سفرنامه عاشقی سلحشوران شهر نراق -76

ما را در سر سودای عاشقی است

                                                   و دفاع همچنان باقیست

                                                                                                                                                                                                              و تا انتها ایستاده ایم.....

نامه آقا محمد نراقی به ماژور محمود خان فرمانده ژاندارم در خصوص حمایت ظالمانه مرتضی خان رئیس ژاندارمری مامور به نراق از افراد نراقی بیش از یک قرن پیش - سند شماره 622

قم
جناب ... اجل آقای ماژور محمود خان(فرمانده ژاندارم) ... اجلاله بواسطه شرارت و آنتریکات طوغان نراقی و پسرهای آن به تقویت آقای مرتضی خان آسیپران(افسریار) ... با جمعی از اقوام و بستگان به کاشان آمده منتظر و استدعای رفع شَر پسران از حضرت‌عالی میباشیم ..
حضور محترم جناب اجل آقای ماژور(درجه نظامی) محمود خان رئیس اطاق شماره یک.  بواسطه شرارت و تعدیات یوسف خان و رضا خان نراقی به تقویت آقای مرتضی خان الحالاً جمعی از کسان و تجار به کاشان آمده.
حضور محترم ریاست جلیله اطاق شماره یک دامت شوکته.
از حرکات بی رویه و خارج از قانون بابت مرتضی خان به تقویت یوسف خان و رضا خان نراقی که سابقه شرارت آنها در آن اداره جلیله مکشوف است الحالاً  با جمعی از تجار به کاشان آمده و تغییر مشارالیه و رفع شرارت مشارالیهما ..... از مقام محترم خواستارم .
داعی(دعاگوی) آقا محمد نراقی
تاریخ حدودی نامه :  ۵ جمادی الاول ۱۳۳۹

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد ارجمند حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود از بابت بازخوانی نامه رفع شر از مردم در یک قرن قبل سپاس گزار می باشد .

شرکت مجتهد و عالِم آقا محمد فاضلی فرزند ملا محمد رضا در انتخابات انجمن ولایتی شهر محلات در ولایت نراق 115 سال قبل

هُو
نمره 54
بتاریخ یوم شنبه ۲۰ ذیقعده شهر ذیقعده 1327(مطابق 12 آذر 1288) تَخاقوی ئیل(سال مرغ)
 دارنده تعرفه : جناب مستطاب شریعتمدار آقای آقا محمد ولد مرحوم آقای حاج محمد رضای مجتهد زاده
 شغل: عالِم
ولایت: نراق
عدد انتخاب شوندگان برای انجمن ولایتی محلات : یکنفر
ساعت اخذ آرا و کشف آرا و محل : تاریخ فوق و مسجد جامع

محلّ مُهر نُظّار با توضیحات تکمیلی :
الراجی محمد رضا : مجتهد ملا محمد رضا نراقی فرزند ملا ابوالحسن فرزندِ فرزند (نوه) حضرت آیه الله العظمی ملا محمد مهدی فاضل نراقی - پس از فوت و انتقال جنازه از نراق در شیخان قم دفن گردید .  
عبده الراجی حسین ابن محمد رضا : مجتهد آقا ملا حسین فاضلی نراقی فرزند ملا محمد رضا ابن ملا ابوالحسن فرزندِ فرزند (نوه) حضرت آیه الله العظمی ملا محمد مهدی فاضل نراقی - تاریخ  5 صفر 1355 فوت و در بقعه شاه سلیمان نراق خاکسپاری شد .
عبده الراجی محمد ابن محمد رضا : مجتهد آقا ملا محمد فاضلی نراقی فرزند ملا محمد رضا ابن ملا ابوالحسن فرزندِ فرزند (نوه) حضرت آیه الله العظمی ملا محمد مهدی فاضل نراقی - تاریخ 16 صفر 1360 فوت و پس از انتقال جنازه از نراق در قبرستان نو قم دفن شد .

طوغان : طوغان(طوقان) یوسفی نراقی فرزند محمد یوسف تاریخ فوت 4 شوال 1352 قمری
یااسدالله الغایب :        الذاکرین فخار

اخطار اداره اصلاحات ارضی به زارعین و مالکین مزرعه کَندَقه شهر نراق جهت تعیین میزان ثبت سال 1349 - سند شماره 621

وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی
اداره اصلاحات ارضی و تعاون روستایی محلات شماره 3086
تاریخ  1349/10/13
دفترخانه اسناد رسمی شماره 3 دلیجان
پیوست یک برگ صورت اسامی و مشخصات و مبلغ بدهی 7 نفر از زارعین مستأجر مزرعه کَندَقه پلاک 4242 اصلی واقع در بخش دلیجان، بانضمام دو برگه فرم بهای ملک نسبت به 13 سهم از 26 سهم ششدانگ قریه مزبور ملکی بانوان و آقایان:
طاهره نراقی، حبیب‌الله فروغی، تقی رمضانی، بهجت(ستاره) رمضانی، کشور فروغی، ابوالقاسم نراقی، غلامحسین قجری، محمد رمضانی، حبیب‌الله رمضانی، شعاع الله معتمدی، ملکه معتقدی، عبدالکریم احمدی

