکیتی نخواهد بود و حدود آن املاک و اعیان واقعه در لاستان و یا دشت سفلای نراق مطابق قباله جات علیحده است که حد برداری شده است و عقد شرعی تجمیع مراتب مسطوره بینهما علی النهج الشرع الانور جاری شد
و کان ذالک تحریراً فی چهارم ربیع الثانی سنه 1351
4 ربیع الثانی 1351(برابر با 16 مرداد 1311)

توضیح آنکه تمامی مجری المیاه(محل عبور آب) یکطاق و بیست و هفت سَرَجه و نیم مجرای قنات لاستان جزو مزارعه و رَقبات‌ مسطوره در متن است و از جمله بیست و چهار طاق که بر دوازده شبانه روز مقرر است و .... طاق و نیم و باید در تصرف زارعین بوده باشد الی آخر مدت و منافع مطابق معمول متن ........ توضیح آنکه مخارج چانکوبی از وسط باید داده شود و زارعین بطور اجبار ناچارند همه ساله مقدار پانزده مَن شاه زراعت خشخاش نمایند و کلیه مخارج آن از هر جهت به عهده زارعین و بقیه شروطات مطابق متن است.

بشرط رفتار کلیه شروطات در متن و هامش صحیح است
16/5/1311 امضاء : احمد امینیان

از جناب آقای محمد میرشکاری فرزند علیرضا از بابت ارسال تصویر سند نزدیک به یک قرن پیش قدردانی می گردد .

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد فرهیخته و ارجمند حاج سید مجتبی غفاری که به صورت خستگی ناپذیر فرهنگ و تاریخ نیاکان نراقی ها را با بازخوانی اسناد قدیم به نسل فعلی معرفی می کند سپاس گزار می باشد .

حب الحسین

حب الحسین قلب مرا بی قرار کرد
از کودکی به شعر و سرودن دچار کرد

در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست
او بین حافظان عَلمت استوار کرد

اصلا حسین جلوه و جان نبوت ست
از خود گذشت و با دل و جان قصد یار کرد

نوح نبی به چشم خودش دید عالمی
را کشتی نجات حسینی سوار کرد

با چشم جان، زمانه ذبحش خلیل دید
سبط نبی تمام خودش را نثار کرد

حتی مسیح هم که بقا داد مرده را
یک یاحسین گفت و خزان را بهار کرد

افسوس قوم کوفه که خورشید را ندید
در عرش هم خدا، به حسین افتخار کرد

دیگر رمق برای حسینش نمانده بود
بزم عزا در اَرض و سَما برگزار کرد

آقا درون گودی و بیچاره مادرش
این نعل های تازه فضا را غبار کرد

کوه صلابت است ولیکن سکینه دید
داغ حسین با دل زینب چکار کرد

علی باقری فرزند عباس اهل شهر نراق

اجاره باغ اسلام در دشت علیا نراق توسط میرزا آقا خان فرزند میرزا آقا نراقی از محمد حسین فرزند میرزا ابوتراب نراقی - سند شماره 634

به اجاره صحیحه شرعیه قبول نمود عالیجاه آقا میرزا آقاخان خلف الصدق عالیجاه میرزا آقا نراقی از عالیحضرت حاج محمد حسین خلف مرحمت شان حاجی میرزا ابوتراب نراقی همگی و تمامی نصف از یکدرب باغ اسلام شهره فی دشت علیا که تخمیناً دوازده قفیز(واحدی برای اندازه گیری زمین) است مشاعاً لا مفروزاً که محدود است به حدود اربعه
حدی به کوچه‌ شارع
حدی به باغ ولدان عباس و حبیب الله بوجار
حدی به زمین وقف
حدی بباغ ورثه مرحوم حاجی محمد تقی و ورثه مرحوم آقا محمد ابراهیم
با اشجار و انهار از جوز(بادام) و لوز(گردو) تمام سردرختی که باشد از اول مهرماه جلالی هذا سنه پارس ئیل(سال پلنگ) الی مدت سه سال تمام بمال الاجاره مقدار و موازی معین مشخص یکصد و پنجاه مَن به وزن شاه گندم بومی نراق مقرر اینکه مال الاجاره را قسط السنین هر سالی موازی پنجاه من گندم مرقوم را به موجر مزبور در موقع خرمن کارسازی نماید و صیغه مواجره علی النهج الشرع بینهما واقع و جاری گردید .  و کان ذالک تحریر فی اول مهرماه هذا سنه پارس ئیل(سال پلنگ) ضربت دلیل سنه ۱۳۳۲
۱ مهر ۱۳۳۲
مُهر: آقاخان