ارسال تا برابر مقررات قانون تقسیم و فروش املاک مصوب 1347/9/24 بر اساس صورتهای ضمیمه پس از استعلام صورت وضعیت ثبتی رَقبه بالا (اعم از پلاکهای اصلی و فرعی) از اداره ثبت اسناد و املاک مربوطه نسبت به انتقال ملک مزبور به زارعین اقدام نمایید و از مالکین و زارعین دعوت به عمل آمده که ظرف مهلت 15روز پس از صدور این نامه جهت امضای اسناد به آن دفتر خانه مراجعه نمایند.
خواهشمند است که از نتیجه اقدامات ضمن ارسال یک برگ رونوشت اسناد انتقالی این اداره را مطلع فرمایید.
اداره اصلاحات ارضی و تعاون روستایی محلات

رونوشت جهت ابلاغ مراتب فوق بزارعین مستاجر مزرعه کَندَقه ملکی آقایان و بانوان مذکور به پاسگاه ژاندارمری مرکزی ارسال، خواهشمند است دستور فرمایید مامورین به کلیه زارعین مربوطه قریه فوق ابلاغ نمایند که در ظرف مهلت دو ماه پس از صدور این نامه به دفترخانه شماره 3 دلیجان مراجعه و نسبت به امضاء اسناد و قبوض اقدام، چنانچه ظرف مدت تعیینی نسبت بامضاء اسناد و قبوض اقدام ننمایند باستناد تبصره 2 ماده دوم قانون تقسیم فروش فسق زراعتی از یَد مستنکف خارج و طبق ماده 16 قانون اصلاحات ارضی، ملک به سایر طبقات منتقل خواهد شد.
اداره اصلاحات ارضی و تعاون روستایی شهرستان محلات
رونوشت جهت اطلاع و اقدام آقای عبدالکریم احمدی ارسال می گردد.
اداره اصلاحات ارضی و تعاون روستایی شهرستان محلات 1349/10/13

از مساعدت مخلصانه جناب آقای حمید سلطانی شایان فرزند اکبر کمال قدردانی را می نماییم .

دستخط علامه حاج ملا احمد نراقی فرزند محمد مهدی در ابتدای کتاب اساس الاحکام

کتاب «اساس الاحکام» سخن گفتن از مباحث فقه کاربردی، مضامین «عمل به ظن و حجیت آن» و «حجیت خبر واحد» را که در استنباط احکام شرعی مورد ابتلای فقها و عالمان اسلامی اند کاویده و به شکل استدلالی بحث و بررسی کرده است.

دستخط علامه حاج ملا احمد نراقی فرزند محمد مهدی در ابتدای کتاب اساس الاحکام

فصل اول این کتاب درباره عمل به ظن و حجیت آن است. اصالت عدم حجیت ظن بدلیل نهی از عمل به آن و همچنین عدم وجود دلایل عقلی و نقلی در این باره در فصل اول بررسی شده است. در این فصل، همچنین، 11 دلیل در رد ادله قائلین به اصالت حجیت ظن آورده شده است.

فصل دوم کتاب، درباره حجیت خبر واحد است. در بخشی از این فصل، فاضل نراقی به بررسی ادله ای که درباره حجیت یا عدم حجیت خبر واحد ذکر شده، پرداخته است.

در فصل سوم، برخی مباحث متعلق به الفاظ، همچون حجیت ظن در لغات، راه های ثبوت حجیت لغت، اصالت عدم نقل و اشتراک، بیان وجوه تمییز بین حقیقت و مجاز و... به صورت اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است.

ملا احمد ، در آخرین فصل کتاب خود، به بررسی حکم دو خبر متعارض پرداخته و وجوه مختلف این تعارض را بررسی کرده است.

 توضیحات سایت سلحشوران شهر نراق :

نویسنده کتاب اساس الاحکام علامه حاج ملا احمد نراقی تاریخ ١۴ جمادی الثانی ١١٨۵ برابر ٢ مهر ١١۵٠ در شهر علم و فقاهت و دانایان نراق  متولد شد . دو قرن پیش وبای مُهلک منطقه کاشان از جمله نراق زادگاه مشاهیر و نام آوران را فرا گرفت .

ملا احمد در زادگاهش نراق به کمک مردم گرفتار شتافت و التیام بخش دردها و آلام آنان بود تا نهایتا تاریخ ۲۳ ربیع الثانی ۱۲۴۵ برابر ۳۰ مهر ۱۲۰۸ مرض وبا بر قاطبه مردم از جمله بر این مجتهد عظیم الشان و نویسنده فایق آمد و همچون زهر کشنده او را از پای در آورد . بعدا پیکر پاک این عالِم برجسته از نراق به نجف اشرف منتقل و در کنار پدر بزرگوارش علامه حاج ملا محمد مهدی نراقی در صحن حرم حضرت امیرالمومنین(ع) خاکسپاری گردید .

نکاح رضا غفاری فرزند ماشاءالله و بتول اکبری فرزند حبیب الله سال 1316 در شهر نراق - سند شماره 620

التاریخ بیست و نهم آذرماه ۱۳۱۶ خورشیدی مطابق شانزدهم شوال 1356(صحیح 26 رمضان 1356)
الناکح : رضا غفاری نراقی دارنده شناسنامه شماره ۱۰۷۹ صادره از دفتر آمار محلات متولد ۱۳۱۴ قمری(صحیح 1341برابر 1301 شمسی) ولد مرحوم آقا ماشاالله غفاری نراقی و فاطمه خانم طحانی شماره ۱۲۱۷

المنکوحه : بطول(بتول) خانم اکبری نراقی دارنده شناسنامه شماره ۸۲۸ صادره از دفتر آمار محلات دختر آحبیب الله اکبری متولد ۱۳۴۲ قمری(1302 شمسی) مادرش سلطان خانم شماره ۸۲۴

الصداق مبلغ یکصدو پنجاه و سه تومان از قرار ذیل :
هدیه کلام الله یکتومان.
نقد مافی الذمه هشت تومان .
رختخواب یکدسته ده تومان.
گوسفند ۸ بیست و پنج تومان.
فرش یک تخته چهل تومان.
لباس ده تومان.
مس ۲ مَن چهارده تومان.
ماده گاو پانزده تومان.
تمامی یکدرب اطاق تحتانی مع پستوی آن واقع در خانه عبدالغفار فی کوچه شُتران نراق محدود به این حدود :
حدی به فضای خانه ،
حدی به اطاق عزیزالله ،
حدی به اطاق فتح الله ،
حدی به باغچه علیخان
که قیمت آن سیصد ریال است
 شهود :
 آقا حسین اسدالله رضائی شماره ۴۳۹
 عزیزالله طحانی شماره ۱۲۱۶
معرفین :
حبیب الله اکبری پدر زوجه شماره ۸۳۲
آقا حسین رضائی ولد مرحوم اسدالله شماره ۴۳۹
اثر انگشت شهود و معرفین را تصدیق دارم

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد معزز حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود بابت بازخوانی عقدنامه سپاس گزار می باشد .  

توضیحات : حاجیه خانم بتول اکبری فرزند حبیب الله سال 1302 در شهر نراق متولد و تاریخ 14 شهریور 1392 دار فانی را وداع گفت . شادی روح او و همسرش صلوات

واعظان

شیطان شو باز، آدمِ حوا، شتاب کن!
در کشوری به نامِ "درون" انقلاب کن

پا منبران نشسته، دیانت به ریش نیست
کافیست از فریبِ عوام اجتناب کن

برخیز و جای میل به تخریبِ دیگری
بت خانه ی های باطنِ خود را خراب کن

یک عمر چهره پشتِ نقاب است لااقل
یک بار پیشِ آینه کشفِ حجاب کن !

با لقمه ی حرام نمک گیر میشوی !
گندم به زیرِ سنگِ شرف آسیاب کن

بخشنده باش و بالشِ زر زیرِ سر نذار
با منطقِ خدا دو دو تا را حساب کن !

حاتم نشو به قصد تظاهر ، اگر شدی
لطفی به خلقِ کرده و کمتر ثواب کن !

زهرا علی آقایی اهل شهر نراق

شکایت ورثه حاج محمد تقی تاجر نراقی فرزند حاج محمد ابراهیم تاجر نراقی از عموی خود محمد جعفر در خصوص عدم اجرای وصیتنامه پدرشان و تضییع حقوقشان - سند شماره 619

عرضه نوشت جان نثاران ورثه مرحوم حاج محمد تقی نراقی به حضور مبارک بندگان مستطاب اجل عالی رئیس عدلیه قم ادام الله بقایه

تصدق حضور مبارکت گردیم ، مرحوم حاجی محمد تقی نراقی پدر این ضعفا تقریباً بیست سال است مرحوم شده و بموجب وصیت نامه معتبر ممهور موجود ثلث مال خود را از نقد و ملک و غیره معین نموده که مخارج و مصارف تعزیه داری و ختم قرآن در ماه رمضان و تعمیرات مسجد و حمام و بقعه های حضرت سلطانعلی (مشهد اردهال)و حضرت زبیده خاتون(حومه نراق) و حضرت شاه سلیمان (داخل نراق) و پل دودهک (روستای دودهکِ دلیجان)و پل هست وایگان شرا نمایند و به صله ارحام و سادات و فقرا و غیره بدهند و یک وصی او که مرحوم آقا محمد جواد نراقی(فرزند حاج محمد مهدی و پدرِ فضل الله معاون التجار) چبزی نگذشته بود که مرحوم شد و وصی دیگر او که حاج محمد جعفر و عموی این ضعفا بوده الااکنون ذره‌ای بموجب وصیت نامه عمل نکرده و دیناری مخارج ننموده و بعلاوه مبالغی حق الارث این ضعفا را از میان برده و تمام مال ثلث و مال صغار و کبار را خورده و از روزی که کبیر شده ایم تا حال مکرر با کمال عجز و الحاج از حاج مزبور مطالبه و درخواست شده که بموجب وصیت نامه و حکم خدا و رسول عمل و رفتار نماید و حق این ضعفا را بدهد تمام را به هتاکی و عذرهای غیر موجه و غیر قانونی گذرانیده و طفره داده است.