توضیح آنکه قبول اجاره نمودم تمامی نصف از یکدرب باغ اسلام‌ در متن را مطابق آنچه که در متن مرقوم است از آقا محمد حسین از اول مهرماه جلالی ئیلان ئیل(سال مار) الی مدت یکسال شمسی تمام بمال الاجاره مقدار و موازی پنجاه مَن بوزن شاه گندم بومی دور نراق که در رد خرمن کارسازی نمایم و آنچه هم سَردرختی عاید شد تمام مال مستاجر در متن باشد به موجر دخلی نداشته باشد .
فی اول مهر ماه جلالی ۱۳۳۵

مُهر : آقا خان
اعترف بمارقم فیه لدی
مُهر: حبیب الله
اعترف بما رقم فیه لدی
مُهر: الراجی محمد علی
۱۳۳۲
اعترف بما رقم فیه
مهر: بمحمد وعلی و یحیی
اعترف بمارقم فیه
مهر: الراجی محمد کاظم

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد خستگی ناپذیر حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی قرارداد اجاره باغ اسلام نزدیک به ۷۰ سال قبل سپاس گزار می باشد .

سفرنامه عاشقی سلحشوران شهر نراق - 78

ما را در سر سودای عاشقی است

                                                   و دفاع همچنان باقیست

                                                                                                                                                                                                              و تا انتها ایستاده ایم.....

فروش خانه در کوچه شربتان(شربتی ها) توسط صنمبر کمالی فرزند مهدی شبان نراقی(همسر تقی کمالی) به دخترش خاور کمالی(محمودی) فرزند تقی(همسر حبیب الله محمودی نراقی - سند شماره 633

‍ حاضر گردید بانو صَنمبَر خانم کمالی صبیه مرحوم حاجی مهدی نراقی دارنده شناسنامه شماره ... صادره از نراق عیال مرحوم آقا تقی کمالی از روی رضا و رغبت و صحت نفس و مزاج دون الاکراه و الاجبار صلح صحیح شرعی نمود در حق فرزند اناث خود مسماه خاور خانم عیال آقا حبیب الله محمودی نراقی همگی و تمامی کافه حقوقات خود را نسبت به خانه آقا تقی کمال و آنچه مالیه و متصرف‌ بود از بابت مهریه و آنچه از تَرکه مرحوم تقی کمال به مخدره اختصاص یافته از تحتانی و فوقانی و مشاعات و فضا و باغچه و کلما یتعلق بها بقدرالحصه دون استثناء شیئی منه ذکرام لم یذکر و سمی ام لم یسم بطوریکه فعلاً در یَد خود مصالح مزبوره میباشد بمال المصالحه مبلغ سیصد ریال وجه نقد و دو سیر نبات که تمام مال المصالحه نقداً فی المجلس واصل و عاید صنمبر خانم مصالحه مزبوره گردیده و بوصول تمامی آن اقرار و اعتراف شرعی کرد و عقد مصالحه صحیحه شرعیه جامع جمیع شرائط و ارکان جاری‌ شد

اسقاط کافه خیارات از طرفین شد حتی‌ خیار غبن پس ... علیه سوی و صلح که عبارت از یکدانگ و نیم خانه و بیشتر یا کمتر آنچه مهریه و از ترکه مرحوم آقا تقی کمال به مصالح مرقومه طبق پرونده ثبتی مالک و متصرفه میباشد بر ملکیت متصالحه مزبوره خاور خانم قرار و استقرار یافت و در ضمن عقد بر مصالحه مزبوره قرارداد شرعی شد که تا زمان حیات خود مصالح مزبوره صنمبرخانم در سوی و صلح ساکن بوده باشد و پس از فوت مشارالیها در هر فصلی از فصول دار دنیا را وداع نمود متصالحه حق سکونت و هرگونه تصرفاتی را در سوی و صلح دارد و از برای احدی حرفی و بهره ای باقی نیست و مختص متصالحه مزبوره خاور خانم فرزند صنمبر خانم کمالی میباشد و چنانچه هر یک از ورثه در مورد صلح در مقام ادعائی برآیند به نفرین خدا و رسول و به عاق هم کمینه دچار خواهند بود