لهذا با کمال تضرع و ابتهال از آستان مبارک رجا و استدعا مینمائیم محض رضای خدا امر اکید صریح فرمائید حکومت محلات و قم بدون قبول عذر املاک ثلث را با وجه عایدات چندین ساله و وجوهات نقدی را که خورده و برده بقدر آنها از مال حاجی مزبور توقیف نمایند و جناب حاجی مزبور را با این ضعفا و وصیت نامه در محلات یا در قم در محضر شرع مطاع قم یا محلات یا در محضر عدلیه قم یا در صلحیه محلات حاضر نموده و با کمال دقت رسیدگی فرمایند و بموجب وصیت نامه و آنچه حکم خدا و رسول و قانون شرع مطاع و عدلیه و صلحیه است عمل و رفتار فرموده احقاق حق این ضعفا را بفرمایند.    ان امرکم اجل المتعالی مطاع مطاع

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد فرهیخته جناب حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود بابت بازخوانی شکایت فرزندان محمد تقی از عموی خود محمد جعفر سپاس گزار می باشد .

توضیحات : حاج محمد تقی تاجر نراقی فرزند حاج محمد ابراهیم تاجر نراقی سال 1315 هجری قمری فوت نمود و قبل از مرگ ، برادرش حاج محمد جعفر و همچنین محمد جواد نراقی فرزند حاج محمد مهدی را وصی خود نمود . محمد جواد پدرِ فضل الله معاون التجار سال 1318 هجری قمری در نراق فوت کرد و گفته شده حاج محمد جعفر در امر وصیت برادرش کوتاهی کرد و منجر به شکایت توسط وراث حاج محمد تقی گردید و تا 20 سال این اختلاف بین خانواده ها وجود داشت . فضل الله نراقی معاون التجار پس از مرگ پدرش حاج محمد جواد عهده دار رتق و فتق امور خانواده حاج محمد تقی شد تا حقوق تضییع شده را باز گرداند .

شهر مشاهیر خیز نراق

شهر نراق مرکز علم و فضیلت است
این خطه زادگاه فاضلین و پیر طریقت است
معراج او بخوان و ز عِلمش شو بهره مند
طاقدیس او دُر است و تمامش نصیحت است
جامع السعادتش بخوان و تو عبرت بگیر از آن
اخلاق نیک و صفاتش همچون حقیقت است
به به چه باصفا و چه زیباست خانه نخجیر شهر ما
این خانه به همت فروغی و رنجبر با کیاست است
هشتاد و هشت شهید گرانقدر تقدیم انقلاب
این شهر, شهر عشق و شهادت حامی ولایت است
در کوه و دشت نظر کن و یکدم به خود ببال
این موهبت نصیب اهل نراق چه نعمت است
کوه اُل اَش بر فرازی قامت کشیده است
در دامنش غار نَخجیر با چه طبیعت است
آبش چو انگبین و هوایش چه دلرباست
جامی بنوش ز آبش و بر گو چه صحت است
بانگ آبشار بهشت آبادش بُرده عقل و هوش
بازار شمس السلطنه آب انبارش با چه ظرافت است
کاروانسرا و مسجد جامع چه دیدنیست
استاد ماهر هر یک کار, کارش با چه درایت است
بی بی زبیده بقعه است در آغوش شهر ما
نسل امام جواد و دارای کرامت است
لب بر بند(پرتو) و کم گو از آثار باستانی نراق
این همه آثار پُر بها ز پیشینیان با لیاقت است

شاعر : علی اکبر جعفری فرزند غلام متخلص به پرتو اهل شهر نراق

فروش دُکان صَبّاغی(رنگرزی) توسط رضا صَبّاغ نراقی فرزند علی اکبر به رحمت الله فرزند محمد باقر صَبّاغ در پایین بازار نراق بیش از یک قرن قبل - سند شماره 618

و بعد باعث بر تحریر این کلمات شرعیه الدلالات آنستکه با تحقق کافه شرایط صحت حاضر گردید عزت شعار آقا مشهدی رضا صَبّاغ نراقی خلف مرحوم آقا علی اکبر در محضر شرع مطاع لازم الاتباع بیع نمود و بفروخت به مبایعه لازمه جازمه صحیحه شرعیه به عزت شعار استاد رحمت الله ابن مرحوم آقا محمد باقر صَبّاغ من القصه تمامی و همگی یکباب دکان صَبّاغی(رنگرزی) واقعه در ذیل بازار
حدّی به دکان استاد جواد نمد مال
حدّی به دکان آقا حسن علی نهاوندی شهره
حدّی به کاروانسرای مخروبه حاجی هاشم شهره
حدّی به شارع عام

با جمیع اشیاء و آلات متعلقه به آن از قبیل طَغار(تَغار- طشت گِلین) و کُدَنگ(احتمالا نوعی چوب) و سطل مس و کَمچَه(قاشق بزرگ) و کُلَما یتعلق بها دون استثناء شیئی منه ذکرام لم یذکر و سمی ام لم یسم به ثمن بیست تومان نصف ده تومان وجه نقد رایج خزانه احمد شاه ماخوذ حین العقد باعتراف الشرعی و صیغه جاری شد و تمامی مال المبایعه را مشتری مزبور فی المجلس به بایع مرقوم رد نمود و بوصول تمامی مال المبایعه اقرار و اعتراف نمود پس از آن تمامی مبیع موصوف را از تصرف خود اخراج نموده بتصرف مشتری مسطور داد و او نیز در تمامی مبیع خود تصرف مالکانه نمود کتصرف الملاک فی املاکهم و ذوی الحقوق فی حقوقهم بین الجانبین قبض و اقباض و تسلیم و تسلم و تخلیه و تصرف بعمل آمد
پس الیوم تمامی مبیع مزبور حق صرف مشتری معلوم است و احدی را در آن حقی و بهره ای باقی نمانده عقد مبایعه لازمه جازمه صحیحه شرعیه مشتمل به جمیع شرائط و ارکان خالیه از نواقص و بطلان با اسقاط کافه خسارات محتمله و متصوره موجبه فسخ سیما خیار الغبن ولو کان فاحشاً ولو به ضعف الثمن بینهما علی النهج الانور جاری شد و بایع مزبور ملزم شرعی شد که چنانچه فسادی در مبیع پیدا شود مستحقاً للغیر برآید از عهده برآید و صیغه الزام جاری شد