و کان تحریر فی تاریخ  1343/5/27 مطابق دهم ربیع الثانی قمری 1384
اثر انگشت صنمبر کمالی را گواهی دارم
امضاء: نعمت اله علیئی نراقی(ماشاءالله(نعمت الله) علیئی(آعلی) فرزند رضا)
وقعت المصالحه مرقوم کما رقم فیه
امضاء: احمد قطبی نراقی(فرزند نصرالله)
مراتب فوق مورد گواهی است
امضاء: نعمت اله علیئی نراقی(ماشاءالله(نعمت الله) علیئی(آعلی) فرزند رضا)
بانو صنمبر کمالی در حالت صحت اقرار واعتراف بمراتب متن نمود گواهی دارم
امضاء محمود غفاری نراقی 1416(فرزند سید جعفر)
بمراتب متن شهادت دارم
امضاء : مهدوی(حسین مهدوی فرزند میرزا قوام)
بمراتب متن شهادت دارم
امضاء: تقی رئوفی(فرزند محمد رضا)
 مراتب متن مورد گواهی است
امضاء : موسوی نراقی
امضاء آقایان شهود و اثر انگشت بانو صنمبر کمالی مورد گواهی است .شهردار نراق علیرضا یوسفی
امضاء علیرضا یوسفی(فرزند محمد یوسف خان)

مُهر: شهرداری نراق تاسیس ۱۳۳۹
حاضر گردید مصالحه مزبوره خاور خانم محمودی عیال مرحوم آقا حبیب الله تمامی مورد صلح را واگذار نمود به برادر خود عباس کمالی فرزند مرحوم آقا تقی کمال به مال المصالحه مبلغ پنجهزار پانصد تومان وجه نقد که تقداً اخذ و دریافت شد و به وصول آن اقرار و اعتراف نمود تمامی مورد فوق از ید خاور تخلیه و بتصرف عباس کمالی داده و بر ملکیت عباس قرار و استقرار یافت ضمن العقد ملزم شرعی شد چنانچه فسادی کشف شود از عهده خسارات و غرامات شرعیه برآید  وقوعاً فی تاریخ 2535/8/7 شاهنشاهی
اثر انگشت خاور محمودی(کمالی) مورد گواهی است
امضاء احمد قطبی نراقی(فرزند نصرالله)
امضاء حسن محمودی

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد فرهیخته حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی قباله فروش منزل در کوچه شربتان(شربتی ها) متعلق به صنوبر کمالی و فروش آن به دخترش خاور و مجددا فروش آن به عضو دیگر خانواده به نام عباس کمالی در 57 سال قبل سپاس گزار می باشد .

شهید محمد فروزان اهل اراک با مادری اهل نراق به نام خانم عزت خسروی

محمد فروزان تاریخ 30 شهریور 1334 در شهر اراک دیده به جهان گشود  و بعدا کد ملی 0532105508 برایش در نظر گرفته شد .

پدرش آقای فضل الله فروزان فرزند هاشم اصالتا اهل روستای مُزوَش از توابع شهرستان دلیجان سالها در تهران سکونت داشت و بعد در شهر اراک سکونت یافتند .آقا فضل الله به دلیل آشنایی با مسائل پزشکی  و انجام تزریقات در افواه مردمی به دکتر فروزان خطاب می گردید .

مرحوم فضل الله فروزان

برادران ایشان که با نام خانوادگی علیزاده در منطقه شناخته می شوند به اسامی : فرج الله ، عزت الله و کاظم هستند که کاظم علیزاده در مزرعه گله تنگ مُزوَش به دامداری و کشاورزی مشغول بود . وی زمستان 1365 مدت کوتاهی قبل از شهادت فرزندش محمد بدرود حیات گفت و پیکرش در قبرستان بهشت زهراء اراک خاکسپاری شد .

مرحوم عزت خسروی

مادرش خانم عزت خسروی فرزند محمد ابن حاج مهدی تاریخ ۱ مهر ۱۳۰۲ در شهر نراق متولد شد و تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۸۸ در اراک به رحمت خداوند ملحق شد و طبق وصیتی که شده بود روی قبر دخترش توران فروزان(۱۳۳۶- ۱۳۸۲) در بهشت زهراء اراک به خاک سپرده شد . قمر خانم زن صالحه اهل نراق مادر مرحومه عزت بود . این شیر زن نراقی از زنان فداکاری است که نام عزتمندی او زبانزد است .

 

عزت خانم مادر شهید دارای دو برادر به اسامی غلامرضا و علی خسروی و همچنین سه خواهر به نامهای زیور ، باشی و نسترن خسروی می باشد .
فضل الله فروزان و عزت خسروی علاوه بر فرزندشان محمد که در جبهه به شهادت رسید دارای دو دختر به اسامی توران و ایران و همچنین دو پسر به اسامی حسین و حسن فروزان می باشند .