و کان ذالک تحریر ا فی یوم یکشنبه عزه شهر محرم الحرام سنه 1335
1 محرم 1335(برابر با 6 ابان 1295)

اعترف بما رقم فیه لدی حره 1334
مُهر : حبیب الله
مهر : یا ابوالحسن
مهر : عزیزالله
 مهر: عبده شیخ....
مهر : غلامرضا

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد ارزشمند و فرهیخته گرانقدر آقای حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود جهت بازخوانی قباله فروش دکان صباغی در 108 سال پیش سپاس گزار می باشد .

توضیحات :
در این سند 108 ساله چندین نکات حائز اهمیت است :
- در زمان تنظیم این سند نراق دارای کاروانسرای مخروبه به نام حاجی هاشم داشته
- علاوه بر بازار فعلی شمس السلطنه بازار دیگری ذیل(پایین) بازار وجود داشته
- یکی از مشاغل پُر درآمد نراق صَبّاغی یا رنگرزی بوده
- نمد مالی یکی از حرفه های مشهور بوده به گونه ای که نمد نراق جزء سیاهه عقد نامه نوشته می شد

نجات یغمای جَندَقی توسط علامه حاج ملا احمد نَراقی در کاشان

نراق بخشی از شهرستان دلیجان محل تولد و رحلت علامه حاج ملا احمد نراقی(1185 قمری – 1245 قمری) فرزند ملا محمد مهدی می باشد . این دیار مشاهیر خیز در قدیم یکی از مناطق مهم تاریخی و فرهنگی شهر کاشان بود .

 در صفحات 79 و 80 کتاب " نراق در آیینه ی تاریخ تالیف محمد رضا خسروی فرزند قنبرعلی در خصوص تکفیر ابوالحسن یغما(١١٩۶ قمری – ١٢٧۶ قمری) متخلص به یغما و مشهور به یغما جَندَقی اهل خور و بیابانک و نجات او توسط حاج ملا احمد نراقی نوشته شده :

اوقاتی که یغما به سِمَت منشیگری علی محمد خان نظام الدُله در شهر کاشان می زیسته ، امام جمعه کاشان یغما را تکفیر می کند . حاج ملا احمد نراقی به حمایت یغما برخاسته او را تبرئه نماید و این غزل معروف یغما اشاره به همین مطلب است :

بهار اَر باده در ساغر نمی کردم چه می کردم؟
ز ساغر گر دماغی تر نمی کردم چه می کردم؟
هوا تر، می به ساغر، من ملول از فکر هشیاری
اگر اندیشه‌ی دیگر نمی کردم چه می کردم؟
عرض دیدم بجز می هر چه زآن بوی نشاط آید
قناعت گر به این جوهر نمی کردم چه می کردم؟
مرا گویند در خم خرقه صوفی فرو کردی
به زهد آلوده بود آن،گر نمی کردم چه می کردم؟
به اشک ار کیفر گیتی نمی دادم چه می کردم؟
به آه ار چاره ی اختر نمی کردم چه می کردم؟
ز شیخ شهر جان بردم به تزویر مسلمانی
مدارا گر به این کافر نمی کردم چه می کردم؟
گشود آنچ از حرم بایست، از دیر مغان «یغما»
رخ امَید بر این در نمی کردم چه می کردم؟

 در این زمینه در کتاب کلیات یغمای جندقی چنین آمده است :
در زمانی که امام جمعه کاشان یغما را تکفیر کرد و شریعتمدار حاج ملا احمد نراقی حمایت یغما را نمود ، یغما لباس زهد پوشیده و این غزل را به نظم آورد :

کدام باده ز مینای زهد شد به گلویم
که خون نگشت و ز مژگان فرو نریخت به رویم
ز میر میکده تا کی کنم تحمل خواری
نماند نیروی طاقت مگر ز آهن و رویم
شدم ز میکده گشتم مرید صومعه یغما
بگو ز منبر و مصحف مگو ز جام و سبویم

گرو نهادن باغ در دشت لاستان نراق از مال میرزا ابوتراب فرزند علی اکبر بر ضمانت میرزاجان فرزند محمد علی ابن خالو آقابابای نراقی - سند شماره 617

‍مبلغ شصت تومان نصف سی تومان رایج خزانه مبارکه مظفرالدین شاه قاجار خَلَدَاللهُ مُلکَه(خداوند مُلک او را جاویدان گرداند) روپیه فض(شکستن) از قرار ده عدد یکتومان رواج متعارف از مال خالص جناب مَحامد آداب آقا میرزا ابوتراب خَلف مرحمت مآب خیرالحاج حاجی علی اکبر نراقی دین ثابت و لازم است علی الاقرار الشرعی و اعتراف الملی بر ذمه(ضمانت) و رقبه(گردن) عالیقدر آقا میرزا جان خلف مرحمت شان آقا محمد علی خالو آقا بابای نراقی که انشاءالله سبحانه وجه موصوف را ابتدا از حال تحریر الی انقضای مدت یکسال تمام بدون عذر شرعی اداء و مُهمسازی نماید و مرهون(گرو نهاده) مبلغ مزبور نمود که منفک نشود الا به اَداء جزء اخیر از دین همگی و تمامی کل یکدرب باغ مشجر واقعه در دشت لاستان شهره قصبه نراق که مشهور است به باغ کوچکه آقا حسن و ابتیاعی از اخوی خود آقاجان نام است و محدود است به حدود ذیل السطر بانضمام جمیع متعلقات شرعیه آن از اشجار و جدار و غیره و خصوصاً اشجار جوز(بادام) و لوز(گردو) که جدارین مزبور بشارع خاص و عام است و
حدّی به باغ خود راهن مزبور و
حدّی به باغ سیادت پناه آقا سید نصرالله پاره دوز

و تخمیناً شش قَفیز(واحدی برای اندازه گیری زمین) شایع بذرافشان میباشد بانضمام تمامی و همگی مدار و مجاری سی و پنج سَراجه آب قنات مزرعه لاستان شهره که مدار و گردش آن دوازده شبانه روز میباشد از جمله بیست و چهار طاق در روزَقه(نوبت آب) معینّه در شبانه روز یازدهم و صیغه جاری و شرایط صحت بعمل آمد و راهن مزبور جناب مرتهن مرقوم را وکیل در حیات و وصی در ممات خود نمود که با حلول اجل و عدم اداء دین مرهون مزبور را به قیمت راغب بشرا بفروش رساند و رجوع به کم و زیاد ننماید پس از انتقال منافع مرهون از راهن بسوی مرتهن بمصالحه شرعیه قبول نمود راهن همان منافع را الی مدت المرقوم به مال المصالحه مبلغ یکصد دینار رایج معلوم مراهنه صحیحه شرعیه و مصالحه صحیحه ملیه .
و کان ذالک تحریراً فی نصفه شهر ربیع المولود من شهور سنه یکهزار و سیصد و شانزده هجری مطابق سال ایت ئیل(سال اسب) 1316
15 ربیع الاول 1316(برابر با 12 مرداد 1277)
وقعت المراهنه الشرعیه ..واعترف باخذ الثمن...حره الخاطی 1316
مُهر: ابوالقاسم(کاتب ملا ابوالقاسم فروغی فرزند ملا عبدالکریم)

اعترف بما رقم فیه
مُهر: بمحمد وعلی وحسن
اقل الشهود
مهر: .......
ابن.... آقا قاسم نراقی 1316
مهر: حبیب الله
آقاجان اخوی میرزا خان اعتراف نمود که مرا در این مرهون حرفی نیست بتاریخ 26 ربیع الاول(26 ربیع الاول 1316 برابر 23 مرداد 1277)
مهر: الراجی محمدرضا
اعترفاّ کما رقم فی المتن والهامش و....
مهر: یا اسدالله الغایب
اعترف بما رقم فیه لدی حره الخاطی محمد حسین 1316
مُهر : اثر مُهر مخدوش شده
اعترف بما رقم فیه لدی .....نراقی
مُهر : اثر مُهر مخدوش شده

بازخوانی نوشته پشت سند :
بتاریخ بیست و پنجم شهر شوال المکرم سنه 1316 مدیون ظهر تسلیم داین ظهر نمود باعتراف جناب داین مبلغ اصلاً سی و سه تومان
25 شوال 1316(برابر 17 اسفند 1277)
 بتاریخ عزه ذیحجه الحرام سنه یکهزار و سیصد و شانزده نقدا داده مبلغ ده تومان
ایضاً در تاریخ 19 محرم 1316 سیزده تومان و شش ریال
19 محرم 1316(برابر 19 خرداد 1277)

سایت سلحشوران شهر نراق ، از استاد ارزشمند و فرهیخته گرانقدر آقای حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود جهت بازخوانی گرو گذاشتن باغی در دشت لاستان نراق و استفاده از محصولات نزدیک به 127 سال قبل سپاس گزار می باشد .

قلعه ابل ( اُل OL) شهر نراق حدود ۱۱ قرن پیش در کتاب تاریخ قم

در صفحه ۷۳ کتاب تاریخ قم تالیف حسن بن محمد بن حسن قمی در قرن چهارم  و عصر فخرالدوله دیلمی به سال ۳۷۸ قمری به عربی نگارش شده در خصوص قلعه ابل عینا نوشته است :

 قلعه ابل ، این قلعه بِقُرب نَراقست بر کوهی که آنرا بل میگویند و فرا پیش آن رودخانه است و این قلعه نیز مَنیع بوده است .