شهید محمد فروزان

محمد فروزان تحصیلات خود را در یکی از دبستان‌های شهر اراک آغاز کرد و با جدیّت و تلاشی که داشت، توانست دوره‌ ابتدایی‌ را به پایان برساند و راهی دوره‌ راهنمایی شود. پس از موفقیت این مرحله در دبیرستان مجیدی در رشته‌ علوم طبیعی مشغول به تحصیل شد و موفق به دریافت دیپلم گردید . وی مدتی منشی دکتر جمیلان متخصص چشم در اراک بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در جهاد سازندگی اشتغال یافت .
محمد با دختر عمویش سرکار خانم فاطمه علیزاده فرزند کاظم ازدواج نمود و حاصل این وصلت یک دختر به اسامی محبوبه(محدثه) فروزان می باشد که در حال حاضر عروس عمه اش می باشد .

او با گذشت و مهربان و در کارهای خیر پیش‌قدم بود. در آخرین دیدار از ماموریت عملیات کربلای 4 بازگشته بود و در این زمان پدرش فضل الله فوت کرده بود. موقع رفتن یک پلاک شناسایی به مادرش خانم عزت خسروی نراقی داد و همچنان سفارش همسرش را به مادرش کرد به طوری که گویی از عدم بازگشتش مطمئن بود و با گریه از مادر جدا گردید.

این جهادگر در زمان جنگ تحمیلی چند بار از سوی گردان مهندسی رزمی جهاد استان مرکزی به جبهه اعزام شد و سرانجام طی عملیات کربلای 5 تاریخ 10 اسفند 1365 در حال احداث جان‌پناه و سنگر برای هم‌رزمانش در منطقه شلمچه به درجه رفیع شهادت نائل آمد. پیکر مطهرش پس از ادای احترام در گلزار شهدای اراک به خاک سپرده شد .

بسیجی جهانگیر خسروی فرزند غلامرضا اهل شهر نراق و ساکن تهران که تاریخ 3 اسفند 1361 در دفاع مقدس به شهادت رسید پسر عمه شهید محمد فروزان می باشد .

درخواست تعیین تکلیف از اوقاف نراق در خصوص بهاربند و رَقَبات و مستغلات مرحومه طلعت(شمس السلطنه) نراقی فرزند محمد در سال 1326 خورشیدی - سند شماره 632

تاریخ ۱۳۲۶/۹/۲۸
شماره ۴۵۹۷
وزارت فرهنگ
اداره فرهنگ شهرستان محلات و خمین
اوقاف نراق
شایسته است هرچه زودتر وضع بَهاربند(مکان غیر مسقف تابستانی) و سایر رَقَبات(املاک و مستغلات موقوفه)‌ شمس السلطنه (در بازار شهر نراق) را بشرح زیر :
۱_ شماره پلاک بهاربند موقوفه چیست و آیا جزء رقباتی است که در اجاره شکرالله یوسفی است یا نه؟
۲_ علت مداخله اداره و اینکه موقوفه متصرفی شده است ؟
۳_ یکدانگ و نیم موقوفه نصرت آباد(مزرعه در حومه نراق) که جزء رَقبات‌ شمس السلطنه ذکر شده وضع ثبتی آن چگونه است ، در آمد گذشته آن چه میزان بوده و حداقل فعلی چیست ، و درآمد مربوطه به چه نحو عمل میشده ؟
۴_ کلیه رَقبات‌ شمس السلطنه(مرحومه طلعت نراقی فرزند محمد) مُصَرّح(تصریح شده) در وقفنامه بتصرف وقف است یا نه و نسبت به آنها کاملاً مقررات اجراء میشده و کلاً به ثبت رسیده یا نه ؟
۵_ علت استثناء کارخانه صابون پزی مورد پلاک ۳۷۸ فرعی از مورد اجاره چه بوده و طبق مندرجات اجاره نامه دستور اداره مرکزی که در این خصوص ابلاغ شده که بمنظور اداری از رقبات‌ مورد پیشنهاد مجزا گردد چیست رونوشت آنرا ارسال و فعلاً موقوفه مزبور در دست کیست و وضع آن چگونه و چه اقدامی می شود؟
بطور دقیق صریح پاسخ سریع به هر یک از سوالات پنجگانه فوق تهیه و به این اداره ارسال دارید .