این قسمت که در عکس با دایره قرمز مشخص شده به قلعه ال  معروف هست

توضیحات سایت سلحشوران شهر نراق :
نراق بخشی از شهرستان دلیجان در استان مرکزی واقع است . قرن های متمادی در شمال شهر تاریخی نراق قلعه یا دِژ و کوه سِتُرک وجود داشته که نامش به مرور تغییر یافته است . نزدیک به 11 قرن پیش قلعه ابل در دامنه کوه بل مکانی برای زیستگاه عده ای و پناهگاهی برای در امان ماندن از حوادث گوناگون روزگار مطرح بوده که در کتاب تاریخ قم به آن اشاره شده است .
هنوز کسی نمی داند تلفظ صحیح این نام چگونه است و هر فردی به ظن خود اعراب گذاری و آن را معنی کرده و اشتباهی را وارد تاریخ می کند : اُبُل - اُبِل - اِبُل - اِبِل و بُل - بِل - بَل و ... .

طی یکی دو قرن گذشته که زبان و لهجه های محلی دستخوش دگرگونی گردید و نراقی ها هم مانند بعضی همسایه ها به زبان راجی سخن می گفتند حرف ب از ابل و بل حذف و اُل جایگزین آن گردید .
ارتفاع کوه اُل که پای آن مزرعه شریف آباد قرار دارد حدود 1000 متر می باشد که قلعه سنگی در حدود 700 متری کوه اُل قرار دارد و از شهر نراق که به کوه نگریسته شود دهانه قلعه قابل مشاهده است و اگر با دوربین مجهز نگاه شود دهانه آن و صخره های اطراف بهتر دیده می شود . ورودی قلعه حوض آب وجود دارد .

در طول سال عده ای از کوهنوردان و علاقمندان به طبیعت به قلعه اُل در دامنه کوه اُل صعود می کنند و همچنین صعود جوانان ورزشکار شهر نراق را پی در پی در این ارتفاع شاهد هستیم . چوپانان در زمان های مشخص با آتش افروختن هیزم و انداختن از کوه منظره ای زیبایی را خلق می کنند که شاعر نراقی امیر مسعود نراقی فرزند میرزا ابوالقاسم خان در این خصوص اشعار زیبایی سروده است که به آن اشاره می شود :

به کوه اُل که نشان دیار من است
سلام باد که پیوسته افتخار من است

به دامنش درو دشتی است سبز و خرم و شاد
که آب صافی آن شهد خوشگوار من است

رقم زده فلکش بر جبین گذشت زمان
که از روند زمان نقش پایدار من است

به هیبتی که بدامان کشیده خاک نراق
 نهفته قصه پیوند استوار من است

ز باغ لاله که در دل دمیده فصل بهار
توان شناخت که مشتاق بی قرار من است

به صخره های سترگی که در میان دارد
 حکایت دل سنگین روزگار من است

به آتشی که شبانان بر آن بر افروزند
زبان شوق و لهیب دل فکار من است

به ابرو باد و مه و خور به طعنه خنده زند
که تا قیام قیامت جهان به کام من است

برون کشیده سر از خاک و بر فلک اندام
 عقاب عرشم و شیر فلک شکار من است

برون نمی رود از دل هوای منظر اُل
 که یاد عهد جوانی و یادگار من است

سلام من همه بر آشنا و سال و زمان
به اُل که آینه دار دیار و یار من است

به باغ طبع نراقی بهار گو نرسد
بهار منظر اُل را نما بهار من است

کوه اُل از یک طرف در مسیر مشهد اردهال و میل(برج آتش) سَر گردَنه امتداد دارد و از طرف دیگر به غار چاله نخجیر نراقِ دلیجان با قدمت 70 میلیون سال و همچنین میل(بُرج آتش) سَر سوراخ جاسب منتهی می گردد . داخل کوه گونه های حیوانات وجود دارد و تا 70 سال قبل دامداران تلاشگر بارها پلنگ را از نزدیک مشاهده کرده اند .
همانگونه که در کتاب تاریخ قم در یازده قرن پیش نوشته شده قلعه و کوه به قُرب و نزدیک نراق است و فرا پیش آن رودخانه است که همچنان این رودخانه قرن ها پابرجاست .

 در صفحه 249 الی 258 کتاب تاریخ نراق اثر علی عظیمی اهل نراق در خصوص قلعه و کوه مطلب نوشته شده که در فرازی از آن آمده :
بنابر مدارک موجود این غار در زمان ساسانیان خزانه دولتی بوده و حکمرانان از آن قسمت بر شهر نراق نظارت داشته اند . تصویری از مُهر سُربی و همچنین بشقاب سفالی مرغوب مکشوفه سال 1342 از قلعه اُل نمایش شده است . از مزرعه زین الدّین(زَعین) راهی به سمت قلعه اُل وجود داشته که با اسب امکان تردد بوده و داخل قلعه راهی سخت به تالار و قلعه دیگر وجود دارد . 

  در صفحه 26 کتاب نراق در آیینه تاریخ اثر محمد رضا خسروی اهل نراق در ارتباط با قلعه و کوه اُل نوشته :
از غارهایی که در شهر نراق وجود دارد غار اُل می باشد که دارای راهی بسیار صعب العبور است . این غار در زمان های قدیم در هنگام حمله ای مهاجمان پناهگاهی برای مردم این شهر محسوب می شده است . ورودی این غاز تنگ است و در وسط آن حوضی از جنس آهک وجود دارد .