امضاء : رئیس فرهنگ محلات -  ثابتی اشرف

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد خستگی ناپذیر حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی نامه فرهنگ شهر محلات به مسئول اوقاف یا وقف نراق آقای شریف بیان الحق اصفهانی فرزند زین العادین در 74 سال قبل سپاس گزار می باشد .

سفرنامه عاشقی سلحشوران شهر نراق - 77

ما را در سر سودای عاشقی است

                                                   و دفاع همچنان باقیست

                                                                                                                                                                                                              و تا انتها ایستاده ایم.....

نامه احمد نراقی زاده فرزند محمد ابن محمد رضا از همدان به نماینده اش ملا محمد علی فروغی در نراق و اطلاع از دریافت محصول جوزغَند و درخواست صورت خالص عایدی و تکلیف املاکشان 90 سال قبل - سند شماره 631

‍ همدان
حاجی محمد نراقی
عنوان تلگرافی نراقی
بتاریخ 29 شهر شعبان 1351 برابر 7/10/1311
همدان الی نراق
جناب زیده التجار گلرخسار آقای آقا محمد علی فروغی تاجر نراقی زیده مجده
عرض میشود مشروحات از قرار قبل است حالتحریر نیز بدین مختصر مزاحمت میدهد جوزاغند(محصول جوزغَند شهر نراق) و گردو و فندق مرسله شما بسلامت رسیده و تحویلداری گردید خاطر شریف آسوده باشد .
لازم است چنانچه قبلا هم اظهار شد صورت خالص عایدی هذا سنه املاک را نوشته وجه موجودی را چه بقیه سنه ماضیه و چه عایدی هذا سنه به قم برسانید جهت تجارتخانه شش پسران قطبی از آقا یوسف دائی زاده رسیده بود جواب در جوف(داخل) است برسانید .
همواره سلامتی جمیع فامیل را خواهانم زیاده عرضی ندارم احمد نراقی فرزند حاج محمد نراقی

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی نامه احمد نَوه رئیس التجار نراقی به نراق در 90 سال قبل سپاس گزار می باشد .

کتاب هدایة الشیعه الی احکام الشریعه تالیف علامه حاج ملا احمد نراقی

کتاب هدایة الشیعه الی احکام الشریعه شامل فتاوای علامه حاج ملا احمد نراقی فرزند ملا محمد مهدی ابن ابی ذر نراقی پیرامون مسائل فقهی است و بیشتر به رساله عملیه می ماند.

 توضیحات سایت سلحشوران شهر نراق :

نویسنده کتاب هدایة الشیعه الی احکام الشریعه علامه حاج ملا احمد نراقی تاریخ ١۴ جمادی الثانی ١١٨۵ برابر ٢ مهر ١١۵٠ در شهر علم و فقاهت و دانایان #نراق  متولد شد . دو قرن پیش وبای مُهلک منطقه کاشان از جمله نراق زادگاه مشاهیر و نام آوران را فرا گرفت .
ملا احمد در زادگاهش نراق به کمک مردم گرفتار شتافت و التیام بخش دردها و آلام آنان بود تا نهایتا تاریخ ۲۳ ربیع الثانی ۱۲۴۵ برابر ۳۰ مهر ۱۲۰۸ مرض وبا بر قاطبه مردم از جمله بر این مجتهد عظیم الشان و نویسنده فایق آمد و همچون زهر کشنده او را از پای در آورد . بعدا پیکر پاک این عالِم برجسته از نراق به نجف اشرف منتقل و در کنار پدر بزرگوارش علامه حاج ملا محمد مهدی نراقی در صحن حرم حضرت امیرالمومنین(ع) خاکسپاری گردید .

 اصل دو ورق دست نوشته ارزشمند مربوط به ابتدا یا انتهای کتاب مربوطه که 20 سال قبل از رحلت ملا احمد نراقی در سال 1225 قمری(1189 شمسی) مرقوم گردیده موجود می باشد .

فروش مِلک توسط محمود فرزند محمد حسین نراقی به محمد حسن فرزند زین العابدین به اذن محمد مهدی فرزند عبدالله نراقی نزدیک به 170 سال قبل - سند شماره 630

غرض از تحریر و باعث بر تسطیر این کلمات واضح الدلالات آنستکه بتاریخ ذیل الکتاب حاضر گردید در کمال صحت نفس و مزاج بدون اکراه والاجبار عالیحضرت رفیع منزلت آقا محمود خلف مرحمت پناه حاجی محمد حسین نراقی و بیع نمود و بفروخت همگی و تمامی یکدرب اطاق و یکدرب انبار و یکدرب بالاخانه فوقانی که حدودات و اسم و رسم آنها در ذیل ثبت است.
اطاق رمضان آقا محمد شهره یکدرب
انبار در جنب دو اطاق حاجی محمد حسن ... یکدرب ...
بالاخانه سمت ..... یکدرب
 واقعه در خانه مرحوم حاجی محمد حسین والد بانضمام نیمدانگ مشاع از جمله ششدانگ با جمیع متعلقات آنها از جمله تجاری و غیره به عالیحضرت رفیع منزلت خیرالحاج حاجی محمد حسن‌ خلف مرحمت غفران آقا زین العابدین به ثمن مبلغ بیست تومان رایج سلطان اشرفی ناصرالدین شاهی عددی هیجده نخود الا دو برنج و در مجلس قبض و اقباض شرعی نمود  و مبیع مزبور را از ید خود انتزاع نمود و بتصرف مشتری داد مر او راست تصرف مالکانه و مستحقانه و صیغه مبایعه حسب الشرع مطاع بینهما واقع و جاری گردید باسقاط جمیع خیارات حتی خیار غبن و غبن در غبن و لو کان فاحشاً 

توضیح آنکه مبایعه مرقومه به اذن و امضاء عالیحضرت رفیع منزلت عمده التجار خیرالحاج حاجی محمد مهدی خلف مرحمت پناه استاد عبدالله نراقی اتفاق افتاد چون مرهون ایشان بود وکالت نمود و امضاء نمود .  و کان ذالک تحریراً فی سلخ شهر جُمادی الاول مطابق سنه 1275 هزار و دویست و هفتاد و پنج هجری
جُمادی الاول 1275(برابر با آذر1237)
 مهر: عبده محمود محمد حسین
مهر : عبده مهدی .....

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد نستوه حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی فروش ملک در نزدیک به 170 سال قبل در نراق سپاس گزار می باشد .

شرکت مجتهد و پیشوای مسلمین آقا محمد فاضلی فرزند ملا محمد رضا در انتخابات مجلس شورای ملی و انتخاب نماینده در شهر نراق یک قرن قبل

تعرفه انتخابات
نمایندگان ملت برای مجلس شورای ملی
نمره 83
تاریخ 22 محرم 1342(مطابق 12 شهریور 1302)

دارنده این ورقه آقای آقا محمد پسر مرحوم آقا ملا محمد رضا ساکن نراق مه شغلش پیشوای مسلمین است بموجب این ورقه تعرفه حق رای دادن برای انتخابات یک نفر نماینده دارد و از روز 22 تا روز 25 از ساعت یک تا ساعت 2 قبل از ظهر و از ساعت دو بعد از ظهر تا ساعت 4 قبل از غروب می تواند در مسجد(جامع) حاضر شده رای خود را در انتخاب یک نفر نماینده بانجمن نظارت انتخاب تسلیم نماید .
مُهر اعضای انجمن نظارت انتخابات

توضیحات سایت سلحشوران شهر نراق :
مجتهد آقا ملا محمد فاضلی نراقی فرزند ملا محمد رضا ابن ملا ابوالحسن فرزندِ فرزند (نوه) حضرت آیه الله العظمی ملا محمد مهدی فاضل نراقی تاریخ 16 صفر 1360 فوت و پس از انتقال جنازه از نراق در قبرستان نو قم دفن شد . .

تبدیل ساختمان کارخانه صابون پزی داخل بازار موقوفه شمس السلطنه به دفتر فرهنگ نراق - سند شماره 629

شماره : ۲۹۷/۱۳۱۲
تاریخ : ۱۳۲۴/۰۴/۰۹
وزارت فرهنگ
اداره فرهنگ شهرستان قم
آقای بیان الحق(شریف بیان الحق اصفهانی فرزند زین العابدین) نماینده فرهنگ نراق
راجع به ساختمان محل کارخانه صابون پزی و تبدیل آن به دفتر فرهنگ اشعار میدارد نظر باینکه محل نامبرده پس از تعمیر قبلاً ارزش قابل ملاحظه برای رفع نیازمندی فرهنگ آنجا ندارد در نظر است که از مدرسه قدیم جهت محل دبستان استفاده شود . لذا شایسته است وضعیت ثبتی آنجا را تعیین نموده صورتمجلس کارشناس که هزینه تبدیل آنجا را گواهی نموده باشد ارسال دارید تا در صورت امکان محل مزبور به فرهنگ اجاره و از محل مال الاجاره و مصالح اضافی کارخانه صابون پزی موقوفات شمس السلطنه شروع ساختمان دبستان گردد .
امضاء : کفیل فرهنگ شهرستان قم انواری(احمد انواری)

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد فرهیخته حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی قرارداد تبدیل کارخانه صابون پزی به دفتر فرهنگ نراق در ۷۵ سال قبل سپاس گزار می باشد .