در زمستان ها این حوض از برف پُر می شده و در قدیم مردم از آب آن برای آشامیدن استفاده می کردند .جلوی غار به علت تابش نور خورشید روشن می باشد . به اعتبار بعضی اقوال هنوز کسی به انتهای آن نرسیده است .

نامه فردی به میرزا خلیل الله رئیس التجار در خصوص بده بستان کالا و حمل و نقل در 117 سال قبل- سند شماره 616

حضور مبارک جناب مستطاب بندگان عمـدةالتجــّار والاعیان آقا میـــــرزا خلیل الله رییس التجــّار،دام تعالی
صاحبا قبــله و امــیدگاه      فـــــدایت شوم
اول مطالب بر سلامتے وجود سرکار عالےمیباشد. ثانیاً مُکّـاریها .... وارد شدند،نامه سرکار زیارت نمودیم.جناب رییس اولاً بنده یک دست تنها چه کنم شما که میدانستید که حالت جناب ابوی چه جور هست؟!  چرا بنده را به این مرارت انداختید؟

اگر منزل را واگذار میکردم وقتی که میرآقـا... ... و هر کس سی دفعه می آمدند منزل،اما باز فردا که می آمد میگفت:از کجا آمدید؟! نه میتوانید یک شاهے... بگیرید نه میتوانید منزل را نگه دارید! نه یکبار بگویید یک پیشخدمت و یک آشپز هم میخواهد.من همه را به چشم سرکار میبینم.  بیست سال عمرم کم شد! اگر خوب کرد که هیچ، والّا شما دانید روز بفرضی اگر بروم در،بدان کور از خونابه سمی ... ... پنجاه سال از پدر من آنجا که کس است،یک حرف بس است... ...
نه دست که بر سر زنم و نه پا... که بر درون ...( نه دست صبر که در آستین عقل برم, نه پای عقل که در دامن قرار کشم) حال خدمت رسیده باشم از تنهایی تعویق افتاد کارها،بار...این هم خواهد گذشت.خداوند دارای...هست.

جناب ابـوے یک... ... حالی کند ... ... بنده...اینجور شده.خداوند خودش به خیر گرداند.جناب رییس این... ...پانزده باید بیرون نیاید.شما به خـــــدا قسم میدهم که خیلے در کشیدن سعی نمایید....ضرر بکند... ...کساد هست.چند روزی پس در فروش او نکنید.باری پانزده هزار خریداریم،کرایه هم که خود شما میدانید اگر بخواهید حمل کاشـان هم نمایید ملاحظه ضرر او را بکنید.
بنـــــده امسال خیلی صدمه خورده ام.کسب...بنـــده هم...کش هستم و صورت بارنامه...عرض شده بدین قرار تحویل بگیرید و اگر قصوری در کار هست از کرایه فــدوی کسر کنید عیب ندارد والّا ... طحـــــان(آسیابان – آرد فروش) آنها را روانه کنید بیایند.ایندفعه راهشان نزدیکتر هست،خودم...سفارش کرده ام شماهم کوتاهے نخواهید فرمود در فرستادن طحـــان.اورا نیز میخرم.اطلاع بدهید...آنکه قدری طلب از... ...داریم آنها میخواهند... بدهند و ...نامه داریم،کارهامان بدین جهـت معوّق نبوده است.

گنـــدم را میخواهند باری هفده هزار بدهند و ما هم بر نمی داریم،کشتیمان به گل نشسته است و از بابت آرد فرموده بودید بنده یک.... پیشتر رفتم. آسیــاب قورچـی باشی(قورچی باشی شهری است دربخش کمره شهرستان خمین استان مرکزی) تا آبادی پنج فرسخ است.گنـــدم خوب جهت سرکار میفرستادم،سرکار هم... ...بدهید آسیــاب که نانش را میخورید... ...این سفر گنـــدم را... فرستاد جهـت سرکار،نوش جان کنید و...او را با...راضی کرده ام که کود بار کنند... را هم منظور کنید.

مُهر حکاکی شده روی صفحه نامه که به سختی رویت می شود

همش را خودتان .... بنده رعیت سرکار شده ام که نان از قِبَل شما بخورم نه آنکه در ذلّت باشم!و مبلغ شش تومان کرایه دادم مشهـدےمراد و محسوب نمایید و جهت آمدن این سفر پیشکرایه بدهید که طمع ننمایید...کوتاهی نکنید در فرستادن و جواب... ...است.

نوشته روی پاکت:
حضور مبارک جناب مستطاب بندگان عمـدةالتجــّار والاعیان آقا میـــــرزا خلیل الله رییس التجــّار،دام تعالی
2468
1 شهر ذیقعده 1325(برابر 14 آذر 1286)

از جناب استاد حاج سید مجتبی غفاری فرزند سید محمود به جهت بازخوانی نامه به میرزا خلیل الله رئیس التجار سپاس گزار می باشیم .

از جناب آقای حمید سلطانی شایان فرزند اکبر از بابت تایپ و تنظیم نامه 117 سال قبل قدردانی می کنیم .


توضیح : دریافت کننده نامه میرزا خلیل الله رئیس التجار اهل شهر نراق نیست و محتمل است از متمکنین شهرهای قورچی باشی ، خمین یا مجموعه عراق عجم باشد .