توضیحات : نراق از گذشته علاوه بر وجود دفتر و نمایندگی فرهنگ دارای صنوف فعال همچون کارخانه صابون پزی بوده و مردم منطقه از وجود این محصولات بومی بهره برداری می کردند . ۷۵ سال قبل و در زمان این قرارداد فرهنگ آموزشی نراق تحت مدیریت فرهنگ شهرستان قم اداره می شد.

اشعاری از حماسه آفرینی نایب حسین خان نراقی مقابل نایبیان کاشان

هو

آه از بیدادِ چرخ و اَز جفایِ روزگار
شیر مردی شد به چنگ حیله ی روبَه اسیر

ناموَر نایب حسین خان یکّه مردِ روزگار
آنکه بود اندر جهان در غیرت و هِمت شَهیر

نا جوانمردان شبانگاه از پَسِ دَر ناگهان
آن جوانمرد توانا را زدند از کینِ تیر

دست بگشودند روبَه خِصلتان بر کُشتنش
آنکه بودی شیر نر دَر پنجه ی قهرش حقیر

از جفایِ چند بی پا و سری از پا فِتاد
آنکه بر بیچارگان بود از مُروّت دستگیر

وانکه گلزار فُتُوّت بود از او جلوه گر
غرق خون شد همچو گل از کینه‌ی قومِ شَریر

دَر رهِ یاریِ مظلومان زِجورِ ظالمان
خاک شد از خونِ آن مظلوم دَر غُربت خمیر

کَرد شبها در میانِ خاک منزل آنکه بود
بر ضعیفان دلنواز و بَر تهیدستان ظهیر

تا که افسرد این چراغِ غیرت از بادِ ستم
روز عیشِ اهلِ دانش تیره شد از غَم چو قیر

تا فِتاد از دستِ ظلم این نخلِ همّت روی خاک
برقِ غم زد راد مردان را به گلزارِ ضمیر

سالها باید فلک را سیر تا از آب و خاک
آشکار آید چنین یکتا جوانمردِ دلیر

مرغِ جانش چون به گلزارِ جنان بگشود بال
شد  نراق از ماتَمش بهرِ مُحبّانش سعیر

مرد و زَن را شد پریشان خاطر از خورد و درشت
خَلق را شد دیده ها خونبار از بُرنا و پیر

چون به ناحق کُشته کَشت آن یکتَنه در راه حق
بر روان بادش هزاران رحمت از حقِ قدیر

از ستم چون شد شهید ناکسان شد در جنان
آستان حضرت شاه شهیدانش سریر

 غیر کاو آمد قتیل مرگِ روبَه فطرتان
هیچ نشنیدم که گردد صیدِ روبَه نَرّه شیر

از پی تاریخ سالِ قتل او با حال و زار
"خاوری " گفتا زِحیله روبَهی شد شیر گیر

سید احمد 1327 قمری(1288 شمسی)  

توضیحات نویسنده سایت سلحشوران شهر نراق :

1- سید احمد خاوری کاشانی فرزند سید هاشم واعظ ، ملقب به فَخرالواعظین و لسان‌الاسلام شاعر و سخنور آزادی‌خواه و ملای مشروطه‌خواه بود. او از اعضای انجمن سری آزادی‌خواهان، از فعالان ضد دیکتاتوری در دوران استبداد صغیر و از روزنامه‌نگاران و دولتمردان عصر مشروطه بود . خاوری تاریخ 28 محرم 1333 مطابق 24 آذر 1293 در کاشان دار فانی را وداع گفت و در ایوان شمالی زیارت پنجه شاه کاشان دفن گردید .

2- اصل دستخط شاعر سید احمد خاوری کاشانی مربوط به 115 سال قبل در اختیار سایت سلحشوران شهر نراق می باشد و برای اولین بار منتشر می گردد .

3- فشار روحانیون و مردم مسلمان و نایب حسین خان نراقی بر بابی های نراق افزایش یافت و عده ای از مُحرکین و فعالین محفل آنان تحت نام محفل اُلفت مجبور به ترک نراق شدند.
شکایت بابی ها که صاحب جاه و مقام بودند به سید عبدالله بهبهانی رئیس مجلس شورای ملی برده شد و به عالم برجسته حاجی میرزا فخرالدین نراقی نیز متوسل شدند که این قضایا در روزنامه شماره ٨٣ مجلس درج گردید .

القصه با مشکلاتی که نایب حسین برای عده ای از همولایتی های خود درست کرده بود با تلاش های میرزا فضل الله خان نراقی(معاون التجار) و میرزا غلامحسین خان (معاون الممالک) نایب حسین خان نراقی به عنوان نایب الحکومه نراق عزل گردید و به جای ایشان ضیاءالسلطان فرزند صدر راوَنجی به حکومت نراق منصوب گردید .

نایب حسین خان نراقی فرزند یوسف خان فرمانده قشون دولتی پنج شنبه تاریخ ۳۰ ذی القعده ۱۳۲۶ برابر ٣ دی ١٢٨٧ و مطابق ۲۴ دسامبر ۱۹۰۸ توسط نایب علی فرزند نایب حسین خان کاشی در جوشقان اِسترک به هنگام آب لَمبو کردن انار به ضرب گلوله کشته شد و پس از تشییع پیکرش توسط مردم نراق به قم منتقل و از طرف دولت به عنوان شهید میهن پرست در صحن اصلی مرقد حضرت معصومه(س) خاکسپاری گردید. روی سنگ قبر ایشان واژه شهید قید شده بود .

هرج و مرج منطقه و کشور فزونی یافت و سال ١٣٣٧ قمری(١٢٩٧ شمسی) در مقطع جنایات نایب حسین خان کاشی همدست وی رجبعلی خان بهرامسری آسترکی فرزند آرستم مناطقی از جمله نراق که دارای انبارهای غنی و جواهرات زیاد بود را مورد تاخت و تاز قرار داد . گرچه مبارزه و مقاومت هایی در مقابل چپاول و غارتگری های رجب صورت گرفت لیکن اوضاع کشور نابسامان و قوای دولت توان حل مشکلات و برقراری امنیت را نداشتند .
رجبعلی تاریخ ۶ جمادی الثانی ۱۳۳۷ برابر ۱۷ اسفند ۱۲۹۷ فضل الله نراقی فرزند محمد جواد موسوم به معاون التجار را به جرم عقیده و عدم پرداخت جریمه نقدی در روستای سینقانِ دلیجان به ضرب گلوله کُشت و مردم جنازه اش را در همانجا که به مصلی مشهور بود خاکسپاری نمودند . مصلی بعدا به مدرسه سینقان تبدیل شد .
بعد از طرف دولت عده ای از ژاندارمری مأمور قلع و قمع رجب شده با سوارهای شاه سَوَند و ضیاء السلطان راونجی و سلطان سید حسن خان دلیجانی با یک عَراده توپ نراق را محاصره نموده ولی سپاهیان رجب از نراق فرار کردند و قشون دولتی ناگزیر تا وَرزنه گلپایگان آنها را تعقیب نمود و در وَرزنه ٨٠ نفر از آنها را کشته بقیه به طرف کاشان متواری و جزء سوارهای نایب حسین کاشی جنایت پیشه شدند. دولت بقیه سوارهای رجب لر را از نایب حسین کاشی خواست و به طهران بُرد و اقدام به اعدامشان نمود.

خود رجبعلی هم که فرار کرده بود به دست یکی از مُلازمینش به نام حسنعلی برگله ای اهل برگله خمین و به حکم حسین خان قراکهریزی در مزرعه ای بین فرج آباد و قریه گهریز(بعضا جاپِلق هم عنوان می شود) در خواب به قتل رسید.

نایب حسین خان کاشی رهبر یاغیان و چهره جنایتکار تاریخ که به نایبیان کاشان مشهور هستند تاریخ ٢١ ذیحجه ١٣٣٧ برابر ٢۵ شهریور ١٢٩٨ در تهران اعدام گردید . فرزند خیانت پیشه اش سردار ماشاءالله خان کاشی نیز تاریخ ۷ شهریور ۱۲۹۸ در تهران اعدام شد .
نایب حسین خان کاشی به همراه فرزندانش از جمله ماشاءالله خان و نایب علی در شهادت عده ای از مردم از جمله  دو نراقی به اسامی  آقا علی نراقی روحانی برجسته و عالِم با شجاعت و نایب حسین خان نراقی دخالت مستقیم داشتند .
مقبره شهید آقا علی و والدینش در آرامگاه موسوم به نراقی ها در مدرسه آقا بزرگ نراقی در کاشان در زمان های مختلف مورد بازدید علاقمندان به تاریخ و فرهنگ سرزمین می باشد .